လွေက်ာ္ေဇာ - ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ကမ ၻာႀကီးသို႔
(မိုုးမခ) ဇြန္ ၂၀၊ ၂၀၁၆
၂၀၁၅ ခုႏွစ္-စက္တင္ဘာလအတြင္းက ကုလသမဂြ အႏွစ္(၇၀) ျပည့္အခမ္းအနားမ်ားကို ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားက ေခါင္းေဆာင္မ်ားတက္ေရာက္ၿပီး ကုလသမဂြမွာက်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီအစည္းအေ၀းႀကီးမွာ …
- ၂၀၃၀-စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးစီမံကိန္းကို အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေပါင္း (၁၉၃) နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားနဲ႔ သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီသေဘာတူညီခ်က္ရဘို႔ (၃) ႏွစ္ ေက်ာ္ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းခဲ့ရတာျဖစ္ၿပီး ကုလသမဂြရာဇ၀င္မွာ ကမာၻနဲ႔ခ်ီရွိေနတဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈရဲ႕ အရင္းခံအေၾကာင္းမ်ားေျဖရွင္းေရး-ေနာက္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္မ်ားရဖို႔ အခ်ိန္အတိအက်နဲ႔ ပစ္မွတ္မ်ား သတ္မွတ္ဖို႔လုပ္ငန္းေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္ၾကပ္ဖို႔…. စတာစတာေတြအတြက္ အရွည္ၾကာဆံုး ေဆြး ေႏြးရတဲ့ပြဲအျဖစ္သမိုင္း၀င္သြားခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္-စက္တင္ဘာလအတြင္းက ကုလသမဂြ အႏွစ္(၇၀) ျပည့္အခမ္းအနားမ်ားကို ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားက ေခါင္းေဆာင္မ်ားတက္ေရာက္ၿပီး ကုလသမဂြမွာက်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီအစည္းအေ၀းႀကီးမွာ …
- ၂၀၃၀-စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးစီမံကိန္းကို အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေပါင္း (၁၉၃) နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားနဲ႔ သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီသေဘာတူညီခ်က္ရဘို႔ (၃) ႏွစ္ ေက်ာ္ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းခဲ့ရတာျဖစ္ၿပီး ကုလသမဂြရာဇ၀င္မွာ ကမာၻနဲ႔ခ်ီရွိေနတဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈရဲ႕ အရင္းခံအေၾကာင္းမ်ားေျဖရွင္းေရး-ေနာက္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္မ်ားရဖို႔ အခ်ိန္အတိအက်နဲ႔ ပစ္မွတ္မ်ား သတ္မွတ္ဖို႔လုပ္ငန္းေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္ၾကပ္ဖို႔…. စတာစတာေတြအတြက္ အရွည္ၾကာဆံုး ေဆြး ေႏြးရတဲ့ပြဲအျဖစ္သမိုင္း၀င္သြားခဲ့ပါတယ္။
ဒီရည္မွန္းခ်က္မ်ားဟာ သိပ္ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔လြန္းတဲ့ အတြက္ တႏိုင္ငံထဲကသီးသန္႔ထမ္းေဆာင္လို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘဲ တကမာၻလံုးက စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္လို႔ ကုလသမဂြကသူ႔တာ၀န္အျဖစ္ သေဘာထားၿပီး ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ညိႇႏႈိင္းကာ ပိုမိုေကာင္း မြန္တဲ့ကမာၻႀကီးအတြက္- တေလာကလံုးဆိုင္ရာ တစုတစည္းတည္း ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ အသြင္အျပင္ တရပ္လံုးေျပာင္းလဲေစႏိုင္တဲ့အျမင္ေတြနဲ႔ ျပည့္၀ေနတဲ့ စီမံကိန္း… ဆိုတဲ့အမည္ကို သတ္မွတ္ေပးခဲ့ ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ကုလအေထြေထြအတြင္းေရးမႈး ဘန္ကီမြန္းက… ဒီစီမံကိန္းဟာ လူသားမ်ားရဲ႕ ဆင္းရဲမႈနည္းသ႑န္ေပါင္းစံုကို အဆံုးသတ္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းဟာ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈ ေတြကို မွ်ေ၀ခံစားေစရမယ္။ ကမာၻတလႊားၿငိမ္းခ်မ္းေစလိမ့္မယ္။ လိင္ခြဲျခားမႈေတြကိုအဆံုးသတ္ ေစမွာျဖစ္ၿပီး လူသားအားလံုးရဲ႕အခြင့္အေရးမ်ားကိုအာမခံႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီး တခြန္းထဲေျပာရရင္ေတာ့ ဘယ္သူမွေနာက္က်န္မေနေစရပါဘူး … လို႔ အဲဒီေန႔ (၂၅-၈-၂၀၁၅) ကေပးတဲ့ မိန္႔ခြန္းမွာ ေျပာ သြားပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ဒီစီမံကိန္းဟာ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္က ကုလသမဂြကျပဳလုပ္ခဲ့ ေထာင္စုႏွစ္ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း(၁၈၇)၊ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေပါင္း (၂၃)တို႔က စုေပါင္းေရးဆြဲၿပီး သေဘာတူအတည္ျပဳထားတဲ့ ၂၀၁၅ မွာ အေကာင္အထည္ေပၚရမဲ့ ေထာင္စုႏွစ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ ေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ား (Millennium Development Goals—MDGs)- အခ်က္(၈) ခ်က္ရဲ႕ အဆက္ ျဖစ္ ပါတယ္။
အဲဒီရည္မွန္းခ်က္(၈)ခ်က္ကေတာ့….
၁။ အလြန္အကၽြံ ဆင္းရဲမႈနဲ႔ ငတ္မြတ္မႈ-ပေပ်ာက္ေရး။
၂။ မူလတန္းပညာေရး-မသင္မေနရ အခမဲ့သင္ၾကားႏိုင္ေရး။
၃။ အမ်ဳိးသား-အမ်ဳိးသမီးတန္းတူေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို စြမ္းအင္ျမႇင့္ေပးေရး။
၄။ ကေလးအေသအပ်ာက္ႏႈန္းေလွ်ာ့ခ်ေရး။
၅။ မိခင္က်န္းမာေရး ျမႇင့္တင္ေပးေရး။
၆။ ကူးစက္ေရာဂါႀကီးမ်ားျဖစ္တဲ့ HIV-AIDS- ငွက္ဖ်ား ႏွင့္ တျခားေရာဂါမ်ားကိုတိုက္ဖ်က္ေရး။
၇။ သဘာပတ္၀န္းက်င္ ေရရွည္တည္တန္႔ေရးအတြက္ အာမခံေရး။
၈။ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ တကမာၻလံုးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈျဖစ္စဥ္ေပၚထြန္းလာေရး။
စသည္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီစီမံကိန္းႀကီးမ်ားအတြက္ ပစ္မွတ္ေတြ အခ်ိန္ကာလေတြစနစ္တက်ေရးဆြဲၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား (ဥပမာ-ကမာၻဘဏ္၊ အႏိုင္ႏိုင္ငံေငြေၾကးရံပံုေငြအဖြဲ႔) ကလည္း ပံုသ႑န္အမ်ဳိးမ်ဳိး (ေခ်းေငြမ်ား) နဲ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ၾကေပမဲ့ ထင္တိုင္းမေပါက္တဲ့ႏိုင္ငံေတြ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ ပါတယ္။ (သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္နဲ႔ရင္ဆိုင္ရတာမ်ဳိး၊ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးအရႈပ္အေထြးမ်ား- စသည္) ဒါေၾကာင့္ ဒီသင္ခန္းစာေတြကို နိဂံုးခ်ဳပ္ၿပီး ၂၀၁၅ မွာ ေနာက္ထပ္စီမံကိန္းတခု (၂၀၃၀- အတြက္ စီမံကိန္း-စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ရည္မွန္းခ်က္-(၁၇)ခ်က္ (Sustainable Development Goals-17 SDGs) ကိုခ်မွတ္လိုက္တာပါ။
အဲဒီရည္မွန္းခ်က္(၁၇)ခ်က္ကေတာ့…
၁။ ေနရာတကာက သ႑န္ေပါင္းစံုနဲ႔ရွိတဲ့ဆင္းရဲမႈပေပ်ာက္ေရး။(ကုလသတ္မွတ္ခ်က္-ဆင္းရဲသား တေန႔ (ယေန႔ႏႈန္း) ေဒၚလာ၁.၂၅ ေအာက္ရသူ) လူမႈဖူလံုေရးစနစ္မ်ား ေပၚေပါက္လာေရး။
၂။ ငတ္မြတ္မႈပေပ်ာက္ေရး၊ အစားအစာလံုေလာက္ေရး၊ အဟာရျပည့္၀ေရး၊ လယ္ယာ ထြက္ ကုန္မ်ားေကာင္းမြန္စြာထြက္ရွိေရးအတြက္ လယ္သမားမ်ားကို ဘက္စံုက အကူအညီမ်ားေပးေရး။
၃။ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာ ခ်မ္းသာေရး။ ဥပမာ-၂၀၃၀ မွာ မိခင္အေသအေပ်ာက္ႏႈန္းကို လူ တသိန္းမွာ ၇၀ (တကမၻာလံုး) သို႔ေလွ်ာ့ခ်ေရး။ ကူးစက္ေရာဂါမ်ားကိုအျမစ္ျပတ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ေရး။ မိသားစုစီမံကိန္းအတြက္ ပညာေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္ေရး။ လူတိုင္းေဆးကုသခြင့္ ကာကြယ္ေဆးမ်ားထိုးခြင့္ ရရွိေရး။
၄။ က်ားမခြဲျခားမႈမရွိဘဲ၊ လူတိုင္းအရည္အခ်င္းျပည့္မီတဲ့ပညာေရးရရွိေရး။ တသက္ပတ္လံုး ဆက္ လက္ေလ့လာႏိုင္တဲ့အခြင့္အေရးမ်ားရရွိေရး။ ဘ၀အေျခအေနကို အဆက္မျပတ္ျမႇင့္တင္ေရး အတြက္ သင္တန္းေပါင္းစံုတက္ႏိုင္ေရး။ (အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာသင္တန္းမ်ား တက္ ေရာက္ႏိုင္ေရး)
၅။ အမ်ဳိးသား-အမ်ဳိးသမီး-တန္းတူေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား မိန္းကေလးမ်ားအား စြမ္းအင္ျမႇင့္ေပး ျခင္း။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကိုခြဲျခားဆက္ဆန္မႈ။အၾကမ္းဖက္မႈ။လူကုန္ကူးမႈမ်ားပေပ်ာက္ေရး။ အဆင့္အသီးသီးရဲ႕ေခါင္းေဆာင္မႈအတြင္းအမ်ိဳးသမီးမ်ားပါ၀င္မႈႏွံႈးျမႈင့္တင္ေပးေရး။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕အခြင့္အေရးမ်ားကိုတရားဥပေဒနဲ႔ကာကြယ္ေပးျခင္း။
၆။ သန္႔ရွင္းေသာ-ေသာက္ေရ-သံုးေရရရွိေရး။ က်န္းမာေရးႏွင့္ ကိုက္ညီေသာပတ္၀န္းက်င္ ရရွိ ေရး။ (ဥပမာ-လံုျခံဳေသာေရအိမ္သာ။)
၇။ ေငြကုန္ေၾကးက်သက္သာၿပီး သန္႔ရွင္းတဲ့စြမ္းအင္ရရွိေရး။
၈။ လူအားလံုးသင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့အလုပ္အကိုင္ရရွိေရးႏွင့္ စီပြားေရးအရ တိုးတက္မႈရွိေရး။
၉။ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ားရရွိေရး။ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ထြန္းေရး။ တီထြင္ဖန္တီးမႈ မ်ားကိုအားေပးေရး။
၁၀။ တိုင္းျပည္တြင္းႏွင့္ တျပည္ႏွင့္တျပည္အၾကား မညီမမွ်ျဖစ္မႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ေရး။
၁၁။ လူေနရပ္ကြက္မ်ားအားလံုး စိတ္ခ်လုံျခံဳမႈရွိေရး။ အဆင့္အတန္းအဆက္မျပတ္ ျမႇင့္တင္ ေပး ေရး။
၁၂။ ေနထိုင္စားေသာက္မႈႏွင့္ ထုတ္လုပ္ေရးပံုစံမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ထိန္းသိမ္းေရး။
၁၃။ ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲႏွင့္၎ရဲ႕သက္ေရာက္မႈမ်ားကို ေျဖရွင္းေရးအတြက္ အလွ်င္အျမန္ လုပ္ ေဆာင္ေရး။
၁၄။ သမုဒၵရာ ပင္လယ္ႏွင့္ေရေအာက္ သက္ရွိ သက္မဲ့ အရင္းအျမစ္မ်ားကို ထိန္းသိမ္းေရး။
၁၅။ ေျမေပၚသယံဇာတမ်ား(သဘာ၀ေတာေတာင္ သစ္ေတာ) ထိန္းသိမ္းေရး။
၁၆။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရာမွ်တမႈရရွိေရး။ သန္မာထိေရာက္တဲ့တာ၀န္ယူမႈရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ရရွိ ေရး။
၁၇။ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ တကမာၻလံုး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ား ခိုင္မာအားေကာင္းေစေရး..
စသည္တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဒါေတြကေတာ့ ကုလသမဂြကဦးစီးၿပီး ၂၀၁၅- စက္တင္ဘာလက က်င္းပခဲ့တဲ့ ထိပ္သီးမ်ား ညီလာခံကေန သေဘာတူဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္ၾကတဲ့- ၂၀၃၀ ခုႏွစ္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ ေရးစီမံကိန္းအတြက္ ရည္မွန္းခ်က္(၁၇)ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီစာတန္းႀကီးမွာ ရည္မွန္းခ်က္(၁၇) ခ်က္ကို ထပ္မံအေသးစိတ္ၿပီး အဆင့္အမ်ဳိးမ်ဳိးခြဲၿပီး အခ်ိန္ကာလအလိုက္ ပစ္မွတ္ (target) ၁၆၃ ခု ခြဲထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အလြန္က်ယ္ျပန္႔တဲ့ က႑ေပါင္းစံုနဲ႔ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္တဲ့ျပႆနာမ်ားအတြက္ ေျဖရွင္းမဲ့ နည္းလမ္းမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ဒါေတြအားလံုးရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုအတိုခ်ဳပ္လိုက္ရင္ေတာ့…ဆင္းရဲမႈ၊ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈ ပေပ်ာက္ဖို႔၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ပညာေရးစနစ္မ်ားတိုးတက္ေကာင္းမြန္ဖို႔၊ ၿမိဳ႕ျပလူေနရပ္ကြက္မ်ား သင့္တင့္ေကာင္းမြန္ဖို႔၊ ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲကို ကာကြယ္တားဆီးဖို႔၊ ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာ တ မ်ားကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ …စသည္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေတြကို အစိုးရမ်ား၊ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းမ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက တာ၀န္ခြဲေ၀ လုပ္ေဆာင္ ၾကရန္ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလသမဂြအေနနဲ႔ ကမာၻႀကီးအႏွံ႕အျပားလကၡဏာေဆာင္လာမႈ (globalization) ေအာက္မွာ ႏိုင္ငံအားလံုးတဆက္တစပ္ထဲျဖစ္လာေနတာေၾကာင့္ ျပႆနာအားလံုးကို စုေပါင္းေျဖရွင္းၾကဖို႔ လက္ဦးမႈရွိရွိ ဦးေဆာင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြဟာ ပကတိဘာ၀တရားမ်ားသာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ႏိုင္ငံတိုင္းအေနနဲ႔ကလည္း မိမိရဲ႕အတၱဘာ၀ပိုင္းဆိုင္ရာအခ်က္အလက္မ်ားကို ျပည့္၀ ေအာင္ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ၾကရပါလိမ့္မယ္။
တကယ္ေတာ့ဒီစီမံကိန္းဟာ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္က ကုလသမဂြကျပဳလုပ္ခဲ့ ေထာင္စုႏွစ္ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း(၁၈၇)၊ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေပါင္း (၂၃)တို႔က စုေပါင္းေရးဆြဲၿပီး သေဘာတူအတည္ျပဳထားတဲ့ ၂၀၁၅ မွာ အေကာင္အထည္ေပၚရမဲ့ ေထာင္စုႏွစ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ ေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ား (Millennium Development Goals—MDGs)- အခ်က္(၈) ခ်က္ရဲ႕ အဆက္ ျဖစ္ ပါတယ္။
အဲဒီရည္မွန္းခ်က္(၈)ခ်က္ကေတာ့….
၁။ အလြန္အကၽြံ ဆင္းရဲမႈနဲ႔ ငတ္မြတ္မႈ-ပေပ်ာက္ေရး။
၂။ မူလတန္းပညာေရး-မသင္မေနရ အခမဲ့သင္ၾကားႏိုင္ေရး။
၃။ အမ်ဳိးသား-အမ်ဳိးသမီးတန္းတူေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို စြမ္းအင္ျမႇင့္ေပးေရး။
၄။ ကေလးအေသအပ်ာက္ႏႈန္းေလွ်ာ့ခ်ေရး။
၅။ မိခင္က်န္းမာေရး ျမႇင့္တင္ေပးေရး။
၆။ ကူးစက္ေရာဂါႀကီးမ်ားျဖစ္တဲ့ HIV-AIDS- ငွက္ဖ်ား ႏွင့္ တျခားေရာဂါမ်ားကိုတိုက္ဖ်က္ေရး။
၇။ သဘာပတ္၀န္းက်င္ ေရရွည္တည္တန္႔ေရးအတြက္ အာမခံေရး။
၈။ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ တကမာၻလံုးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈျဖစ္စဥ္ေပၚထြန္းလာေရး။
စသည္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီစီမံကိန္းႀကီးမ်ားအတြက္ ပစ္မွတ္ေတြ အခ်ိန္ကာလေတြစနစ္တက်ေရးဆြဲၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား (ဥပမာ-ကမာၻဘဏ္၊ အႏိုင္ႏိုင္ငံေငြေၾကးရံပံုေငြအဖြဲ႔) ကလည္း ပံုသ႑န္အမ်ဳိးမ်ဳိး (ေခ်းေငြမ်ား) နဲ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ၾကေပမဲ့ ထင္တိုင္းမေပါက္တဲ့ႏိုင္ငံေတြ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ ပါတယ္။ (သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္နဲ႔ရင္ဆိုင္ရတာမ်ဳိး၊ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးအရႈပ္အေထြးမ်ား- စသည္) ဒါေၾကာင့္ ဒီသင္ခန္းစာေတြကို နိဂံုးခ်ဳပ္ၿပီး ၂၀၁၅ မွာ ေနာက္ထပ္စီမံကိန္းတခု (၂၀၃၀- အတြက္ စီမံကိန္း-စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ရည္မွန္းခ်က္-(၁၇)ခ်က္ (Sustainable Development Goals-17 SDGs) ကိုခ်မွတ္လိုက္တာပါ။
အဲဒီရည္မွန္းခ်က္(၁၇)ခ်က္ကေတာ့…
၁။ ေနရာတကာက သ႑န္ေပါင္းစံုနဲ႔ရွိတဲ့ဆင္းရဲမႈပေပ်ာက္ေရး။(ကုလသတ္မွတ္ခ်က္-ဆင္းရဲသား တေန႔ (ယေန႔ႏႈန္း) ေဒၚလာ၁.၂၅ ေအာက္ရသူ) လူမႈဖူလံုေရးစနစ္မ်ား ေပၚေပါက္လာေရး။
၂။ ငတ္မြတ္မႈပေပ်ာက္ေရး၊ အစားအစာလံုေလာက္ေရး၊ အဟာရျပည့္၀ေရး၊ လယ္ယာ ထြက္ ကုန္မ်ားေကာင္းမြန္စြာထြက္ရွိေရးအတြက္ လယ္သမားမ်ားကို ဘက္စံုက အကူအညီမ်ားေပးေရး။
၃။ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာ ခ်မ္းသာေရး။ ဥပမာ-၂၀၃၀ မွာ မိခင္အေသအေပ်ာက္ႏႈန္းကို လူ တသိန္းမွာ ၇၀ (တကမၻာလံုး) သို႔ေလွ်ာ့ခ်ေရး။ ကူးစက္ေရာဂါမ်ားကိုအျမစ္ျပတ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ေရး။ မိသားစုစီမံကိန္းအတြက္ ပညာေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္ေရး။ လူတိုင္းေဆးကုသခြင့္ ကာကြယ္ေဆးမ်ားထိုးခြင့္ ရရွိေရး။
၄။ က်ားမခြဲျခားမႈမရွိဘဲ၊ လူတိုင္းအရည္အခ်င္းျပည့္မီတဲ့ပညာေရးရရွိေရး။ တသက္ပတ္လံုး ဆက္ လက္ေလ့လာႏိုင္တဲ့အခြင့္အေရးမ်ားရရွိေရး။ ဘ၀အေျခအေနကို အဆက္မျပတ္ျမႇင့္တင္ေရး အတြက္ သင္တန္းေပါင္းစံုတက္ႏိုင္ေရး။ (အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာသင္တန္းမ်ား တက္ ေရာက္ႏိုင္ေရး)
၅။ အမ်ဳိးသား-အမ်ဳိးသမီး-တန္းတူေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား မိန္းကေလးမ်ားအား စြမ္းအင္ျမႇင့္ေပး ျခင္း။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကိုခြဲျခားဆက္ဆန္မႈ။အၾကမ္းဖက္မႈ။လူကုန္ကူးမႈမ်ားပေပ်ာက္ေရး။ အဆင့္အသီးသီးရဲ႕ေခါင္းေဆာင္မႈအတြင္းအမ်ိဳးသမီးမ်ားပါ၀င္မႈႏွံႈးျမႈင့္တင္ေပးေရး။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕အခြင့္အေရးမ်ားကိုတရားဥပေဒနဲ႔ကာကြယ္ေပးျခင္း။
၆။ သန္႔ရွင္းေသာ-ေသာက္ေရ-သံုးေရရရွိေရး။ က်န္းမာေရးႏွင့္ ကိုက္ညီေသာပတ္၀န္းက်င္ ရရွိ ေရး။ (ဥပမာ-လံုျခံဳေသာေရအိမ္သာ။)
၇။ ေငြကုန္ေၾကးက်သက္သာၿပီး သန္႔ရွင္းတဲ့စြမ္းအင္ရရွိေရး။
၈။ လူအားလံုးသင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့အလုပ္အကိုင္ရရွိေရးႏွင့္ စီပြားေရးအရ တိုးတက္မႈရွိေရး။
၉။ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ားရရွိေရး။ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ထြန္းေရး။ တီထြင္ဖန္တီးမႈ မ်ားကိုအားေပးေရး။
၁၀။ တိုင္းျပည္တြင္းႏွင့္ တျပည္ႏွင့္တျပည္အၾကား မညီမမွ်ျဖစ္မႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ေရး။
၁၁။ လူေနရပ္ကြက္မ်ားအားလံုး စိတ္ခ်လုံျခံဳမႈရွိေရး။ အဆင့္အတန္းအဆက္မျပတ္ ျမႇင့္တင္ ေပး ေရး။
၁၂။ ေနထိုင္စားေသာက္မႈႏွင့္ ထုတ္လုပ္ေရးပံုစံမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ထိန္းသိမ္းေရး။
၁၃။ ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲႏွင့္၎ရဲ႕သက္ေရာက္မႈမ်ားကို ေျဖရွင္းေရးအတြက္ အလွ်င္အျမန္ လုပ္ ေဆာင္ေရး။
၁၄။ သမုဒၵရာ ပင္လယ္ႏွင့္ေရေအာက္ သက္ရွိ သက္မဲ့ အရင္းအျမစ္မ်ားကို ထိန္းသိမ္းေရး။
၁၅။ ေျမေပၚသယံဇာတမ်ား(သဘာ၀ေတာေတာင္ သစ္ေတာ) ထိန္းသိမ္းေရး။
၁၆။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရာမွ်တမႈရရွိေရး။ သန္မာထိေရာက္တဲ့တာ၀န္ယူမႈရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ရရွိ ေရး။
၁၇။ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ တကမာၻလံုး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ား ခိုင္မာအားေကာင္းေစေရး..
စသည္တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဒါေတြကေတာ့ ကုလသမဂြကဦးစီးၿပီး ၂၀၁၅- စက္တင္ဘာလက က်င္းပခဲ့တဲ့ ထိပ္သီးမ်ား ညီလာခံကေန သေဘာတူဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္ၾကတဲ့- ၂၀၃၀ ခုႏွစ္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ ေရးစီမံကိန္းအတြက္ ရည္မွန္းခ်က္(၁၇)ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီစာတန္းႀကီးမွာ ရည္မွန္းခ်က္(၁၇) ခ်က္ကို ထပ္မံအေသးစိတ္ၿပီး အဆင့္အမ်ဳိးမ်ဳိးခြဲၿပီး အခ်ိန္ကာလအလိုက္ ပစ္မွတ္ (target) ၁၆၃ ခု ခြဲထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အလြန္က်ယ္ျပန္႔တဲ့ က႑ေပါင္းစံုနဲ႔ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္တဲ့ျပႆနာမ်ားအတြက္ ေျဖရွင္းမဲ့ နည္းလမ္းမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ဒါေတြအားလံုးရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုအတိုခ်ဳပ္လိုက္ရင္ေတာ့…ဆင္းရဲမႈ၊ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈ ပေပ်ာက္ဖို႔၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ပညာေရးစနစ္မ်ားတိုးတက္ေကာင္းမြန္ဖို႔၊ ၿမိဳ႕ျပလူေနရပ္ကြက္မ်ား သင့္တင့္ေကာင္းမြန္ဖို႔၊ ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲကို ကာကြယ္တားဆီးဖို႔၊ ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာ တ မ်ားကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ …စသည္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေတြကို အစိုးရမ်ား၊ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းမ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက တာ၀န္ခြဲေ၀ လုပ္ေဆာင္ ၾကရန္ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလသမဂြအေနနဲ႔ ကမာၻႀကီးအႏွံ႕အျပားလကၡဏာေဆာင္လာမႈ (globalization) ေအာက္မွာ ႏိုင္ငံအားလံုးတဆက္တစပ္ထဲျဖစ္လာေနတာေၾကာင့္ ျပႆနာအားလံုးကို စုေပါင္းေျဖရွင္းၾကဖို႔ လက္ဦးမႈရွိရွိ ဦးေဆာင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြဟာ ပကတိဘာ၀တရားမ်ားသာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ႏိုင္ငံတိုင္းအေနနဲ႔ကလည္း မိမိရဲ႕အတၱဘာ၀ပိုင္းဆိုင္ရာအခ်က္အလက္မ်ားကို ျပည့္၀ ေအာင္ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ၾကရပါလိမ့္မယ္။
အစိုးရလုပ္ငန္းမ်ားရဲ႕ထင္သာျမင္သာရွိမႈ တာ၀န္ယူ မႈမ်ားရွိရမဲ့အျပင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကလည္း အေရးႀကီးပါေသးတယ္။ ျပည္သူလူထုႀကီးတရပ္ လံုးကလည္း ပါ၀င္လႈပ္ရွားရမွာျဖစ္သလို ႀကီးၾကပ္သူအခန္းကလည္း ပါ၀င္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီလိုဘက္ေပါင္းစံုက၀ိုင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္မႈမ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ျပသာနာမ်ားကို ေျဖရွင္းလာေနႏိုင္ပါတယ္။
ဗမာျပည္မွာလည္း ဒီလိုမ်ဳိးကုလသမဂြစီမံကိန္းမ်ား ၀င္လာေနတာ ၾကားသိေနရပါတယ္။ ဒါေတြအေဟာသုကံျဖစ္မကုန္ဘဲ ကုလသမဂြရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း ျပည္သူလူထုႀကီးအတြက္ အက်ဳိးရွိပါေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းလိုက္ရပါတယ္။
လွေက်ာ္ေဇာ။
၃-၆-၂၀၁၆။
ကိုးကား။
၁။ www.un.org/sustainabledevelopmentgoals.
၂။ Beijing Review.vol.58.no42.15-10-2015.
ပံုအတြက္စာ။ ၂၂--၉-၂၀၁၅ ရက္ေန႔ကနယူးေယာက္ရွိကုလ ဌာနခ်ဳပ္မွာ SDG 17 ကိုရုပ္ပံုမ်ားႏွင့္ ေဖာ္ျပထားပံု။
ဒီလိုဘက္ေပါင္းစံုက၀ိုင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္မႈမ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ျပသာနာမ်ားကို ေျဖရွင္းလာေနႏိုင္ပါတယ္။
ဗမာျပည္မွာလည္း ဒီလိုမ်ဳိးကုလသမဂြစီမံကိန္းမ်ား ၀င္လာေနတာ ၾကားသိေနရပါတယ္။ ဒါေတြအေဟာသုကံျဖစ္မကုန္ဘဲ ကုလသမဂြရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း ျပည္သူလူထုႀကီးအတြက္ အက်ဳိးရွိပါေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းလိုက္ရပါတယ္။
လွေက်ာ္ေဇာ။
၃-၆-၂၀၁၆။
ကိုးကား။
၁။ www.un.org/sustainabledevelopmentgoals.
၂။ Beijing Review.vol.58.no42.15-10-2015.
ပံုအတြက္စာ။ ၂၂--၉-၂၀၁၅ ရက္ေန႔ကနယူးေယာက္ရွိကုလ ဌာနခ်ဳပ္မွာ SDG 17 ကိုရုပ္ပံုမ်ားႏွင့္ ေဖာ္ျပထားပံု။