(မိုးမခ) ေမ ၁၈၊ ၂၀၁၆
ဒုံးပ်ံနဲ႔ မီးခြက္
ကၽြန္ေတာ္တို႔မႀကီးမငယ္အရြယ္ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားဆီေလာက္က စမ္းေခ်ာင္းမုန္႔လုပ္ေဆာင္းကုန္းရပ္ကြက္တြင္ ႏွစ္ စဥ္က်င္းပေလ႔ရွိေသာ ဘုရားေလးပြဲေတာ္သည္ လြန္စြာမွစည္ကား၏။ ရာသီက တန္ေဆာင္မုန္း နတ္ေတာ္ ေဟ မန္ေလျပန္ဖ်န္းကာ ခ်မ္းစျပဳသည့္အခ်ိန္။ ရပ္ကြက္အတြင္းမွာလည္း မိုးေလလြတ္ကင္း ေျခခင္းလက္ခင္းသာ၍ လန္းဆန္းတက္ႄကြၾကခ်ိန္။ ဘုရားပြဲကို တလကိုးသီတင္းက်င္းပရာတြင္ ဓမၼကထိကတရားပြဲမ်ား ၾကည့္ခ်င္ပြဲမ်ား စံုလင္စြာပါဝင္သည္။ ကၽြန္းေတာလမ္းမႀကီးေပၚမွာ ကားတစီးသြားသာရံုခ်န္ၿပီး ဇာတ္စင္ႀကီး ဟီးေနေအာင္ထိုး ကာ ရိုးရာျခင္းလံုးခတ္ပြဲႏွစ္ည အရပ္ဇာတ္ႏွစ္ည ဗလာပြဲ (ဇာတ္ သို႔မဟုတ္ အၿငိမ့္) ႏွစ္ည စသည္ျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖ ေလ့ရွိသည္။ အရပ္ဇာတ္ဆိုေသာ္လည္း အႏုပညာဗီဇရွိၿပီး ပြဲတိုးဖူးသူေတြ (အမ်ားစုက သႀကၤန္မင္းသားေတြ) ပါဝင္သျဖင့္ ေၾကးစားအဖြဲမ်ားႏွင့္အၿပိဳင္က်ဲႏိုင္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ေလသည္။ ေအာက္ပါ အတိုင္အေဖာ္က္ ျပက္လံုး တခုကို ယၡဳတိုင္မွတ္မိေန၏။
ပထမလူရြင္ေတာ္။ (ႏိုင္ငံျခားမွာဆိုရင္ကြယ္)၂ အပိုလိုဒံုးပ်ံႀကီးက လကမၻာႀကီးကိုသြား။
ဒုတိယလူရႊင္ေတာ္။ (ဒါေလာက္ေတာ ့အေပ်ာ့ပါကြယ္)၂ ဒို႔ဗမာႏို႔ဆီခြက္က မီးခြက္ျဖစ္လို႔သြား။
ထိုအခ်ိန္ လေပၚသို႔လူသားေတြေျခခ်ခဲ့သည္မွာ အတန္ၾကာၿပီျဖစ္ၿပီး အပိုလိုအာကာသယဥ္ကို ကေလးကအစ ၾကားဖူးေနၾကသည္။ ထို႔အျပင္ ႏို႔ဆီဗူးခြံေတြ ႏို႔မႈန္႔ဗူးခြံေတြျပန္ဝယ္ကာ ေရနံဆီမီးခြက္ကေတာ့ စုဗူး စသည့္ အသံုးအေဆာင္မ်ားျပဳလုပ္ေရာင္းခ်ေသာ သံျဖဴဆိုင္ေတြေဈးတိုင္းမွာရိွေနၾကသည္။ ျပက္လံုးရွင္ အရပ္ လူရႊင္ ေတာ္ႀကီးမ်ား ခုေနရွိေသးလွ်င္ မီးျပတ္သည့္ညမ်ား၌ (စကားခ်ပ္။ သူတို႔ဇာတ္ကသည့္အခ်ိန္က ရန္ကုန္မွာ မီး ျပတ္သည့္အေလ႔အထ မရွိေသး။) တရုတ္ျပည္ျဖစ္ဖေယာင္းတိုင္ သို႔မဟုတ္ ေဈးေပါေပါ အယ္အီးဒီ မီးေခ်ာင္း တေခ်ာင္းထြန္းၿပီး ဘာေတြမ်ားစဥ္းစားေနၾကမည္ကို ကၽြန္ေတာ္သိလိုလွ၏။
ဆုိက္ကားနဲ႔ ဒစၥကာဗာရီ
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ နဝတအစိုးရတက္ကာစတြင္ ရန္ကုန္တဖက္ကမ္း ဒလၿမဳိ႕နယ္၌ ဖြင့္ပြဲတခုကိုထူးထူးျခားျခား ၾကံဳခဲ့ ရဖူးသည္။ ဆိုက္ကားဖြင့္ပြဲ။ အမွန္ပင္သည့္မတိုင္မီက ဒလမွာ ဆိုကၠားမရွိ။ တြံေတးႏွင့္ဒလေျပးဆြဲေသာ ခရီး သည္တင္ဂ်စ္ကားေတြ သေဘၤာဆိပ္မွာရွိေသာ္လည္း ဒလၿမိဳ႕မထဲသို႔ ဆိုကၠားျဖင့္ လာ၍မရ။ ၿမိဳ႕တြင္းလမ္း အား လံုးအုတ္ခဲခင္းလမ္းေတြျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဘယ္မည္ေသာဆိုက္ကားဆရာမွ ဘီးအခြင္ စပုတ္အျပတ္ခံကာ မဝင္လိုၾက။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားသြားေက်ာင္းတက္မွသည္ နာေရးကိစၥအထိသြားေလရာ ေျခလ်င္မဟုတ္လွ်င္ ကုန္းေၾကာင္း။ နဝတအစိုးရလက္ထက္ ပူပူေႏြးေႏြး ၿမဳိ႕နယ္ၿငိမ္ဝတ္ပိျပာမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔သည္ ျပည္သူ တို႔၏အက်ဳိးစီးပြားကိုသည္ပိုးရန္ သစၥာႏွံထားၿပီးျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ပြဲဦးထြက္ေျခလွမ္းအျဖစ္ တခုတည္းေသာ ၿမိဳ႕ဝင္လမ္းမႀကီးေပၚ၌ ႂကြေစာင္းႂကြေစာင္းျဖစ္ေနၾကသည့္အုတ္ခဲက်ိဳးမ်ားကို ထုတန္ထု ေထာင္းတန္ေထာင္း ကာ အေရးေပၚညာညႇိၿပီးသကာလ ရွိရွိသမွ်ဆိုက္ကားေလးငါးေျခာက္စီးကို စည္းရံုးသိမ္းသြင္းလ်က္ စမ္းသပ္ ေစၿပီးေနာက္ ထိုေခတ္ထံုးဆံအတိုင္းဖြင့္ပြဲတရပ္ကို မထင္မရွား က်င္းပခဲ့ျခင္းျဖစ္ေလသည္။
လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈလံုျခံဳေခ်ာေမြ႔ေစေရးတည္းဟူေသာ အစိုးရလုပ္ငန္းစဥ္ႀကီးတရပ္၏ ေခါင္းစီးေအာက္မွ အဆိုပါေဆာင္ရြက္ခ်က္မွာ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ အမွတ္ထင္ထင္ျဖစ္၍ေနသည္။ တေလာက မေရာက္သည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္ေသာ ဒလမွမိတ္ေဆြမ်ားထံအလည္သြားသည့္အခါ ကူးတို႔ေရယာဥ္ေပၚမွဆင္းလွ်င္ ဆင္းျခင္း ဆိုက္ ကားေတြက ဆိုင္ကယ္ေတြ ကားေတြႏွင့္အၿပိဳင္ ခရီးတိုပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ေနၾကသည္ကိုျမင္ေလရာ ယခင္ အား ကိုးေနက် ကိုယ့္ေျခေထာက္ကို ကိုယ္အနားေပးၿပီးသကာလ ဆိုက္ကားစီးျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ဆိုက္ကားဆရာ လူငယ္ႏွင့္ ရန္ကုန္ဒလေခတ္မီတံတားႀကီးတစင္း မၾကာမီေပၚေပါက္လာေတာ့မည့္အေၾကာင္း အားပါးတရ ေျပာ ဆိုၾကရင္းက ကၽြန္ေတာ့္အာရံုသည္ ဟိုးယခင္ဆိုက္ကားဖြင့္ပြဲက်င္းပရာနံက္ခင္းဆီသို႔ ေရာက္သြားခဲ့၏။ ေမ်ာက္ ႏွင့္တူသည္ဆိုေသာအာရံုက ထိုတြင္မရပ္ေသးပဲ ဆိုက္ကားဖြင့္သည့္ေန႔ႏွင့္တိုက္ဆိုင္စြာ (ေစာလွ်င္ ေနာက္က် လွ်င္ႏွစ္ရက္) ၾကည့္ခဲ့ရသည့္ ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကား ႏိုင္ငံတကာသတင္းတပုဒ္ဆီကိုပါ ေရာက္သြား ခဲ့ေလသည္။
မေမ႔ႏိုင္စရာထိုသတင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အမ်ဳိးသားအာကာသစခန္း (NASA)မွ ဒစၥကာဗရီ (Discovery) အာကာသယာဥ္ကိုလႊတ္တင္သည့္သတင္း။ ဆိုက္ကားႏွင့္ဒစၥကာဗရီအလယ္မွာ ဝ တလံုးပဲျခား သည္မို႔ ဘာမ်ားကြာလို႔လဲဟု ေျပာင္တက္တက္ ျပက္ေခ်ာ္ေခ်ာ္ေတြးရင္း တကုိယ္တည္း ၿပံဳးမိခဲ့ျခင္းကို ဝန္ခံပါ ၏။
ေရာင္းသူမဲ့ နဲ႔ ေစ်းေရာင္းစက္
ခုတေလာ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားမွ ေရာင္းသူမဲ့အေအးဆိုင္သတင္းေတြၾကားေနရသည္မွာ ႏွစ္ေထာင္းအားရျဖစ္ စရာႀကီး။ ေနပူပူေလပူပူမွာ ရာသီဥတုကိုအန္တုေနၾကရသည့္ ေရာင္းသူႏွင့္ဝယ္သူတို႔အၾကားက သစၥာတရား တရပ္ကို တအံ့တၾသဝမ္းေျမာက္ၾကခ်ီးက်ဴးၾက ဂုဏ္ယူဂုဏ္ျပဳၾကႏွင့္ အယ္နီညိဳပင္ ဘယ္ဆီကိုေရာက္တိုး မေပါက္ေအာင္ဟု ဆိုရမလိုျဖစ္၏။ အလုပ္မရွိအလုပ္ရွာတတ္ေသာကၽြန္ေတာ္ဆိုလွ်င္ အားအားလ်ားလ်ား အာရံုကိုတနံတလ်ားျဖန္႔က်က္ထားမိသည္အထိ။ သူမ်ားတိုင္းျပည္ေတြမွာ (သည္မွာပင္ ရွိခ်င္ရွိေလာက္ၿပီ) သည္လို စံုစီနဖာသြားေရစာမ်ားကို ေဈးေရာင္းစက္ (Vending Machine) ျဖင့္ ေရာင္းခ်တတ္ၾကသည္။ ေဈး ေရာင္းစက္ဆိုေသာေၾကာင့္ ပို၍စံနစ္က်ပို၍သန္႔ရွင္းကာ ပို၍လည္းအဆင္ေျပမည္မွာ မလြဲဧကန္ျဖစ္သလို ေဈး လည္းအတန္အသင့္ပိုႀကီးမည္မွာအမွန္။ ေငြအေႂကြပင္မကိုင္ႏိုင္ေသးပဲ ေဈးေရာင္းစက္ထားဖို႔စဥ္းစားျခင္းမွာ သီလရွင္ဖြားမယ္ကင္းႀကီး ဘုရားဆုပန္သလို ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ေနမည္။ (ယခု ေငြစကၠဴလက္ခံႏိုင္သည့္ စက္ေတြ ရွိေနပါၿပီ။ ရင္းႏိုင္ဖို႔သာလို၏။)။
သည္ကိစၥက ဝယ္သူ၏ရိုးသားမႈကိုစမ္းသပ္ျခင္းတရပ္သာဟုေျပာလွ်င္ေတာ့ အျငင္းပြားစရာရွိႏိုင္သည္။ ေဈး ေရာင္းစက္ထားတိုင္း မရိုးသားၾကလို႔မဟုတ္ေၾကာင္း ကပ္သီးကပ္သပ္ေတြေျပာလာႏိုင္ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ေျပာမည္ဆိုလည္းေျပာစရာ ဥဒဟိုသြားလာကာ လူတကာဝယ္ေနေသာ ေဈးေရာင္းစက္နံေဘးမွာ ေမ႔က်န္ရစ္ သည့္ပိုက္ဆံအိပ္ကို မည္သူမွ်မတို႔မထိၾကဘဲ နာရီမ်ားစြာၾကာမွ ပိုင္ရွင္ကိုယ္တိုင္ျပန္လာယူရသည့္ အျဖစ္ေတြ ရွိေနၾကသည္။ သည္မွာလည္း စမ္းသပ္ျခင္းၿပီးျပည့္စံုေအာင္ ပိုက္ဆံအိပ္ထဲေငြအျပည့္ထည့္ၿပီး ေရာင္းသူမဲ့ ဆိုင္ေပၚ တင္ထားၾကည့္ရမလိုျဖစ္၏။ လုပ္ေတာ့လုပ္ဖူးၾကသည္။ သည္မွာေတာ့မဟုတ္။ ေဒသ ပထဝီအေန အထား ပညာေရးလူမႈေရးေနာက္ခံ က်ား မ အသက္အရြယ္အုပ္စု စသည္ျဖင့္ အခ်က္အလက္ ကိန္းဂဏန္းေတြ စုေဆာင္းၿပီး သုေတသနဆန္ဆန္ ေဆာင္ရြက္ကာ စံနစ္တက်သရုပ္ခြဲျပၾကျခင္းျဖစ္သည္။
မယံုၾကည္စိတ္လြန္ကဲျခင္းမရွိသင့္။ သို႔ေသာ္ အစားအေသာက္အစရွိေသာ ေရာင္းကုန္ပစၥည္းတခုခုကို တန္ရာ တန္ေၾကးမေပးဘဲ မယူေဆာင္မသံုးစြဲျခင္းႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္မဟုတ္ေသာ ကိုယ့္ရပိုင္ခြင့္မဟုတ္ေသာ ေငြေၾကး ဥစၥာ ပစၥည္းတို႔အား (အခြင့္ရပါလ်က္) မမက္ေမာမယူငင္ျခင္းတို႔သည္ ပင္စည္တခုတည္း၏ အကိုင္းအခက္မ်ားပမာ ေျမခံတူေသာ္လည္း ေရခံေနခံကိုလိုက္၍ ႀကီးထြားပံုျခင္းတူမည္မဟုတ္သလို ခ်ဳိးႏွိမ္ရပံုျခင္းလည္း တူမည္ မဟုတ္။ သူ၏ဥစၥာ သူ႔ဘ႑ာကို ေမတၱာမေရွး သူမေပးဘဲ ေဆးတအိုးမွ် မယူၾကႏွင့္ဟု ေရွးအတီေတက ဆုံးမ စကားေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာရွိၿပီးသား။ ထိုစကား ထိုအဆုံးအမေတြကို ႏုနယ္စဥ္ကတည္းက ပဲ့ျပင္သင္ၾကား ကိုယ္ကစံနမူနာထားေနျပတတ္ၾကလွ်င္ အေအးဆိုင္ဖြင့္ရသည့္ ကရိကထအေတာ္ပင္ သက္သာ ရေခ်မည္။ မသကာ ေမတၱာေရွးၿပီးေပးသည့္တိုင္ ေဘးျဖစ္မည့္အရာမွန္လွ်င္မယူရဆိုသည့္ ေကာ္ေရာ္လာရီ (corollary) ေလာက္ကို လံႈ႔ေဆာ္ၾကပ္မတ္ရရံုသာရွိမည္။ ထိုအတြက္ေတာ့ အေအးဆိုင္ေတြပင္ လိုမည္မထင္။
ေမာင္းသူမဲ့နဲ႔ တာ၀န္မဲ့
လြန္ခဲ့ေသာတစ္လခန္႔က ဖတ္ဘူးသည့္သတင္းတစ္ပုဒ္ အေတြးထဲသို႔ဝင္လာ၏။ စင္ကာပူမွာ ၂၄ ေယာက္စီး ေမာင္းသူမဲ့ခရီးသည္တင္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ (ကား) ေတြ သည္ႏွစ္ကုန္ပိုင္းေလာက္မွာ စတင္အသံုးျပဳႏိုင္မည္ ဆို ေသာ သတင္းတပုဒ္ျဖစ္၏။ စင္စစ္ ေမာင္းသူမဲ့ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ထုတ္လုပ္ရန္ စင္ကာပူႏွင့္အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ထိပ္တန္းတကၠသိုလ္ႀကီးႏွစ္ခုတို႔၏ ပူးေပါင္းသုေတသနလုပ္ငန္းမွာ မေန႔တေန႔ကမွ ေနာက္ဆံုးအဆင့္သို႔ ေရာက္၏။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံႀကီးအခ်ဳိ႕ ယခုႏွစ္အတြင္း ေမာင္းသူမဲ့ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြ စတင္အသံုးျပဳေတာ့မည္ ဆိုေသာသတင္းေတြ ထြက္ေပၚလာျခင္းေၾကာင့္ သူေဌးျဖစ္ေနာက္မက်ေစရန္ ကပ်ာကယာထကာ ေၾကညာ လိုက္ျခင္း ျဖစ္ဟန္တူသည္။ ကပ်ာကယာဆိုေသာ္ျငား အာပလာေတာ့မဟုတ္။ တတိယမ်ဳိးဆက္ အုပ္စုလိုက္ အျမန္ပို႔ေဆာင္ေရး (3rd Generation Group Rapid Transit) ဟု အမည္ေပးထားေသာ ထိုအစီအစဥ္တြင္ အသံုးျပဳမည့္ယာဥ္ေတြက အသင့္ရွိေနၿပီ။ ေလဆိပ္ ေက်ာင္းပရဝုဏ္ လူေနရပ္ကြက္ အပန္းေျဖစခန္းႏွင့္ စက္မႈ ဇုန္ကြန္ယက္ေတြအတြက္ဦးတည္ကာ ဒီဇိုင္းေရးဆြဲထားသည္ဟုဆိုသည္။
စီးပြားေရးမွာ ေျခတလွမ္းဦးျခင္းႏွင့္ ေနာက္က်ျခင္းတို႔၏ အက်ဳိးႏွင့္အျပစ္တို႔ကို ေကာင္းစြာနားလည္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားတတ္သူေတြအဖို႔ရာ အဆန္း တက်ယ္ကိစၥတရပ္မဟုတ္။ ေျပာရလွ်င္ သည္မွာေရာင္းသူမဲ့ ဟိုကေမာင္းသူမဲ့ အနည္းဆံုး မဲ့သည္ျခင္းေတာ့ တူေနသည္။ မည္သို႔ဆိုေစ လက္သည္မဲ့ေတြ တာဝန္မဲ့ေတြ ပိုင္ရွင္မဲ့ေတြ ဖန္တရာေတေနခိုက္ ေရာင္းသူမဲ့ကို သတိႏွင့္ႀကိဳဆိုပါ၏။
ေနာက္က်တဲ့ ေျခေထာက္ေတြ ေျပးေနရဆဲ
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ (ေအာင္ဆန္း) က လြပ္လပ္ေရးရသည့္အခါ ႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔ သူမ်ားေတြလမ္းေလွ်ာက္ခ်ိန္မွာ ကိုယ္ကေျပးကာမွေတာ္ရာက်မည္ဟုေျပာခဲ့၏။ ဒါကိုပင္ရည္ညႊန္းလ်က္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သမီး (ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္) က ဒီမိုကေရစီလမ္းေပၚမွာ တိုင္းျပည္ႀကီးပြားတိုးတက္ဘို႔ သူမ်ားေတြလမ္းေလွ်ာက္လွ်င္ ကိုယ္က ေျပး ကာမွေတာ္ရာက်မည္ဟု ႏွစ္ထပ္အသိျဖင့္ မွတ္မိေစခဲ့၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခမ်ာ လြပ္လပ္ေရးကို၎ လြတ္လပ္ေရး အလြန္ကာလ သူ႔ႏိုင္ငံသားေတြ ေျပးေနၾကသည္ကို၎ ျမင္ခြင့္ရမသြားရွာခဲ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သမီးကိုမူ ဒီမိုကေရစီ ဒီမို ကေရစီ၏ အသီးအပြင့္ေတြႏွင့္ ျပည္သူေတြေျပးေနၾကသည္ကိုပါ အလံုးစံုျမင္ေစခ်င္ပါ၏။ အမွန္ပင္ လြပ္လပ္ ေရးႏွင့္အတူ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ ေျပးေနခဲ့သည္မွာ ယခုအခ်ိန္ထိရပ္တည္ရာ မရႏိုင္ၾကေသး။
(Photo credit - http://www.wittyfeed.com/story/19375/20-best-pictures-nominated-for-national-geography-traveler-contest-2016)