ခြန္းမတ္ရ္ကိုဘန္ - ၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ပင္လံုညီလာခံ မွ ၂၁-ရာစုပင္လံုညီလာခံဆီသုိ႔
အပိုင္း(၃) ပင္လံုကတိကဝတ္မ်ား
(မိုုးမခ) ဇြန္ ၆၊ ၂၀၁၆
(၁) ပင္လံုညီလာခံတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႁမြက္ၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္း
၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁ဝ)ရက္ေန႔ ပင္လံုတြင္က်င္းပျပဳလုပ္သည့္ ေတာင္တန္းေဒသညီလာခံ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာတြင္ ေတာင္တန္းနယ္မ်ားကို ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္သည္ကို ဗမာမ်ားကမႀကိဳက္ေၾကာင္း၊ ဗမာ မ်ားသည္ ေတာင္တန္းေဒသအတြက္ေျပာဆိုျခင္းမွာ ဗမာျပည္ႏွင့္တန္းတူအဆင့္အတန္း၊ အခြင့္အေရးရေစလိုေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗမာလူမ်ဳိးသည္ ၿဗိတိသွ်ကၽြန္ မျဖစ္လိုေၾကာင္း၊ ထိုနည္းတူ ေတာင္တန္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္လည္း ဗမာ ကၽြန္ အျဖစ္ မျဖစ္ေစရေၾကာင္း ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပဋိညာဥ္အျဖစ္ ပြင့္လင္းသည့္သမိုင္းဝင္ ကတိကဝတ္ မိန္႔ခြန္းမ်ား ႁမြက္ၾကားသြားခဲ့ သည္။
(၂) တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ညီလာခံတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႁမြက္ၾကားသည့္မိန္႔ခြန္း
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ေမလ(၁၉)ရက္ ဖဆပလ၏ပဏာမျပင္ဆင္ေရးညီလာခံတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ေရးဆဲြရမည့္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ပတ္သက္သည့္ လမ္းၫႊန္ခ်က္( ၇) ခ်က္ကို ခ်မွတ္သည္။ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ဇြန္ လ(၁၆)ရက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္၏ ပထမအႀကိမ္ညီလာခံ၌ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခ်က္မွာ-
“ေတာင္တန္းေဒသတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား စိုးရိမ္စရာအလ်ဥ္းမရွိပါႏွင့္။ က်ေနာ္တို႔ေတာင္တန္းေဒသႏွင့္ သေဘာတူ စာ ခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့စာခ်ဳပ္အရျဖစ္ေစ၊ ေနာက္ၿပီး ေတာင္တန္းေဒသ စံုစမ္းေရးအဖဲြ႔အစီရင္ခံစာမွ ေထာက္ခံခ်က္မ်ားအရ က်ေနာ္တို႔လက္ခံလာသည့္အတိုင္းျဖစ္ေစ၊ လက္ခံထားတဲ့သေဘာမပါဘဲ (Not only the letter of agreement) ဒီစာသ ေဘာကို က်ေနာ္တို႔ သေဘာတူညီလာခဲ့တာတြင္မကဘဲ က်ေနာ္တို႔မွ (The spirit of agreement) သေဘာတူညီလာခဲ့ တာကို၊ ၿပီးေတာ့ဒီအတိုင္းပဲ ဒီတိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ လုပ္မွာပါပဲဆိုတာ ေတာင္တန္းကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို တိတိ လင္းလင္း နားလည္ေစခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေပးထားေသာကတိ၊ နားလည္ၿပီးသား သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို နယ္ခ့်ဲ သမားလို ေဖာက္ဖ်က္ျခင္း မလုပ္ပါဘူး။ ဒီလိုေပးထားေသာကတိ၊ နားလည္ၿပီးသားသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ မည္လား။ သံသယရွိတဲ့လူေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ Sense of honour, sense of self-respect, sense of pride ကို ေစာ္ ကားတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ယူဆပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဗမာလူမ်ိဳးစုမ်ားျဖစ္တဲ့လူေတြဟာ ခင္ဗ်ားတို႔သေဘာမတူဘဲ မေနႏိုင္တဲ့အေျခအေနမ်ိဳးကို လက္တလံုးျခား လိမ္တဲ့နည္းနဲ႔လည္း က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ပါဘူးဆိုတာ အတိအလင္းနားလည္ ေစခ်င္ပါတယ္” ဟု ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပဋိညာဥ္အျဖစ္ ကတိကဝတ္မိန္႔ခြန္းမ်ားကို ႁမြက္ၾကားခဲ့သည္။
(၃) တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊသိုက္ ႁမြက္ၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္း
ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီးစဝ္ေရႊသိုက္သည္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၁၃) ရက္ေန႔က က်င္းပျပဳလုပ္ေသာတိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတြင္ ဦးႏုအား လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒အျဖစ္တင္ေျမႇာက္ရန္ အဆိုတင္သြင္း မိန္႔ခြန္းႁမြက္ၾကားခဲ့သည္။ ယင္း မိန္႔ခြန္းႁမြက္ၾကားခ်က္မွအခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏုတ္တင္ျပလိုေပသည္။
“ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း ေတာင္ေပၚတိုင္းရင္းသားမ်ားဟာ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႔စနစ္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ဗမာျပည္မ ႏွင့္ပူးေပါင္းေသြးစည္းေနၾကရေပမည္။ ဟိုေရွးရာဇဝင္ကအျဖစ္အပ်က္ေတြကို သတိရၿပီး ဗမာေတြဟာ တို႔ထက္ပိုၿပီး လူ လည္း မ်ားတယ္။ ဉာဏ္လည္းသာတယ္။ ဒီေတာ့ တေန႔ေန႔မွာ မေတာ္တဆမ်ား တို႔ကို လူမ်ိဳးငယ္ဆိုၿပီး ဖိႏွိပ္ေစာ္ကားလုပ္ မ်ားေနမလားဆိုၿပီး ဓမၼတာအတိုင္း တထိတ္ထိတ္ ေတြးပူစိုးရိမ္လ်က္ ရွိၾကပါတယ္။”
သခင္ျမ (သာယာဝတီ ေက်းလက္ေတာင္ပိုင္း) “မျဖစ္ရပါဘူး။”
ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီးက -
“ကၽြႏ္ုပ္တို႔ အင္မတန္ျမတ္ႏိုးတဲ့ တန္းတူအခြင့္အေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ခဲြထြက္လိုက ခဲြထြက္ႏိုင္ခြင့္ေတြကိုမ်ား ထိပါး က်ဴးေက်ာ္ျပဳေလမလားလို႔လည္း တထင့္ထင့္ျဖစ္မယ္ဆိုလွ်င္ ဓမၼတာအတိုင္း ကၽြႏ္ုပ္တို႔မလြန္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ မေတာ္ တဆ ဒီလိုမဖြယ္မရာ၊ မတရားမႈေတြမ်ား ျဖစ္ေပၚလာလို႔ရွိရင္ အားနည္းတဲ့ဘက္က အစဥ္ေနလာတဲ့ သခင္ႏုဟာ တရား လမ္းမွန္အတိုင္း ကၽြႏ္ုပ္တို႔ဘက္က ရြပ္ရြပ္ခၽြံခၽြံ ကာကြယ္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္အားထားပါတယ္။ (ၾသဘာသံမ်ား) ကြ်ႏ္ုပ္တို႔သေဘာကေတာ့ ရိုးရိုးနဲ႔ခပ္ရွင္းရွင္းပဲ။ ေလာေလာဆယ္ အဂၤလိပ္ကၽြန္ဘဝက လြတ္ခ်င္တယ္။ ဒီလို လြတ္လပ္ေရး ရဖို႔ ဗမာျပည္နဲ႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွျဖစ္မယ္ဆိုၿပီးယံုၾကည္လို႔ ယခု ဒီလႊတ္ေတာ္မွာေရာက္လာၾကပါတယ္။
(ၾသဘာသံမ်ား) ဒါေပမဲ့ အဂၤလိပ္ကြၽန္ဘဝကလြတ္ၿပီး ပခံုးေျပာင္းအျဖစ္ ဗမာေတြရဲ႕ကြၽန္ျဖစ္သြားမွာကိုလည္း မလိုခ်င္ပါ ဘူး။ (ရယ္သံမ်ားႏွင့္ ၾသဘာသံမ်ား) ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္စလံုး လြတ္လပ္ႀကီးပြားေရးအတြက္ တန္းတူရည္တူအခြင့္အေရးေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားၾကဖို႔ဆိုရင္ အစဥ္သျဖင့္ အဆင္သင့္ရွိတယ္ဆိုတာလည္း ရွင္းရွင္းဘြင္းဘြင္းပဲ ကတိေပးပါတယ္။” (ၾသဘာသံမ်ား)။
ယင္းကဲ့သို႔ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊသိုက္က မိန္႔ခြန္းႁမြက္ၾကားျခင္းသည္ တန္းတူေရးကို မည္မွ်ျမတ္ႏိုးေၾကာင္း၊ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲ၍ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာေသာ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးတည္ေထာင္ေရးအတြက္ မည္မွ်တန္ဖိုးထား ေၾကာင္းတို႔ကိုေဖာ္ျပသည့္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကို ေဖာ္ထုတ္ျပသသြားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ရွင္းလင္းခ်က္-
ထိုမိန္႔ခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ရွမ္းလူငယ္(ရပလ)အဖဲြ႔ဝင္မ်ားသည္ပင္လွ်င္ ထိုစဥ္က ေစာ္ဘြားႀကီးစဝ္ေရႊသိုက္အေပၚ ထားရွိႏိုင္ေသာအျမင္မွာ က်ဥ္းေျမာင္းေသာလူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓာတ္ ရွိသည္၊ ျမန္မာေတြအေပၚစိုးရိမ္မႈလြန္ကဲလြန္းသည္၊ အယံု အၾကည္ကင္းမဲ့လြန္းသည္၊ ရွမ္း-ျမန္မာေသြးစည္းညီၫႊတ္ေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သည္ဟု သတ္မွတ္ႏိုင္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ ႏွစ္ေပါင္း(၇ဝ)နီးပါးရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ေစာ္ဘြားႀကီးစဝ္ေရႊသိုက္၏ မိန္႔ခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္သို႔ထင္ျမင္ပါ သလဲဟု ယေန႔အခ်ိန္ကာလတြင္ ေမးလာလွ်င္ ေစာ္ဘြားႀကီးကပင္ က်ဥ္းေျမာင္းလြန္းသည္လား၊ တန္းတူရည္တူျပည္ ေထာင္စုကို ျမတ္ႏိုးတန္ဖိုးထားသည္လား၊ သို႔မဟုတ္ ရပလ လူငယ္အပိုင္းကပင္ ဖဆပလကို ယံုၾကည္မႈလြန္ကဲခဲ့သည္ လား ဆိုသည္ကို သမိုင္းက ေျဖဆိုေပးေနၿပီ ျဖစ္သည္။
(၄) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ ဓမၼာရံုတြင္ ေျပာၾကားသည့္ ကတိမိန္႔ခြန္း
၁၉၄၆-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၂၃)ရက္ လိြဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ဓမၼာရံုတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပဲြေတာ္က်င္းပရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းႂကြေရာက္လာၿပီးေျပာၾကားခ်က္မွာ - အဂၤလိပ္ေပးထားေသာ ကရင္နီျပည္လြတ္လပ္ေရးသည္ ျပည့္ဝေသာ လြတ္လပ္ ေရးဟုမဆိုႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဗမာျပည္ရရွိမည့္လြတ္လပ္ေရးသည္ အျပည့္အဝလြတ္လပ္ေရးရရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကရင္နီျပည္ အေနျဖင့္ဖဲြ႔စည္းမည့္ ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ပါဝင္ပါက ကရင္နီျပည္သည္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အျပည့္အဝရွိေစရမည္ျဖစ္ၿပီး ကရင္နီျပည္တြင္းေရးကို ဗမာက လံုးဝဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ကရင္နီျပည္ အေရးကို ကရင္နီျပည္သူျပည္သားမ်ားကသာ တိုက္ရိုက္ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အျပည့္အဝ ရွိေစရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္။ ကရင္နီျပည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ႀကိဳးစားပါ၊ ႏိုင္ငံ ေတာ္ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆဲြၿပီးပါက ကရင္နီျပည္အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ပါဝင္သင့္ မသင့္ ေနာက္မွ ျပည္သူ႔ဆႏၵ သေဘာထားရယူမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္။ ဤသည္လည္း ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ပဋိညာဥ္ႏွင့္ ဆက္စပ္သည္ဟု ဆို ႏိုင္ေပမည္။
(င) ကခ်င္အမ်ိဳးသားညီလာခံသေဘာထားအေပၚ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေျပာၾကားသည့္ ကတိမိန္႔ခြန္း
၁၉၄၆-ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ(၁၈)ရက္ေန႔ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ ဒူးဝါးႀကီးမ်ားဦးေဆာင္ၿပီး ျပည္သူလူထု(၅,ဝဝဝ)ေက်ာ္ ပါဝင္တက္ေရာက္ေသာ ကခ်င္အမ်ဳိးသားညီလာခံ မေနာပဲြေတာ္ႀကီးကို က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ယင္းညီလာခံႀကီးမွ ကခ်င္ အမ်ဳိးသားသည္ ဗမာျပည္မႏွင့္တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရးရယူၿပီး လြတ္လပ္ေသာကခ်င္သမၼတႏိုင္ငံထူေထာင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ ၾကသည္။ ယင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ညိႇႏိႈင္းရန္ ဒူးဝါးႀကီးဆမားဒူးဝါးဆင္ဝါးေနာင္အား တာဝန္ေပး လိုက္သည္။ ကခ်င္အမ်ဳိးသားမ်ားလြတ္လပ္ေရးအတြက္ တက္ႂကြေနစဥ္ ၁၉၄၆-ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ(၂၈)ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာသည္။ ဒူးဝါးႀကီးသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကခ်င္ေသနတ္ကိုင္ တပ္ ရင္း(၂)သီးသန္႔ရိပ္သာတြင္ အဂၤလိပ္မသိေအာင္လွ်ိဳ႕ဝွက္ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး ကခ်င္အမ်ဳိးသားညီလာခံမွဆံုးျဖတ္ထားသည့္အတိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုတင္ျပရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက “ ကခ်င္ျပည္သည္ဗမာျပည္မႏွင့္တၿပိဳင္တည္း လြတ္လပ္ေရးရယူ လိုျခင္းသည္ အင္မတန္မွ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာဂုဏ္ယူေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ သီးျခားကခ်င္သမၼတႏိုင္ငံ မထူေထာင္ဘဲ ဗမာ ျပည္ႏွင့္တန္းတူရည္တူ ျပည္ေထာင္စုတည္ေထာင္သြားပါက ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္အက်ိဳးပိုရွိေစမည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ျပန္လည္ရွင္းျပ ခဲ့သည္။ ဒူးဝါးႀကီးမွ “ ကခ်င္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ လူနည္းစုျဖစ္သျဖင့္ ဗမာအမ်ဳိးသားအမ်ားစု အႏိုင္က်င့္ခံရမည္ကို အထူး စိုးရိမ္ေၾကာင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဖဆပလအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ကိုတာဝန္ယူႏိုင္မလား”ဟု ပြင့္လင္းစြာေမးရာ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွ “လံုးဝတာဝန္ယူ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ ဖဆပလအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ကိုမေျပာႏိုင္ပါက မိမိကိုယ္တိုင္ ဖဆပလအဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွႏႈတ္ထြက္ၿပီး သီးသန္႔ ကခ်င္သမၼတႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးတြင္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် တက္ႂကြစြာပါဝင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ျပတ္သားစြာ ျပန္လည္ ရွင္းျပရာ ကခ်င္ဒူးဝါးႀကီးမ်ားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေပၚမ်ားစြာေလးစားၿပီး ယံုၾကည္မႈပိုမိုရရွိသြားခဲ့သည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမိန္႔ခြန္းမ်ားႏွင့္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ ရွမ္းအမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊသိုက္၏ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား၊ ေျဖၾကားခ်က္မ်ားသည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္၊ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္၊ ျပည္ ေထာင္စုကတိသစၥာျပဳထားသည့္ သမိုင္းဝင္မွတ္တမ္းမ်ားပင္ ျဖစ္ေပသည္။
ဤစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပပါသမိုင္းဝင္အပိုင္း(၃)ပိုင္းသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္သားေခါင္းေဆာင္မ်ားတို႔ က သီးျခားစီတည္ရွိေသာနယ္ေျမမ်ား တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရးရယူရန္ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးပါက အမ်ဳိးသားမ်ားတန္း တူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္တည္ေထာင္ရန္ သႏၷိ႒ာန္ခ်မွတ္ထားသည့္ ပင္လံု စာခ်ဳပ္ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ သမိုင္းဝင္မွတ္တမ္းအျပည့္အစံုျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုႏွင့္အေျခခံျပႆနာမ်ား
၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ပင္လံုစိတ္ဓာတ္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားတို႔သည္ အမ်ဳိးသားမ်ားတန္းတူရည္တူ ကုိယ္ပိုင္ျပ႒ာန္း ခြင့္ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲရာတြင္ အေျခခံထားရွိရမည့္မူမ်ား၊ အေျခခံေက်ာရိုးမ်ားကုိ အခိုင္အမာခ်မွတ္ေပးထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္း ေဆာင္မ်ားခ်မွတ္ေပးထားသည့္ အေျခခံမူပါအတိုင္း စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ေဆာက္ခဲ့မည္ဆိုပါက ႏွစ္ေပါင္း(၇၀)နီးပါးကာလ၌ ယေန႔ကမၻာ့ႏိုင္ငံအလယ္တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာေသာ ႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္ ဂုဏ္ယူဝင့္ႂကြားစြာ တည္ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက်ဆံုးသြားၿပီးသည့္ေနာက္ တိုင္းျပည္၏ကံၾကမၼာသည္လည္း ငင္သြားသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ မည္သုိ႔ဆိုေစကာမူ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားမ်ားအားလံုး၏ ကံၾကမၼာဟူ၍ ခံယူၾကရမည္ျဖစ္သည္။
ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ ပင္လံုစိတ္ဓါတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္အေပၚ ေသြဖယ္အားနည္းသြားရာမွ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုသည္ ဦးခ်န္ထြန္းအား ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ(၂) လအတြင္း အၿပီးေရးဆြဲရန္ တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ဦးခ်န္ထြန္းက ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ(၂၃-၂၄) ရက္ေန႔၌ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတြင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ ပါရွိ ေသာအခန္းမ်ား၊ အပိုဒ္မ်ားကုိရွင္းျပၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာအတည္ျပဳျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေအာက္ပါအတိုင္းတင္ျပခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းခ်မွတ္ေပးထားသည့္မူအတိုင္းဆိုလွ်င္ လူအင္အားအမ်ားႀကီးသံုးရမည္ျဖစ္ၿပီး ေငြေၾကးအကုန္ အက်မ်ားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယခုစစ္ၿပီးစကာလတြင္ တိုင္းျပည္ဆင္းရဲေနေသးေၾကာင္း၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအခန္း(၁၀)တြင္ ခြဲထြက္ခြင့္ ပါရွိၿပီး အခန္း(၁၁)တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳလက္စြဲမရွိလွ်င္ လြတ္လပ္ေရးမရႏိုင္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥေပေဒကုိ အတည္ျပဳရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္း တင္ျပခဲ့ သည္။
တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္သုိ႔ တက္ေရာက္ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္၊ အမ်ဳိးသား စိတ္ဓာတ္အရွိန္ေၾကာင့္ ဦးႏုႏွင့္ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚ အႂကြင္းမဲ့ယံုၾကည္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရး အေတြ႔အႀကံဳႏုနယ္ျခင္း၊ ဥပေဒျပဳလုပ္ငန္းနားလည္မႈ အားနည္းျခင္း၊ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား က်ဆံုးကုန္၍ အခ်င္း ခ်င္းေသြး စည္းညီညြတ္ေရးအတြက္ဆႏၵျပင္းျပေနျခင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေျပာထားသည့္အတိုင္း ဥပေဒစကားလံုးထက္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကုိ ယံုၾကည္ကုိးစားျခင္း၊ အခန္း(၁၁)တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခြင့္ ပါရွိသျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး ရရွိၿပီးသည့္ေနာက္ ျပင္ဆင္လိုေသာဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ ေသြးသားညီအစ္ကုိအခ်င္းခ်င္းအၾကားတြင္ ဥပေဒစကားလုံး ကုိ အတိအက်အဓိပၸာယ္ေကာက္ျခင္း၊ အၾကပ္ကုိင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လိမ့္မည္မဟုတ္၊ မူးတင္းမတ္တင္းေစ်းဆစ္စရာ လိုအပ္ မည္မထင္ျမင္ခဲ့ပါ၊ လြတ္လပ္ေရးကုိပဲ အျမန္ဆံုးရရွိခံစား လိုၾကသည္။ ထုို႔ေၾကာင့္ တင္ျပေသာဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ ေတာင္တန္းေဒသေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိယ္စား ေတာင္ပိုင္ေစာ္ဘြားႀကီးစဝ္ခြန္ပန္းစိန္က လႈိက္လွဲစြာ ေထာက္ခံလိုက္သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ(၂၄)ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ေပသည္။
ျပည္တြင္းစစ္မီးစတင္ေလာင္ကၽြမ္းျခင္း
၁။ ႏိုင္ငံေရးတြင္ ဒီမိုကေရစီအေျခခံအက်ဆံုးျဖစ္ေသာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္ကုိ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ၌ ပါတီဂိုဏ္းဂဏစြဲျပင္းထန္လြန္းျခင္း၊ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္အဆင့္အတန္း ရသင့္ရထိုက္ေသာ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္အမ်ဳိးသား မ်ားအတြက္ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ား မေဖာ္ေဆာင္ေပးျခင္း၊ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ကရင္နီျပည္ေစာဖ်ာမ်ားႏွင့္ ျပည္သူ လူထုတို႔၏ဆႏၵသေဘာထားအမွန္ကိုရယူျခင္းမရွိပဲ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္ျပည္နယ္အျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္း စသည့္ အေၾကာင္း တရားမ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္၊ ရဲေဘာ္ျဖဴ၊ ဗကပအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ ပါတီဝါဒေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲ၊ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူေရးစစ္ပြဲႏွင့္ ကရင္နီအမ်ဳိသား ခုခံေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး ႏွင့္အတူ ျပည္တြင္းစစ္မီးသည္လည္း စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဒုတိယအဆင့္ျပည္တြင္းစစ္မီးေလာင္ကၽြမ္းျခင္း
ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ ရွမ္း စသည့္တိုင္းရင္းသားမ်ား ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးဆြဲရန္တင္ျပရာတြင္ အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီးအခ်ိန္ဆြဲျခင္း၊ ကူမင္တန္တရုတ္ျဖဴကုိအေၾကာင္းျပၿပီး ရွမ္းျပည္ေစာ္ဘြားနယ္(၁၃)နယ္ကုိ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သတ္မွတ္ျခင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အစုိးရႏွင့္ ျပည္သူလူထုဆႏၵရယူျခင္းမရွိဘဲ ဖီေမာ္၊ ေဂၚလံ၊ ကန္ဖန္ေဒသကုိ တရုတ္ျပည္သုိ႔ လႊဲအပ္ေပးျခင္း၊ ဗုဒၶဘာသာကုိ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္းစသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ရွမ္း၊ ပအိုဝ္းလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး ထပ္မံေပၚေပါက္လာသျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္မီး ထပ္ဆင့္ေလာင္ကၽြမ္းသြားျခင္း ျဖစ္ သည္။
ျပည္တြင္းစစ္မီးအထြတ္အထိပ္သုိ႔ေလာင္ကၽြမ္းျခင္း
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုသည္ ၁၉၆၀-ခုႏွစ္၊ မတ္လ(၁၇)ရက္ေန႔က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ဖဆပလညီလာခံတြင္ ျပည္နယ္အသီး သီးမွေခါင္းေဆာင္မ်ားေခၚယူကာ ယိမ္းယိုင္ေနေသာ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ ဖြဲ႔ စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္လိုေၾကာင္း ေျပာၾကားၿပီး တရားေရးဝန္ႀကီးကုိ တာဝန္လႊဲအပ္ခဲ့သည္။
ရွမ္းျပည္၊ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၆၁-ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ(၈) ရက္ေန႔မွ(၁၆) ရက္ေန႔အထိ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ ေရးညီလာခံႀကီးတရပ္ က်င္းပျပဳလုပ္ရာတြင္ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရွမ္း၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ မ်ား(၂၂၆) ဦး၊ ေလ့လာသူ(၁၀၄) ဦး၊ စုစုေပါင္း(၃၃၀) ဦး တက္ေရာက္ၿပီး ပင္လံုစိတ္ဓာတ္အေျခခံမူပါအတိုင္း အမ်ဳိးသား မ်ားတန္းတူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ရန္ သေဘာတူ ခ်မွတ္ ခဲ့သည္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ရန္ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ(၂၄) ရက္ေန႔မွစတင္၍ ပါတီ ေပါင္းစံုတိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက်င္းပေနစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုက ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရွမ္း၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ဖက္ဒရယ္သမားမ်ား၊ ခြဲထြက္သူမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး တိုင္းျပည္ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာၿပိဳကြဲ၍ တိုင္းျပည္ေခ်ာက္ကမ္းပါးက်လုဆဲဆဲတြင္ တပ္မေတာ္က အခ်ိန္မီကယ္တင္ထိန္းသိမ္းႏိုင္သည္ ဟု သူခိုးလူဟစ္ၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုထံမွ အာဏာသိမ္းယူခဲ့သည္။ ထိုသို႔ သူခိုးလူဟစ္သည္ကို ႏိုင္ငံေရးအားနည္းေသာ ျပည္သူအမ်ားစုက- လြတ္လပ္ေရးရသည္မွာ မၾကာေသး၊ တိုင္းရင္းသားမ်ား ခြဲထြက္မည္ကုိ တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္း ျခင္းသည္ မွန္ကန္ေၾကာင္းယူဆၾကၿပီး ဖက္ဒရယ္ဆိုသည့္အသံုးအႏႈန္းကုိ တိုင္းျပည္ပုန္ကုန္မႈႀကီးအျဖစ္ ရွဳျမင္သည္သာ မက ဖက္ဒရယ္ဆိုသည္ကုိ တေစၦသရဲအျဖစ္ ထင္ျမင္လာခဲ့ၾကသည္။
ထိုသို႔ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏိုင္ငံေရးနည္းျဖင့္ ေျဖရွင္း၍မရသည့္အဆံုး ရရာလက္နက္စြဲကုိင္ကာ ဝ၊ ပေလာင္၊ နာဂ၊ လားဟူ၊ အခါ၊ ကယန္း စသည့္တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုပါမက်န္ လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးေပၚေပါက္လာၿပီး ျပည္ တြင္းစစ္မီးသည္လည္း ဟုန္းဟုန္းေတာက္ေလာင္ကၽြမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုသုိ႔ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္အေျခခံမူ လမ္းစဥ္အေပၚ ေသြဖယ္အားနည္းသြားျခင္း၏ရလဒ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသား မ်ား တန္းတူေရးမရွိသည့္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္လည္း(၁၄)ႏွစ္အၾကာတြင္ ရပ္စဲသြားခဲ့သည္။
၁၉၇၄-ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ပင္လံုစိတ္ဓာတ္
ဗိုလ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ စစ္အုပ္စုသည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုထံမွ အာဏာသိမ္းယူခဲ့ၿပီး ပင္လံုစိတ္ ဓာတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္အေပၚ လံုးဝဆန္႔က်င္သြားကာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ(မဆလ) တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ကိုတည္ေထာင္၍ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္တြင္ ၎တို႔စိတ္ႀကိဳက္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ အတင္းအဓမၼ ျပ႒ာန္းလိုက္သည္။ ယင္း ဖြဲ႔စည္းပံုသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားတန္းတူအခြင့္အေရးမ်ားအားလံုး ဆံုးရံွဳးသည့္အျပင္ ျပည္သူမ်ားဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အ ေရးဟူသမွ်သည္လည္း လံုးဝဆိတ္သုဥ္းသြားသျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္မီးသည္ အထြတ္အထိပ္သုိ႔ ေလာင္ကၽြမ္းမဆံုး ေတာက္ ေလာင္ျခင္းႏွင့္အတူ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲသည္လည္း တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ပိုမိုျပင္းထန္လာသည္ ေနာက္ဆံုး ၁၉၈၈ - ခုႏွစ္တြင္ ျပည္လံုးကြၽတ္ ျပည္သူမ်ားဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုႀကီးေၾကာင့္ (မဆလ)တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ျပဳတ္က် သြားၿပီး ၎တို႔စိတ္ႀကိဳက္ေရးဆြဲထားေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိလည္း ၎တို႔ကုိယ္တိုင္ ဖ်က္သိမ္းလိုက္ရသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားတန္းတူေရးဆံုးရွံဳးၿပီး ျပည္သူမ်ားဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးဆိတ္သုဥ္းျခင္း ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ဖြဲ႔စည္းပံုသည္လည္း (၁၄)ႏွစ္သာခံၿပီး ပ်က္စီးသြားခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ဗိုလ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုသည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မူလမ္းစဥ္အေပၚ ေဖာက္ျပန္သည့္လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးရလဒ္သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား အနက္ အခ်မ္းသာဆံုးႏိုင္ငံဘဝမွ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံဘဝ တြင္းနက္ထဲသို႔ က်ဆင္းသြားျခင္းျဖစ္သည္။
၂၀၀၈-ခုႏွစ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္
ဗိုလ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုသည္ (မဆလ)တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ပ်က္သုဥ္းၿပီး ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ဖြဲ႔ စည္းပံုအျခခံဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ေသာ္လည္း ျပည္သူမ်ားေတာင္းဆိုသည့္ ၾကားျဖတ္အစုိးရကို လံုးဝလက္မခံခဲ့ပါ။ ၎တို႔ဖက္ဆစ္အေမြျဖစ္ေသာ (မဆလ) တပါတီအာဏာရွင္စနစ္တျဖစ္လဲ တစညပါတီကုိလည္းေကာင္း၊ မဆလအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးတျဖစ္လဲ နဝတစစ္အုပ္စုကုိလည္းေကာင္း အေမြစားအေမြခံအျဖစ္ ရရွိခဲ့သည္။
နဝတစစ္အုပ္စုသည္ မဆလထံမွ ရရွိထားေသာအေမြကို အားကုိးယံုၾကည္ၿပီး ၁၉၉၀-ခုႏွစ္တြင္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ NLD ပါတီသည္ (၈၂)ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရရွိ ေသာ္လည္း အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးျခင္း မျပဳလုပ္သည့္အျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္ကုိယ္စား လွယ္မ်ားကုိ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ထိန္းသိမ္းျခင္း စသည့္လုပ္ရပ္မ်ားသည္ ျပည္သူမ်ားဆႏၵကုိ မိုက္မဲစြာေစာ္ကားလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
နဝတ-နအဖ စစ္အုပ္စုသည္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္အေပၚ ဆန္႔က်င္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲ ရန္၊ အနာဂတ္အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးတြင္ တပ္မေတာ္က အစဥ္တစိုက္ဦးေဆာင္ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရး ဦးတည္ခ်က္ခ်မွတ္ ၿပီး၊ ၎တို႔စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ထားေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္အထိ ၁၄ ႏွစ္ၾကာအခ်ိန္ဆြဲ သည့္ အတုအေယာင္အမ်ဳိးသားညီလာခံတခုကို ေရးဆြဲလာခဲ့သည္။ စစ္အုပ္စုသည္ ဦးတည္ခ်က္ပါရွိသည့္အတိုင္း၊ ျပည္သူ တရပ္လုံးကို ကၽြန္ျပဳထားေသာဖြဲ႔စည္းပုံတခုကို ၎တို႔စိတ္ႀကိဳက္ေရးဆြဲၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အတင္းအဓမၼ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းလိုက္သည္။
ယင္းဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသည္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္ႏွင့္ လုံးဝဆန္႔က်င္ေနပါသျဖင့္ ျပည္သူ႔ဒီမိုက ေရစီအခြင့္ေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားတန္းတူေရးကို မည္သို႔မွ်ေဖာ္ေဆာင္ထားျခင္းမရွိေၾကာင္း ရွင္းေနပါသည္။ ၂၀၀၈ ခု အေျခခံဥပေဒအရ ေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအစိုးရလက္ထက္(၅)ႏွစ္ သက္တမ္းကာလတြင္ တိုင္းျပည္၏ ေျမေပၚ ေရေအာက္သယံဇာတမ်ား ကုန္ခန္းလုနီးပါး ထုတ္ေရာင္းခဲ့ေသာ္လည္း ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏိုင္ငံဘဝသို႔ က်ဆင္းျခင္းမွ ရုန္း မထြက္ႏိုင္သည့္အျပင္ ယေန႔ ျပည္သူလူထုမ်ား စားဝတ္ေနေရးသည္လည္း အတိဒုကၡမ်ဳိးစုံ ႀကဳံေတြ႔ခံစားေနရပါသည္။
ယေန႔ NLD ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသည္ပင္လွ်င္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ ဆင္ခက္ရန္ တင္းၾကပ္စြာေရးဆြဲခ်မွတ္ထားသည့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အေျခခံဥပေဒကို တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူေရးႏွင့္ ျပည္သူ မ်ား ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ ဒီမိုကေရစီစံခ်ိန္စံညႊန္းႏွင့္အညီ လုံးဝျပင္ဆင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးနား လည္သူမ်ားအားလုံး သိရွိၾကၿပီးျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခခံျပႆနာသည္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံျပႆနာပင္ျဖစ္သည္ ဖြဲ႔စည္းပုံျပႆနာဆို ရာတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူရည္တူအခြင့္အေရးဆုံးရႈံးျခင္းႏွင့္ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီအေျခခံအခြင့္အေရးမ်ား ဆိတ္ သုဥ္းျခင္း ျပႆနာရပ္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္အေျခခံမူ လမ္းစဥ္ပါအတိုင္း စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္မွသာလွ်င္ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးႏွင့္ တိုင္းရင္သားမ်ားတန္း တူအခြင့္အေရးမ်ား အျပည့္အဝေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာေသာ ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ သင္ခန္းစာမ်ား
၁။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရုိးသားပြင့္လင္းၿပီး တိုင္းျပည္ႏွင့္ျပည္သူမ်ားအေပၚ ေစတနာအျပည့္အဝရွိသည္။ တိုင္းျပည္ ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအက်ဳိးရွိသည့္လုပ္ငန္းအေပၚ ရဲရင့္ျပတ္သားသားစြာ ဦးေဆာင္ႏိုင္သည္။ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ား၏ ယုံ ၾကည္မႈအျပည့္အဝ ရရွိထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားတို႔သည္ ပင္လုံစာ ခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ၾကၿပီး ယင္းျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္အင္အားျဖင့္ တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရးကို အမိအရ ဆြတ္ခူးေပးႏိုင္ ခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ ႀကီးမားေသာစံနမူနာ သင္ခန္းစာအျဖစ္ ခံယူက်င့္သုံးၾကရမည္ျဖစ္သည္။
၂။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း က်ဆုံးသြားၿပီးသည့္ေနာက္ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အစိုးရသည္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ အေျခခံမူလမ္းစဥ္ အေပၚ ေသြဖယ္အားနည္းသြားျခင္းႏွင့္အတူ တိုင္းရင္းသားမ်ားတန္းတူအခြင္အေရး ဆုံးရႈံးသြားသျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္မီး အဆင့္ဆင့္ ေတာက္ေလာင္သြားၿပီး တိုင္းျပည္တြင္ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စု ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္ကို သင္ခန္းစာရယူၾက ရန္ႏွင့္ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုအဆက္ဆက္သည္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ အေျခခံမူလမ္းစဥ္အေပၚ ေဖာက္ဖ်က္ျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းရင္း သားမ်ား တန္းတူအခြင့္အေရးအားလုံးဆုံးရႈံးသြားသည့္အျပင္ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီအေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးဟူသမွ် ဆိတ္ သုဥ္းသြားၿပီး ျပည္တြင္းစစ္မီး ဟုန္းဟုန္းေတာက္ေလာင္ကၽြမ္းျခင္းႏွင့္ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံႀကီး ေပၚေပါက္ လာခဲ့သျဖင့္ တိုင္းျပည္သည္လည္း ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏိုင္ငံဘဝ တြင္းနက္သို႔က်ေရာက္ျခင္းႏွင့္အတူ ျပည္သူမ်ား၏ စား ဝတ္ေနေရးသည္လည္း အတိဒုကၡမ်ဳိးစုံ ႀကဳံေတြ႔ခံစားေနရသည္ကို သင္ခန္းစာႀကီးအျဖစ္ ရယူၾကရမည္ျဖစ္သည္။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္အျပည့္အစံုမွာ-
ဤစာတမ္းတြင္ပါရွိေသာ အပိုင္း(၁)တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရး ရယူေရး၊ အပိုင္း(၂)အမ်ဳိးသားမ်ား တန္းတူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ အပိုင္း(၃) ပင္လုံ ကတိကဝတ္မ်ားတို႔ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ပင္လုံစာခ်ဳပ္အပါအဝင္ သမိုင္းဝင္မွတ္တမ္းမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံေတာ္၏အသက္ေသြးေၾကာပင္ျဖစ္ ၿပီး၊ ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံေတာ္ဟူ၍ ေပၚထြန္းလာျခင္းျဖစ္သည္။
ယေန႔ကာလတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း၊ NCA လုပ္ငန္း၊ UPDJC ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ငန္း စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ျပင္ဆင္ေနသည့္ အခ်ိန္အခါျဖစ္သည္။
မည္သို႔ဆိုေစကာမူ ၂၁- ရာစုပင္လုံညီလာခံႀကီးက်င္းပေရးလုပ္ငန္းသည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ပင္လုံညီလာခံႏွင့္ပတ္သက္ ေသာ ပင္လုံစာခ်ဳပ္၊ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္၊ ပင္လုံပဋိညာဥ္မ်ားကို အေျခခံထားရွိၿပီး၊ ဦးတည္၍က်င္းပျပဳလုပ္သြားျခင္းျဖင့္သာ လွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ရည္မွန္းထားသည့္ စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ ျပည္ ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ေရး မုခ်ေအာင္ျမင္မည္ ျဖစ္သည္။
ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႏွင့္ ပင္လုံပဋိညာဥ္ စိတ္ဓာတ္ ကို အစဥ္ဂါဝရျပဳပါလ်က္
ျပဳစုတင္ျပသူ
ခြန္းမတ္ရ္ကိုဘန္
(၁၉၉၀ ခု ဖယ္ခံုၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္)
၂၀၁၆ ခု ေမလ ၂၇ ရက္
(၁) ပင္လံုညီလာခံတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႁမြက္ၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္း
၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁ဝ)ရက္ေန႔ ပင္လံုတြင္က်င္းပျပဳလုပ္သည့္ ေတာင္တန္းေဒသညီလာခံ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာတြင္ ေတာင္တန္းနယ္မ်ားကို ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္သည္ကို ဗမာမ်ားကမႀကိဳက္ေၾကာင္း၊ ဗမာ မ်ားသည္ ေတာင္တန္းေဒသအတြက္ေျပာဆိုျခင္းမွာ ဗမာျပည္ႏွင့္တန္းတူအဆင့္အတန္း၊ အခြင့္အေရးရေစလိုေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗမာလူမ်ဳိးသည္ ၿဗိတိသွ်ကၽြန္ မျဖစ္လိုေၾကာင္း၊ ထိုနည္းတူ ေတာင္တန္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္လည္း ဗမာ ကၽြန္ အျဖစ္ မျဖစ္ေစရေၾကာင္း ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပဋိညာဥ္အျဖစ္ ပြင့္လင္းသည့္သမိုင္းဝင္ ကတိကဝတ္ မိန္႔ခြန္းမ်ား ႁမြက္ၾကားသြားခဲ့ သည္။
(၂) တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ညီလာခံတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႁမြက္ၾကားသည့္မိန္႔ခြန္း
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ေမလ(၁၉)ရက္ ဖဆပလ၏ပဏာမျပင္ဆင္ေရးညီလာခံတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ေရးဆဲြရမည့္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ပတ္သက္သည့္ လမ္းၫႊန္ခ်က္( ၇) ခ်က္ကို ခ်မွတ္သည္။ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ဇြန္ လ(၁၆)ရက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္၏ ပထမအႀကိမ္ညီလာခံ၌ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခ်က္မွာ-
“ေတာင္တန္းေဒသတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား စိုးရိမ္စရာအလ်ဥ္းမရွိပါႏွင့္။ က်ေနာ္တို႔ေတာင္တန္းေဒသႏွင့္ သေဘာတူ စာ ခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့စာခ်ဳပ္အရျဖစ္ေစ၊ ေနာက္ၿပီး ေတာင္တန္းေဒသ စံုစမ္းေရးအဖဲြ႔အစီရင္ခံစာမွ ေထာက္ခံခ်က္မ်ားအရ က်ေနာ္တို႔လက္ခံလာသည့္အတိုင္းျဖစ္ေစ၊ လက္ခံထားတဲ့သေဘာမပါဘဲ (Not only the letter of agreement) ဒီစာသ ေဘာကို က်ေနာ္တို႔ သေဘာတူညီလာခဲ့တာတြင္မကဘဲ က်ေနာ္တို႔မွ (The spirit of agreement) သေဘာတူညီလာခဲ့ တာကို၊ ၿပီးေတာ့ဒီအတိုင္းပဲ ဒီတိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ လုပ္မွာပါပဲဆိုတာ ေတာင္တန္းကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို တိတိ လင္းလင္း နားလည္ေစခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေပးထားေသာကတိ၊ နားလည္ၿပီးသား သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို နယ္ခ့်ဲ သမားလို ေဖာက္ဖ်က္ျခင္း မလုပ္ပါဘူး။ ဒီလိုေပးထားေသာကတိ၊ နားလည္ၿပီးသားသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ မည္လား။ သံသယရွိတဲ့လူေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ Sense of honour, sense of self-respect, sense of pride ကို ေစာ္ ကားတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ယူဆပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဗမာလူမ်ိဳးစုမ်ားျဖစ္တဲ့လူေတြဟာ ခင္ဗ်ားတို႔သေဘာမတူဘဲ မေနႏိုင္တဲ့အေျခအေနမ်ိဳးကို လက္တလံုးျခား လိမ္တဲ့နည္းနဲ႔လည္း က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ပါဘူးဆိုတာ အတိအလင္းနားလည္ ေစခ်င္ပါတယ္” ဟု ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပဋိညာဥ္အျဖစ္ ကတိကဝတ္မိန္႔ခြန္းမ်ားကို ႁမြက္ၾကားခဲ့သည္။
(၃) တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊသိုက္ ႁမြက္ၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္း
ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီးစဝ္ေရႊသိုက္သည္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၁၃) ရက္ေန႔က က်င္းပျပဳလုပ္ေသာတိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတြင္ ဦးႏုအား လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒အျဖစ္တင္ေျမႇာက္ရန္ အဆိုတင္သြင္း မိန္႔ခြန္းႁမြက္ၾကားခဲ့သည္။ ယင္း မိန္႔ခြန္းႁမြက္ၾကားခ်က္မွအခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏုတ္တင္ျပလိုေပသည္။
“ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း ေတာင္ေပၚတိုင္းရင္းသားမ်ားဟာ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႔စနစ္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ဗမာျပည္မ ႏွင့္ပူးေပါင္းေသြးစည္းေနၾကရေပမည္။ ဟိုေရွးရာဇဝင္ကအျဖစ္အပ်က္ေတြကို သတိရၿပီး ဗမာေတြဟာ တို႔ထက္ပိုၿပီး လူ လည္း မ်ားတယ္။ ဉာဏ္လည္းသာတယ္။ ဒီေတာ့ တေန႔ေန႔မွာ မေတာ္တဆမ်ား တို႔ကို လူမ်ိဳးငယ္ဆိုၿပီး ဖိႏွိပ္ေစာ္ကားလုပ္ မ်ားေနမလားဆိုၿပီး ဓမၼတာအတိုင္း တထိတ္ထိတ္ ေတြးပူစိုးရိမ္လ်က္ ရွိၾကပါတယ္။”
သခင္ျမ (သာယာဝတီ ေက်းလက္ေတာင္ပိုင္း) “မျဖစ္ရပါဘူး။”
ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီးက -
“ကၽြႏ္ုပ္တို႔ အင္မတန္ျမတ္ႏိုးတဲ့ တန္းတူအခြင့္အေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ခဲြထြက္လိုက ခဲြထြက္ႏိုင္ခြင့္ေတြကိုမ်ား ထိပါး က်ဴးေက်ာ္ျပဳေလမလားလို႔လည္း တထင့္ထင့္ျဖစ္မယ္ဆိုလွ်င္ ဓမၼတာအတိုင္း ကၽြႏ္ုပ္တို႔မလြန္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ မေတာ္ တဆ ဒီလိုမဖြယ္မရာ၊ မတရားမႈေတြမ်ား ျဖစ္ေပၚလာလို႔ရွိရင္ အားနည္းတဲ့ဘက္က အစဥ္ေနလာတဲ့ သခင္ႏုဟာ တရား လမ္းမွန္အတိုင္း ကၽြႏ္ုပ္တို႔ဘက္က ရြပ္ရြပ္ခၽြံခၽြံ ကာကြယ္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္အားထားပါတယ္။ (ၾသဘာသံမ်ား) ကြ်ႏ္ုပ္တို႔သေဘာကေတာ့ ရိုးရိုးနဲ႔ခပ္ရွင္းရွင္းပဲ။ ေလာေလာဆယ္ အဂၤလိပ္ကၽြန္ဘဝက လြတ္ခ်င္တယ္။ ဒီလို လြတ္လပ္ေရး ရဖို႔ ဗမာျပည္နဲ႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွျဖစ္မယ္ဆိုၿပီးယံုၾကည္လို႔ ယခု ဒီလႊတ္ေတာ္မွာေရာက္လာၾကပါတယ္။
(ၾသဘာသံမ်ား) ဒါေပမဲ့ အဂၤလိပ္ကြၽန္ဘဝကလြတ္ၿပီး ပခံုးေျပာင္းအျဖစ္ ဗမာေတြရဲ႕ကြၽန္ျဖစ္သြားမွာကိုလည္း မလိုခ်င္ပါ ဘူး။ (ရယ္သံမ်ားႏွင့္ ၾသဘာသံမ်ား) ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္စလံုး လြတ္လပ္ႀကီးပြားေရးအတြက္ တန္းတူရည္တူအခြင့္အေရးေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားၾကဖို႔ဆိုရင္ အစဥ္သျဖင့္ အဆင္သင့္ရွိတယ္ဆိုတာလည္း ရွင္းရွင္းဘြင္းဘြင္းပဲ ကတိေပးပါတယ္။” (ၾသဘာသံမ်ား)။
ယင္းကဲ့သို႔ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊသိုက္က မိန္႔ခြန္းႁမြက္ၾကားျခင္းသည္ တန္းတူေရးကို မည္မွ်ျမတ္ႏိုးေၾကာင္း၊ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲ၍ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာေသာ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးတည္ေထာင္ေရးအတြက္ မည္မွ်တန္ဖိုးထား ေၾကာင္းတို႔ကိုေဖာ္ျပသည့္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကို ေဖာ္ထုတ္ျပသသြားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ရွင္းလင္းခ်က္-
ထိုမိန္႔ခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ရွမ္းလူငယ္(ရပလ)အဖဲြ႔ဝင္မ်ားသည္ပင္လွ်င္ ထိုစဥ္က ေစာ္ဘြားႀကီးစဝ္ေရႊသိုက္အေပၚ ထားရွိႏိုင္ေသာအျမင္မွာ က်ဥ္းေျမာင္းေသာလူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓာတ္ ရွိသည္၊ ျမန္မာေတြအေပၚစိုးရိမ္မႈလြန္ကဲလြန္းသည္၊ အယံု အၾကည္ကင္းမဲ့လြန္းသည္၊ ရွမ္း-ျမန္မာေသြးစည္းညီၫႊတ္ေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သည္ဟု သတ္မွတ္ႏိုင္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ ႏွစ္ေပါင္း(၇ဝ)နီးပါးရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ေစာ္ဘြားႀကီးစဝ္ေရႊသိုက္၏ မိန္႔ခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္သို႔ထင္ျမင္ပါ သလဲဟု ယေန႔အခ်ိန္ကာလတြင္ ေမးလာလွ်င္ ေစာ္ဘြားႀကီးကပင္ က်ဥ္းေျမာင္းလြန္းသည္လား၊ တန္းတူရည္တူျပည္ ေထာင္စုကို ျမတ္ႏိုးတန္ဖိုးထားသည္လား၊ သို႔မဟုတ္ ရပလ လူငယ္အပိုင္းကပင္ ဖဆပလကို ယံုၾကည္မႈလြန္ကဲခဲ့သည္ လား ဆိုသည္ကို သမိုင္းက ေျဖဆိုေပးေနၿပီ ျဖစ္သည္။
(၄) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ ဓမၼာရံုတြင္ ေျပာၾကားသည့္ ကတိမိန္႔ခြန္း
၁၉၄၆-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၂၃)ရက္ လိြဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ဓမၼာရံုတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပဲြေတာ္က်င္းပရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းႂကြေရာက္လာၿပီးေျပာၾကားခ်က္မွာ - အဂၤလိပ္ေပးထားေသာ ကရင္နီျပည္လြတ္လပ္ေရးသည္ ျပည့္ဝေသာ လြတ္လပ္ ေရးဟုမဆိုႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဗမာျပည္ရရွိမည့္လြတ္လပ္ေရးသည္ အျပည့္အဝလြတ္လပ္ေရးရရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကရင္နီျပည္ အေနျဖင့္ဖဲြ႔စည္းမည့္ ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ပါဝင္ပါက ကရင္နီျပည္သည္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အျပည့္အဝရွိေစရမည္ျဖစ္ၿပီး ကရင္နီျပည္တြင္းေရးကို ဗမာက လံုးဝဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ကရင္နီျပည္ အေရးကို ကရင္နီျပည္သူျပည္သားမ်ားကသာ တိုက္ရိုက္ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အျပည့္အဝ ရွိေစရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္။ ကရင္နီျပည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ႀကိဳးစားပါ၊ ႏိုင္ငံ ေတာ္ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆဲြၿပီးပါက ကရင္နီျပည္အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ပါဝင္သင့္ မသင့္ ေနာက္မွ ျပည္သူ႔ဆႏၵ သေဘာထားရယူမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္။ ဤသည္လည္း ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ပဋိညာဥ္ႏွင့္ ဆက္စပ္သည္ဟု ဆို ႏိုင္ေပမည္။
(င) ကခ်င္အမ်ိဳးသားညီလာခံသေဘာထားအေပၚ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေျပာၾကားသည့္ ကတိမိန္႔ခြန္း
၁၉၄၆-ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ(၁၈)ရက္ေန႔ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ ဒူးဝါးႀကီးမ်ားဦးေဆာင္ၿပီး ျပည္သူလူထု(၅,ဝဝဝ)ေက်ာ္ ပါဝင္တက္ေရာက္ေသာ ကခ်င္အမ်ဳိးသားညီလာခံ မေနာပဲြေတာ္ႀကီးကို က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ယင္းညီလာခံႀကီးမွ ကခ်င္ အမ်ဳိးသားသည္ ဗမာျပည္မႏွင့္တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရးရယူၿပီး လြတ္လပ္ေသာကခ်င္သမၼတႏိုင္ငံထူေထာင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ ၾကသည္။ ယင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ညိႇႏိႈင္းရန္ ဒူးဝါးႀကီးဆမားဒူးဝါးဆင္ဝါးေနာင္အား တာဝန္ေပး လိုက္သည္။ ကခ်င္အမ်ဳိးသားမ်ားလြတ္လပ္ေရးအတြက္ တက္ႂကြေနစဥ္ ၁၉၄၆-ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ(၂၈)ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာသည္။ ဒူးဝါးႀကီးသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကခ်င္ေသနတ္ကိုင္ တပ္ ရင္း(၂)သီးသန္႔ရိပ္သာတြင္ အဂၤလိပ္မသိေအာင္လွ်ိဳ႕ဝွက္ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး ကခ်င္အမ်ဳိးသားညီလာခံမွဆံုးျဖတ္ထားသည့္အတိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုတင္ျပရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက “ ကခ်င္ျပည္သည္ဗမာျပည္မႏွင့္တၿပိဳင္တည္း လြတ္လပ္ေရးရယူ လိုျခင္းသည္ အင္မတန္မွ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာဂုဏ္ယူေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ သီးျခားကခ်င္သမၼတႏိုင္ငံ မထူေထာင္ဘဲ ဗမာ ျပည္ႏွင့္တန္းတူရည္တူ ျပည္ေထာင္စုတည္ေထာင္သြားပါက ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္အက်ိဳးပိုရွိေစမည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ျပန္လည္ရွင္းျပ ခဲ့သည္။ ဒူးဝါးႀကီးမွ “ ကခ်င္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ လူနည္းစုျဖစ္သျဖင့္ ဗမာအမ်ဳိးသားအမ်ားစု အႏိုင္က်င့္ခံရမည္ကို အထူး စိုးရိမ္ေၾကာင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဖဆပလအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ကိုတာဝန္ယူႏိုင္မလား”ဟု ပြင့္လင္းစြာေမးရာ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွ “လံုးဝတာဝန္ယူ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ ဖဆပလအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ကိုမေျပာႏိုင္ပါက မိမိကိုယ္တိုင္ ဖဆပလအဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွႏႈတ္ထြက္ၿပီး သီးသန္႔ ကခ်င္သမၼတႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးတြင္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် တက္ႂကြစြာပါဝင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ျပတ္သားစြာ ျပန္လည္ ရွင္းျပရာ ကခ်င္ဒူးဝါးႀကီးမ်ားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေပၚမ်ားစြာေလးစားၿပီး ယံုၾကည္မႈပိုမိုရရွိသြားခဲ့သည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမိန္႔ခြန္းမ်ားႏွင့္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ ရွမ္းအမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊသိုက္၏ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား၊ ေျဖၾကားခ်က္မ်ားသည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္၊ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္၊ ျပည္ ေထာင္စုကတိသစၥာျပဳထားသည့္ သမိုင္းဝင္မွတ္တမ္းမ်ားပင္ ျဖစ္ေပသည္။
ဤစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပပါသမိုင္းဝင္အပိုင္း(၃)ပိုင္းသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္သားေခါင္းေဆာင္မ်ားတို႔ က သီးျခားစီတည္ရွိေသာနယ္ေျမမ်ား တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရးရယူရန္ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးပါက အမ်ဳိးသားမ်ားတန္း တူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္တည္ေထာင္ရန္ သႏၷိ႒ာန္ခ်မွတ္ထားသည့္ ပင္လံု စာခ်ဳပ္ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ သမိုင္းဝင္မွတ္တမ္းအျပည့္အစံုျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုႏွင့္အေျခခံျပႆနာမ်ား
၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ပင္လံုစိတ္ဓာတ္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားတို႔သည္ အမ်ဳိးသားမ်ားတန္းတူရည္တူ ကုိယ္ပိုင္ျပ႒ာန္း ခြင့္ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲရာတြင္ အေျခခံထားရွိရမည့္မူမ်ား၊ အေျခခံေက်ာရိုးမ်ားကုိ အခိုင္အမာခ်မွတ္ေပးထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္း ေဆာင္မ်ားခ်မွတ္ေပးထားသည့္ အေျခခံမူပါအတိုင္း စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ေဆာက္ခဲ့မည္ဆိုပါက ႏွစ္ေပါင္း(၇၀)နီးပါးကာလ၌ ယေန႔ကမၻာ့ႏိုင္ငံအလယ္တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာေသာ ႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္ ဂုဏ္ယူဝင့္ႂကြားစြာ တည္ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက်ဆံုးသြားၿပီးသည့္ေနာက္ တိုင္းျပည္၏ကံၾကမၼာသည္လည္း ငင္သြားသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ မည္သုိ႔ဆိုေစကာမူ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားမ်ားအားလံုး၏ ကံၾကမၼာဟူ၍ ခံယူၾကရမည္ျဖစ္သည္။
ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ ပင္လံုစိတ္ဓါတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္အေပၚ ေသြဖယ္အားနည္းသြားရာမွ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုသည္ ဦးခ်န္ထြန္းအား ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ(၂) လအတြင္း အၿပီးေရးဆြဲရန္ တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ဦးခ်န္ထြန္းက ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ(၂၃-၂၄) ရက္ေန႔၌ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတြင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ ပါရွိ ေသာအခန္းမ်ား၊ အပိုဒ္မ်ားကုိရွင္းျပၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာအတည္ျပဳျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေအာက္ပါအတိုင္းတင္ျပခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းခ်မွတ္ေပးထားသည့္မူအတိုင္းဆိုလွ်င္ လူအင္အားအမ်ားႀကီးသံုးရမည္ျဖစ္ၿပီး ေငြေၾကးအကုန္ အက်မ်ားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယခုစစ္ၿပီးစကာလတြင္ တိုင္းျပည္ဆင္းရဲေနေသးေၾကာင္း၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအခန္း(၁၀)တြင္ ခြဲထြက္ခြင့္ ပါရွိၿပီး အခန္း(၁၁)တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳလက္စြဲမရွိလွ်င္ လြတ္လပ္ေရးမရႏိုင္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥေပေဒကုိ အတည္ျပဳရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္း တင္ျပခဲ့ သည္။
တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္သုိ႔ တက္ေရာက္ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္၊ အမ်ဳိးသား စိတ္ဓာတ္အရွိန္ေၾကာင့္ ဦးႏုႏွင့္ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚ အႂကြင္းမဲ့ယံုၾကည္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရး အေတြ႔အႀကံဳႏုနယ္ျခင္း၊ ဥပေဒျပဳလုပ္ငန္းနားလည္မႈ အားနည္းျခင္း၊ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား က်ဆံုးကုန္၍ အခ်င္း ခ်င္းေသြး စည္းညီညြတ္ေရးအတြက္ဆႏၵျပင္းျပေနျခင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေျပာထားသည့္အတိုင္း ဥပေဒစကားလံုးထက္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကုိ ယံုၾကည္ကုိးစားျခင္း၊ အခန္း(၁၁)တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခြင့္ ပါရွိသျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး ရရွိၿပီးသည့္ေနာက္ ျပင္ဆင္လိုေသာဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ ေသြးသားညီအစ္ကုိအခ်င္းခ်င္းအၾကားတြင္ ဥပေဒစကားလုံး ကုိ အတိအက်အဓိပၸာယ္ေကာက္ျခင္း၊ အၾကပ္ကုိင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လိမ့္မည္မဟုတ္၊ မူးတင္းမတ္တင္းေစ်းဆစ္စရာ လိုအပ္ မည္မထင္ျမင္ခဲ့ပါ၊ လြတ္လပ္ေရးကုိပဲ အျမန္ဆံုးရရွိခံစား လိုၾကသည္။ ထုို႔ေၾကာင့္ တင္ျပေသာဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ ေတာင္တန္းေဒသေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိယ္စား ေတာင္ပိုင္ေစာ္ဘြားႀကီးစဝ္ခြန္ပန္းစိန္က လႈိက္လွဲစြာ ေထာက္ခံလိုက္သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ(၂၄)ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ေပသည္။
ျပည္တြင္းစစ္မီးစတင္ေလာင္ကၽြမ္းျခင္း
၁။ ႏိုင္ငံေရးတြင္ ဒီမိုကေရစီအေျခခံအက်ဆံုးျဖစ္ေသာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္ကုိ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ၌ ပါတီဂိုဏ္းဂဏစြဲျပင္းထန္လြန္းျခင္း၊ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္အဆင့္အတန္း ရသင့္ရထိုက္ေသာ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္အမ်ဳိးသား မ်ားအတြက္ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ား မေဖာ္ေဆာင္ေပးျခင္း၊ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ကရင္နီျပည္ေစာဖ်ာမ်ားႏွင့္ ျပည္သူ လူထုတို႔၏ဆႏၵသေဘာထားအမွန္ကိုရယူျခင္းမရွိပဲ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္ျပည္နယ္အျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္း စသည့္ အေၾကာင္း တရားမ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္၊ ရဲေဘာ္ျဖဴ၊ ဗကပအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ ပါတီဝါဒေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲ၊ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူေရးစစ္ပြဲႏွင့္ ကရင္နီအမ်ဳိသား ခုခံေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး ႏွင့္အတူ ျပည္တြင္းစစ္မီးသည္လည္း စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဒုတိယအဆင့္ျပည္တြင္းစစ္မီးေလာင္ကၽြမ္းျခင္း
ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ ရွမ္း စသည့္တိုင္းရင္းသားမ်ား ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးဆြဲရန္တင္ျပရာတြင္ အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီးအခ်ိန္ဆြဲျခင္း၊ ကူမင္တန္တရုတ္ျဖဴကုိအေၾကာင္းျပၿပီး ရွမ္းျပည္ေစာ္ဘြားနယ္(၁၃)နယ္ကုိ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သတ္မွတ္ျခင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အစုိးရႏွင့္ ျပည္သူလူထုဆႏၵရယူျခင္းမရွိဘဲ ဖီေမာ္၊ ေဂၚလံ၊ ကန္ဖန္ေဒသကုိ တရုတ္ျပည္သုိ႔ လႊဲအပ္ေပးျခင္း၊ ဗုဒၶဘာသာကုိ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္းစသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ရွမ္း၊ ပအိုဝ္းလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး ထပ္မံေပၚေပါက္လာသျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္မီး ထပ္ဆင့္ေလာင္ကၽြမ္းသြားျခင္း ျဖစ္ သည္။
ျပည္တြင္းစစ္မီးအထြတ္အထိပ္သုိ႔ေလာင္ကၽြမ္းျခင္း
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုသည္ ၁၉၆၀-ခုႏွစ္၊ မတ္လ(၁၇)ရက္ေန႔က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ဖဆပလညီလာခံတြင္ ျပည္နယ္အသီး သီးမွေခါင္းေဆာင္မ်ားေခၚယူကာ ယိမ္းယိုင္ေနေသာ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ ဖြဲ႔ စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္လိုေၾကာင္း ေျပာၾကားၿပီး တရားေရးဝန္ႀကီးကုိ တာဝန္လႊဲအပ္ခဲ့သည္။
ရွမ္းျပည္၊ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၆၁-ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ(၈) ရက္ေန႔မွ(၁၆) ရက္ေန႔အထိ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ ေရးညီလာခံႀကီးတရပ္ က်င္းပျပဳလုပ္ရာတြင္ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရွမ္း၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ မ်ား(၂၂၆) ဦး၊ ေလ့လာသူ(၁၀၄) ဦး၊ စုစုေပါင္း(၃၃၀) ဦး တက္ေရာက္ၿပီး ပင္လံုစိတ္ဓာတ္အေျခခံမူပါအတိုင္း အမ်ဳိးသား မ်ားတန္းတူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ရန္ သေဘာတူ ခ်မွတ္ ခဲ့သည္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ရန္ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ(၂၄) ရက္ေန႔မွစတင္၍ ပါတီ ေပါင္းစံုတိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက်င္းပေနစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုက ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရွမ္း၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ဖက္ဒရယ္သမားမ်ား၊ ခြဲထြက္သူမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး တိုင္းျပည္ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာၿပိဳကြဲ၍ တိုင္းျပည္ေခ်ာက္ကမ္းပါးက်လုဆဲဆဲတြင္ တပ္မေတာ္က အခ်ိန္မီကယ္တင္ထိန္းသိမ္းႏိုင္သည္ ဟု သူခိုးလူဟစ္ၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုထံမွ အာဏာသိမ္းယူခဲ့သည္။ ထိုသို႔ သူခိုးလူဟစ္သည္ကို ႏိုင္ငံေရးအားနည္းေသာ ျပည္သူအမ်ားစုက- လြတ္လပ္ေရးရသည္မွာ မၾကာေသး၊ တိုင္းရင္းသားမ်ား ခြဲထြက္မည္ကုိ တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္း ျခင္းသည္ မွန္ကန္ေၾကာင္းယူဆၾကၿပီး ဖက္ဒရယ္ဆိုသည့္အသံုးအႏႈန္းကုိ တိုင္းျပည္ပုန္ကုန္မႈႀကီးအျဖစ္ ရွဳျမင္သည္သာ မက ဖက္ဒရယ္ဆိုသည္ကုိ တေစၦသရဲအျဖစ္ ထင္ျမင္လာခဲ့ၾကသည္။
ထိုသို႔ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏိုင္ငံေရးနည္းျဖင့္ ေျဖရွင္း၍မရသည့္အဆံုး ရရာလက္နက္စြဲကုိင္ကာ ဝ၊ ပေလာင္၊ နာဂ၊ လားဟူ၊ အခါ၊ ကယန္း စသည့္တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုပါမက်န္ လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးေပၚေပါက္လာၿပီး ျပည္ တြင္းစစ္မီးသည္လည္း ဟုန္းဟုန္းေတာက္ေလာင္ကၽြမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုသုိ႔ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္အေျခခံမူ လမ္းစဥ္အေပၚ ေသြဖယ္အားနည္းသြားျခင္း၏ရလဒ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသား မ်ား တန္းတူေရးမရွိသည့္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္လည္း(၁၄)ႏွစ္အၾကာတြင္ ရပ္စဲသြားခဲ့သည္။
၁၉၇၄-ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ပင္လံုစိတ္ဓာတ္
ဗိုလ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ စစ္အုပ္စုသည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုထံမွ အာဏာသိမ္းယူခဲ့ၿပီး ပင္လံုစိတ္ ဓာတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္အေပၚ လံုးဝဆန္႔က်င္သြားကာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ(မဆလ) တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ကိုတည္ေထာင္၍ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္တြင္ ၎တို႔စိတ္ႀကိဳက္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ အတင္းအဓမၼ ျပ႒ာန္းလိုက္သည္။ ယင္း ဖြဲ႔စည္းပံုသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားတန္းတူအခြင့္အေရးမ်ားအားလံုး ဆံုးရံွဳးသည့္အျပင္ ျပည္သူမ်ားဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အ ေရးဟူသမွ်သည္လည္း လံုးဝဆိတ္သုဥ္းသြားသျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္မီးသည္ အထြတ္အထိပ္သုိ႔ ေလာင္ကၽြမ္းမဆံုး ေတာက္ ေလာင္ျခင္းႏွင့္အတူ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲသည္လည္း တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ပိုမိုျပင္းထန္လာသည္ ေနာက္ဆံုး ၁၉၈၈ - ခုႏွစ္တြင္ ျပည္လံုးကြၽတ္ ျပည္သူမ်ားဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုႀကီးေၾကာင့္ (မဆလ)တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ျပဳတ္က် သြားၿပီး ၎တို႔စိတ္ႀကိဳက္ေရးဆြဲထားေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိလည္း ၎တို႔ကုိယ္တိုင္ ဖ်က္သိမ္းလိုက္ရသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားတန္းတူေရးဆံုးရွံဳးၿပီး ျပည္သူမ်ားဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးဆိတ္သုဥ္းျခင္း ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ဖြဲ႔စည္းပံုသည္လည္း (၁၄)ႏွစ္သာခံၿပီး ပ်က္စီးသြားခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ဗိုလ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုသည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မူလမ္းစဥ္အေပၚ ေဖာက္ျပန္သည့္လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးရလဒ္သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား အနက္ အခ်မ္းသာဆံုးႏိုင္ငံဘဝမွ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံဘဝ တြင္းနက္ထဲသို႔ က်ဆင္းသြားျခင္းျဖစ္သည္။
၂၀၀၈-ခုႏွစ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္
ဗိုလ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုသည္ (မဆလ)တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ပ်က္သုဥ္းၿပီး ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ဖြဲ႔ စည္းပံုအျခခံဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ေသာ္လည္း ျပည္သူမ်ားေတာင္းဆိုသည့္ ၾကားျဖတ္အစုိးရကို လံုးဝလက္မခံခဲ့ပါ။ ၎တို႔ဖက္ဆစ္အေမြျဖစ္ေသာ (မဆလ) တပါတီအာဏာရွင္စနစ္တျဖစ္လဲ တစညပါတီကုိလည္းေကာင္း၊ မဆလအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးတျဖစ္လဲ နဝတစစ္အုပ္စုကုိလည္းေကာင္း အေမြစားအေမြခံအျဖစ္ ရရွိခဲ့သည္။
နဝတစစ္အုပ္စုသည္ မဆလထံမွ ရရွိထားေသာအေမြကို အားကုိးယံုၾကည္ၿပီး ၁၉၉၀-ခုႏွစ္တြင္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ NLD ပါတီသည္ (၈၂)ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရရွိ ေသာ္လည္း အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးျခင္း မျပဳလုပ္သည့္အျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္ကုိယ္စား လွယ္မ်ားကုိ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ထိန္းသိမ္းျခင္း စသည့္လုပ္ရပ္မ်ားသည္ ျပည္သူမ်ားဆႏၵကုိ မိုက္မဲစြာေစာ္ကားလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
နဝတ-နအဖ စစ္အုပ္စုသည္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္အေပၚ ဆန္႔က်င္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲ ရန္၊ အနာဂတ္အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးတြင္ တပ္မေတာ္က အစဥ္တစိုက္ဦးေဆာင္ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရး ဦးတည္ခ်က္ခ်မွတ္ ၿပီး၊ ၎တို႔စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ထားေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္အထိ ၁၄ ႏွစ္ၾကာအခ်ိန္ဆြဲ သည့္ အတုအေယာင္အမ်ဳိးသားညီလာခံတခုကို ေရးဆြဲလာခဲ့သည္။ စစ္အုပ္စုသည္ ဦးတည္ခ်က္ပါရွိသည့္အတိုင္း၊ ျပည္သူ တရပ္လုံးကို ကၽြန္ျပဳထားေသာဖြဲ႔စည္းပုံတခုကို ၎တို႔စိတ္ႀကိဳက္ေရးဆြဲၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အတင္းအဓမၼ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းလိုက္သည္။
ယင္းဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသည္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္ႏွင့္ လုံးဝဆန္႔က်င္ေနပါသျဖင့္ ျပည္သူ႔ဒီမိုက ေရစီအခြင့္ေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားတန္းတူေရးကို မည္သို႔မွ်ေဖာ္ေဆာင္ထားျခင္းမရွိေၾကာင္း ရွင္းေနပါသည္။ ၂၀၀၈ ခု အေျခခံဥပေဒအရ ေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအစိုးရလက္ထက္(၅)ႏွစ္ သက္တမ္းကာလတြင္ တိုင္းျပည္၏ ေျမေပၚ ေရေအာက္သယံဇာတမ်ား ကုန္ခန္းလုနီးပါး ထုတ္ေရာင္းခဲ့ေသာ္လည္း ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏိုင္ငံဘဝသို႔ က်ဆင္းျခင္းမွ ရုန္း မထြက္ႏိုင္သည့္အျပင္ ယေန႔ ျပည္သူလူထုမ်ား စားဝတ္ေနေရးသည္လည္း အတိဒုကၡမ်ဳိးစုံ ႀကဳံေတြ႔ခံစားေနရပါသည္။
ယေန႔ NLD ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသည္ပင္လွ်င္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္အေျခခံမူလမ္းစဥ္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ ဆင္ခက္ရန္ တင္းၾကပ္စြာေရးဆြဲခ်မွတ္ထားသည့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အေျခခံဥပေဒကို တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူေရးႏွင့္ ျပည္သူ မ်ား ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ ဒီမိုကေရစီစံခ်ိန္စံညႊန္းႏွင့္အညီ လုံးဝျပင္ဆင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးနား လည္သူမ်ားအားလုံး သိရွိၾကၿပီးျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခခံျပႆနာသည္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံျပႆနာပင္ျဖစ္သည္ ဖြဲ႔စည္းပုံျပႆနာဆို ရာတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူရည္တူအခြင့္အေရးဆုံးရႈံးျခင္းႏွင့္ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီအေျခခံအခြင့္အေရးမ်ား ဆိတ္ သုဥ္းျခင္း ျပႆနာရပ္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္အေျခခံမူ လမ္းစဥ္ပါအတိုင္း စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္မွသာလွ်င္ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးႏွင့္ တိုင္းရင္သားမ်ားတန္း တူအခြင့္အေရးမ်ား အျပည့္အဝေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာေသာ ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ သင္ခန္းစာမ်ား
၁။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရုိးသားပြင့္လင္းၿပီး တိုင္းျပည္ႏွင့္ျပည္သူမ်ားအေပၚ ေစတနာအျပည့္အဝရွိသည္။ တိုင္းျပည္ ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအက်ဳိးရွိသည့္လုပ္ငန္းအေပၚ ရဲရင့္ျပတ္သားသားစြာ ဦးေဆာင္ႏိုင္သည္။ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ား၏ ယုံ ၾကည္မႈအျပည့္အဝ ရရွိထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားတို႔သည္ ပင္လုံစာ ခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ၾကၿပီး ယင္းျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္အင္အားျဖင့္ တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရးကို အမိအရ ဆြတ္ခူးေပးႏိုင္ ခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ ႀကီးမားေသာစံနမူနာ သင္ခန္းစာအျဖစ္ ခံယူက်င့္သုံးၾကရမည္ျဖစ္သည္။
၂။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း က်ဆုံးသြားၿပီးသည့္ေနာက္ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အစိုးရသည္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ အေျခခံမူလမ္းစဥ္ အေပၚ ေသြဖယ္အားနည္းသြားျခင္းႏွင့္အတူ တိုင္းရင္းသားမ်ားတန္းတူအခြင္အေရး ဆုံးရႈံးသြားသျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္မီး အဆင့္ဆင့္ ေတာက္ေလာင္သြားၿပီး တိုင္းျပည္တြင္ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စု ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္ကို သင္ခန္းစာရယူၾက ရန္ႏွင့္ ဖက္ဆစ္စစ္အုပ္စုအဆက္ဆက္သည္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ အေျခခံမူလမ္းစဥ္အေပၚ ေဖာက္ဖ်က္ျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းရင္း သားမ်ား တန္းတူအခြင့္အေရးအားလုံးဆုံးရႈံးသြားသည့္အျပင္ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီအေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးဟူသမွ် ဆိတ္ သုဥ္းသြားၿပီး ျပည္တြင္းစစ္မီး ဟုန္းဟုန္းေတာက္ေလာင္ကၽြမ္းျခင္းႏွင့္ ျပည္သူမ်ား ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံႀကီး ေပၚေပါက္ လာခဲ့သျဖင့္ တိုင္းျပည္သည္လည္း ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏိုင္ငံဘဝ တြင္းနက္သို႔က်ေရာက္ျခင္းႏွင့္အတူ ျပည္သူမ်ား၏ စား ဝတ္ေနေရးသည္လည္း အတိဒုကၡမ်ဳိးစုံ ႀကဳံေတြ႔ခံစားေနရသည္ကို သင္ခန္းစာႀကီးအျဖစ္ ရယူၾကရမည္ျဖစ္သည္။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္အျပည့္အစံုမွာ-
ဤစာတမ္းတြင္ပါရွိေသာ အပိုင္း(၁)တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရး ရယူေရး၊ အပိုင္း(၂)အမ်ဳိးသားမ်ား တန္းတူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ အပိုင္း(၃) ပင္လုံ ကတိကဝတ္မ်ားတို႔ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ပင္လုံစာခ်ဳပ္အပါအဝင္ သမိုင္းဝင္မွတ္တမ္းမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံေတာ္၏အသက္ေသြးေၾကာပင္ျဖစ္ ၿပီး၊ ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံေတာ္ဟူ၍ ေပၚထြန္းလာျခင္းျဖစ္သည္။
ယေန႔ကာလတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း၊ NCA လုပ္ငန္း၊ UPDJC ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ငန္း စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ျပင္ဆင္ေနသည့္ အခ်ိန္အခါျဖစ္သည္။
မည္သို႔ဆိုေစကာမူ ၂၁- ရာစုပင္လုံညီလာခံႀကီးက်င္းပေရးလုပ္ငန္းသည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ပင္လုံညီလာခံႏွင့္ပတ္သက္ ေသာ ပင္လုံစာခ်ဳပ္၊ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္၊ ပင္လုံပဋိညာဥ္မ်ားကို အေျခခံထားရွိၿပီး၊ ဦးတည္၍က်င္းပျပဳလုပ္သြားျခင္းျဖင့္သာ လွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ရည္မွန္းထားသည့္ စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ ျပည္ ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ေရး မုခ်ေအာင္ျမင္မည္ ျဖစ္သည္။
ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႏွင့္ ပင္လုံပဋိညာဥ္ စိတ္ဓာတ္ ကို အစဥ္ဂါဝရျပဳပါလ်က္
ျပဳစုတင္ျပသူ
ခြန္းမတ္ရ္ကိုဘန္
(၁၉၉၀ ခု ဖယ္ခံုၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္)
၂၀၁၆ ခု ေမလ ၂၇ ရက္