ေမာင္ေမာင္စုိး ● ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္၊ ကိုးကန္႔တ႐ုတ္၊ တ႐ုတ္ျပည္ႏွင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ျမန္မာ - အပိုင္း (၂)
(မုိးမခ) ဇူလုိင္ ၁၉၊ ၂၀၁၆
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ႏွင့္ဆက္စပ္ေနေသာနိုင္ငံမ်ားတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံမပါဝင္ေသာ္လည္း အာဆီယံနိုင္ငံနိုင္ငံျဖစ္သည့္ျပင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ မိုင္ေထာင္ခ်ီ ၍နယ္စပ္ခ်င္း ဆက္စပ္ေနေသာ နိုင္ငံတနိုင္ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပႆနာႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာထာားကို ေပ်ာ့ေျပာင္းစြာေဖၚျပရန္ လိုအပ္ေနသည္။
၂၀၁၆ ဇူလိုင္လ ၁၃ ရက္ေန႔စြဲပါ ျမန္မာအစုိးရ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ပဋိပကၡမ်ားကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းရန္ တိုက္တြန္းထားသည္။ အဆိုပါအျငင္းပြားမႈကို ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢကြန္ဗင္းရွင္း UNCLOS အပါအဝင္ နိုင္ငံအားလုံးမွ အသိအမွတ္ျပဳသည့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒအေျခခံမူမ်ားႏွင့္အညီ ေျဖရွင္းရန္တိုက္ တြန္းသက့ဲသုိ႔ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္တြင္းနိုင္ငံမ်ား လိုက္နာရမည့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းဆိုင္ရာေၾကျငာခ်က္ DOC အျပည့္ အဝႏွင့္ ထိေရာက္စြာအေကာင္ထည္ေဖၚေရးကိုလည္း ရည္ညႊန္းသည္။
ထို႔ျပင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္တြင္း က်င့္သုံရမည့္က်င့္ထုံးတရပ္ ေဆာလ်င္စြာေပၚထြက္ေရးအတြက္ တူညီဆႏၵေပၚအေျချပဳ ၍ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံတုိ႔ႏွင့္ဆက္လက္လက္တြဲလုပ္ကိုင္သြားမည္ဟု ေဖၚျပပါရွိသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးဌာနတြင္ တ႐ုတ္တုိ႔လိုလားသည့္ DOC ေၾကျငာခ်က္ကို ထည့္သြင္းေဖၚျပထား၍ တ႐ုတ္တုိ႔ သေဘာက်ဖြယ္ျဖစ္ ေသာ္လည္း ၁၉၈၂ ကုလသမဂၢကြန္ဗင္းရွင္းႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဥပေဒ UNCLOS အေျခခံမူမ်ားကိုပါ ထည့္သြင္းေဖၚျပ ထားသည္။
ထို႔ျပင္ DOC ေၾကျငာခ်က္ႏွင့္အတူ ျပႆနာေျဖရွင္းေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး တ႐ုတ္တုိ႔တင္ျပသည့္ Dual-track Approach ဆို သည့္ အျငင္းပြားသည့္နိုင္ငံႏွစ္ႏိုင္ငံမွ တိုက္ရိုက္ေဆြးေႏြးညိႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း အျငင္းပြားမႈ အားေျဖရွင္းျခင္းနည္းလမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ မည္သည့္သေဘာထားမွ် ေဖၚျပထားျခင္းမရွိရာ ျမန္မာနိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးဌာန၏ေၾကျငာခ်က္သည္ ေတာင္ပင္ လယ္ျပႆနာတြင္ ၾကားေနသည့္မူဝါဒကို ေဖၚျပလွ်က္ရွိၿပီး တ႐ုတ္တုိ႔အႀကိဳက္ေတာ့ မျဖစ္ခ့ဲေပ။ အျငင္းပြားေနေသာ နိုင္ငံ အခ်င္းခ်င္း ညိႇႏႈိင္းေျဖရွင္းၾကရန္ဟူေသာ ေၾကျငာခ်က္မ်ဳိးသာ တ႐ုတ္တုိ႔အႀကိဳက္ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
တကယ္တမ္းဆိုလွ်င္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပႆနာ မေပၚမွီကပင္ ျမန္မာျပည္ အရပ္သားအစိုးရသစ္သည္ တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္ ဂ်ပန္တုိ႔၏ ပိုမိုျပင္းထန္လာေနေသာ အားၿပိဳင္မႈၾကားတြင္ ျမန္မာျပည္ေရာက္ေနသည္ကို ေကာင္းစြာေရာက္ေန သည္ကို ေကာင္းစြာသေဘာေပါက္ပုံရသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ဂ်ပန္တုိ႔ အၿပိဳင္အဆိုင္ဖိတ္ေခၚမႈမ်ားၾကားတြင္ အစိုးရသစ္၏ အဓိ ကပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တုတ္တုတ္မွ မလႈပ္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အစိုးရသစ္တက္ၿပီး ၃ လေက်ာ္သည္အထိ မည္သည့္နိုင္ငံမွ အလည္အပတ္သြားျခင္းမရွိသက့ဲသုိ႔ ထိုနိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ထူးျခားသည့္ဆက္ဆံမႈ ထူးျခားသည့္ နိုင္ငံေရး စီးပြား ေရးသေဘာတူညီမႈ တခုမွ် မျပဳေသးသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္ ဂ်ပန္တုိ႔ၾကားတြင္ တဖက္ဖက္က ရပ္ ျခင္းသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ အက်ဳိးမရွိ ၾကားေနေရးဝါဒသည္သာ ျမန္မာနိုင္ငံ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမည္ဆိုသည္ကို အရပ္ သားအစုိးရသစ္အေနႏွင့္ ေကာင္းစြာသေဘာေပါက္သက့ဲသုိ႔ သတိႀကီးစြာထား၍ ကိုင္တြယ္ခ်ဥ္းကပ္ေနပုံရသည္။
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပႆနာသည္ ေတာင္ပင္လယ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာနိုင္ငံမ်ားႏွင့္ နိုင္ငံတကာအင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာအတြက္ အေရးပါေသာ ျပႆနာတရပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔တိုင္းျပည္အတြက္ေတာ့ တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ေနေသာ ေရွ႕ တန္းေရာက္ေသာျပႆနာေတာ့ မဟုတ္ေပ။ လက္ရွိျမန္မာျပည္အေနအထားႏွင့္ တက္ႂကြစြာပါဝင္ရန္လည္း သင့္မည္မ ဟုတ္ေပ။ကြၽႏု္ပ္တုိ႔အတြက္ ေရွ႕တန္းေရာက္ေသာ အေရးပါေသာ ျပႆနာမွာ တ႐ုတ္ျပည္ႏွင့္ ကိုးကန္႔ တ႐ုတ္ျပႆနာမ်ား ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေရးသာျဖစ္သည္။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပႆနာကေတာ့ မိမိတုိ႔အတြက္ ၾကားေနေရးမူဝါဒကိုစမ္း သပ္ျခင္းျဖစ္နိုင္သည္။
● ျမန္မာျပည္ႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္မႀကီး
နယိနမိတ္ခ်င္းမိုင္ေထာင္ခ်ီ ဆက္ေနေသာ က်ြႏ္ုပ္တုိ႔ႏွင့္တ႐ုတ္တုိ႔ျပႆနာမွာ နိစၥဓူဝျပႆနာျဖစ္သည္။ လူဦးေရလည္း သန္းေထာင္ခ်ီရွိ၍ တိုင္းျပည္ႀကီးလည္းျဖစ္ကာ စီးပြားေရး စစ္ေရးအရ မိမိတုိ႔ထက္မ်ားစြာေတာင့္ တင္းသည့္ တ႐ုတ္ျပည္ အေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္အား၎တုိ႔၏ အနာဂါတ္ေသနဂၤဗ်ဴဟာအတြင္း ထည့္သြင္းေရးဆြဲထားရာ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္တ႐ုတ္တုိ႔၏ေပၚလစီသည္ တက္တက္ႂကြႂကြ တြန္းတြန္းထိုးထိုး ျဖစ္မည္မွာအမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္အဖို႔ေတာ့ မိမိအက်ဳိးစီးပြားကာကြယ္မူဝါဒျဖင့္ မိမိတိုင္းျပည္အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမည့္အေျခအေနမ်ားကို တ႐ုတ္ျမန္မာဆက္ဆံေရးမွ ေဖၚ ထုတ္ သြားရေပမည္။
တ႐ုတ္ႏွင့္ကြႏ္ုပ္တုိ႔ၾကား မ်ားျပားေသာျပႆနာမ်ားရွိသည္အထဲမွ တိုင္းျပည္အက်ဳိးငွာ လက္ငင္းကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ လိုသည္ဟုထင္ေသာ အေရးပါေသာ ျပႆနာမ်ားကို ေကာက္ႏႈတ္ေဖၚျပလိုပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ တ႐ုတ္ျပည္ အေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ဆက္ဆံရာတြင္ စီးပြားေရးအက်ဳိးစီးပြားသက္သက္ အျမင္ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္ၾကည့္ျမင္ျခင္းမျပဳရန္ ဆိုခ့ဲ ေသာ္လည္း တ႐ုတ္တုိ႔၏ ျမန္မာျပည္အား ၎တုိ႔ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအတြင္း ထည့္သြင္းထားျခင္းသည္ စီးပြားေရးအေၾကာင္း အခ်က္က အဓိကက်ေပသည္။
ျမန္မာျပည္တြင္း၌လည္း ယခင္အစိုးရ၏သေဘာတူထားသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျခံဝင္းႀကီးမ်ားခတ္၍ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီေသာ တ႐ုတ္အလုပ္သမားမ်ားလုပ္ကိုင္ေနကာ ျမန္မာျပည္သူ သိရွိခြင့္မရသည့္ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းႀကီးမ်ားသည္ ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔ျမန္မာျပည္ျပည္အတြက္ အက်ဳိး ရွိ/မရွိ ဆန္းစစ္ၾကဖို႔ လိုပါသည္။
ပထမအခ်က္ကေတာ့ တ႐ုတ္တုိ႔၏ျမန္မာျပည္တြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ျပႆနာျဖစ္သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္တြင္း ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားအနက္ တ႐ုတ္တုိ႔က အမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္တုိ႔၏ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား၏ ၉၉ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ ျမန္မာျပည္၏ သဘာဝရင္းျမစ္မ်ားထုတ္ယူသုံးစြဲမႈေပၚ၌ အေျချပဳသည္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္တြင္ ၆၃ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ေရနံ သဘာ ဝဓါတ္ေငြ႕ႏွင့္ သတၱဳတူးေဖၚေရးတြင္ ၃၆ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိၿပီး အျခားျမႇဳပ္ႏွံမႈမွာ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ တ႐ုတ္တုိ႔၏ျမန္မာသယံဇာတမ်ားထုတ္ယူသုံးစြဲမႈတြင္ ၉၉ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေသာ တ႐ုတ္တုိ႔၏ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမ်ားမွ ျမန္မာတုိ႔ မည္မွ်အက်ဳိးရွိ သည္ကို ျပန္လည္သုံးသပ္သင့္သည္။ နိုင္ငံတကာႏွင့္ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားကို အေလးထားရမည္ျဖစ္ေသာ္ လည္း ထိုစာခ်ဳပ္မ်ား တိက်စြာကိုယ္တြယ္ ၾကပ္မတ္ျခင္း၊ အေျခအေနႏွင့္ေလ်ာ္ညီသည့္ ျပန္လည္သုံးသပ္ခ်ဳပ္ဆိုမႈမ်ားလုပ္ ရန္ လိုအပ္ေပလိမ့္မည္။
၁။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ား၏ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုကမႈ ရွိ/မရွိအား အစိုးရကၾကပ္မတ္ရန္လိုသည္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားအား လိုက္နာမႈရွိေစရန္ ထိမ္းေက်ာင္းၾကပ္မတ္ရန္လိုသည္။
၂။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားမွ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ ရရွိသည့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားရရွိမႈ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတမႈ ရွိ/မရွိ စိစစ္ရန္လိုသည္။
၃။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံလူထု၏ ထိခိုက္နစ္နာဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားအား ေလ်ာ္ေၾကးေပးေလ်ာ္မႈအေျခအေနအား စိစစ္ၿပီး အျမန္ဆံုးေလ်ာ္ေၾကးေငြကိစၥမ်ားအား ၿပီးျပတ္ေအာင္ျပဳလုပ္ေပးရမည္။
၄။ ထိုလပ္ငန္းမ်ားရွိရာေဒသမ်ား၌ အစိုးရ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသည့္ကုမၼဏီႏွင့္ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕စည္းမ်ားေပါင္း၍ သင့္ေတာ္သည့္ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ရမည္။
၅။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျမန္မာျပည္မွ အလုပ္သမားအခ်ဳိးအစားပါဝငမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ စီးမံခန္႔ခြဲမႈပညာရွင္ အတတ္ပညာ သည္မ်ား ႐ိုး႐ိုးအလုပ္သမား စသည့္အစိတ္အပိုင္းအားလုံးတြင္ ျမန္မာျပည္သားမ်ားပါဝင္မႈကို စိစစ္ျမွင့္တင္ရန္ လိုသည္။
၆။ ယခုသေဘာတူညီခ်က္ရရွိၿပီး ေဆာင္ရြက္ရန္ျပင္ဆင္ေန သည့္ ေက်ာက္ျဖဴစက္မႈဇံုႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာျပည္အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္ရွိသည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရရွိေဆာင္ရြက္ရန္လိုသက့ဲသုိ ျမန္မာျပည္သားမ်ား အလုပ္ရရွိမႈ အလုပ္ခန္႔ ထားမႈအားလည္း ေသခ်ာစြာ သတ္မွတ္ရန္လိုသည္။
၇။ ျမန္မာျပည္တြင္း၌ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေသာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျမန္မာျပည္သား အလုပ္ခန္႔ထားမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ စီမံ ခန္႔ခြဲမႈအပိုင္း၊ ပညာရွင္အပိုင္း၊ အတတ္ပညာသည္အပိုင္း သာမန္အလုပ္သမားအပိုင္းအားလုံး၌ ရာခိုင္ႏႈန္း ၈၅ အထိ ခန္႔ အပ္ေရးအတြက္ ဥပေဒျပဌာန္းရန္လိုအပ္သည္။ စီမံခန္႔ခြဲမႈပညာရွင္ အတတ္ပညာအပိုင္းမ်ား၌ ခ်က္ျခင္းခန္႔ထားရန္ မလြယ္ ပါက ျမန္မာျပည္သားမ်ားအား ေလ့က်င့္ေပးၿပီး ႏွစ္ပိုင္းအလိုက္ တိုးျမႇင့္ခန္႔ထားနိုင္ေရးအတြက္ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မ်ား၌ ျမန္မာျပည္သားမ်ား ခန္႔အပ္ေရးဥပေဒအား တိက်စြာ ေရးဆြဲျပဌာန္းရန္လိုသည္။ ျမန္မာျပည္သားခန္႔ထားမႈ သတ္မွတ္ မႈအား ေယဘုယ်သာသတ္မွတ္ပါက အခ်ဳိ႕က ေအာက္ေျခ လစာနည္းဝန္ထမ္းတြင္သာ ျမန္မာတုိ႔အား ခန္႔အပ္ေလ့ရွိရာ ျမန္ မာျပည္မွပညာတတ္မ်ား အလုပ္အကိုင္မရနိုင္သည့္ျပင္ ထိုရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းမ်ားမွ ျမန္မာျပည္သားတုိ႔ မည္သည့္ အတတ္ပညာမွ မရ ျဖစ္သြားမည္။
၈။ ထိုသုိ႔ဥပေဒျပဳေရးသည္ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသည့္ နိုင္ငံတိုင္းႏွင့္ဆိုင္သက့ဲသုိ႔ တ႐ုတ္တုိ႔ႏွင့္လည္း အဓိကသက္ ဆိုင္သည္။ လက္ရွိ တ႐ုတ္တုိ႔လုပ္ကိုင္ေနသည့္ တေကာင္းနီကယ္ ထုတ္လုပ္မႈ၊ လက္ပေတာင္းေတာင္ေၾကးနီထုတ္လုပ္မႈ ၊ ေက်ာက္ျဖဴ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ ရပ္ဆိုင္းထားေသာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းတုိ႔တြင္ တ႐ုတ္ျပည္မွ အလုပ္သမား ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ေနၾကၿပီး ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ား အလုပ္အကိုင္ရရွိမႈ နည္းပါးသည္။ ထို႔ျပင္ အလုပ္ရေသာ ျမန္မာ ျပည္သားအခ်ဳိ႕မွာလည္း ေအာက္ေျခလစာနည္း အလုပ္ၾကမ္းသမားသာမ်ားၿပီး စီမံခန္႔ခြဲမႈပညာရွင္ အတတ္ပညာသည္မ်ား အလုပ္အကိုင္ရရွိမႈ လြန္စြာနည္းပါးသည္။
၉။ မၾကာမီကထုတ္ျပန္တဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ ေဘက်င္းၿမိဳ႕ေတာ္အေျခစိုက္ GlobalEnvirronmental Institute ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္သိပၸံမွ သုေတသီ ၃ ဦးေရးသားေသာ Chinese Investment in Myanmar ျမန္မာျပည္မွ တ႐ုတ္ရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမ်ားဆိုသည့္ ၄၅ မ်က္ႏွာစာတမ္းတြင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕စည္းထိခိုက္မည့္အႏၲရာယ္အား တ႐ုတ္ ကုမၸဏီမ်ား သေဘာေပါက္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕အေကာင္အေဖၚေသာဘက္တြင္ မထိေရာက္ဟု သုံးသပ္ထားသည္။ ျမန္မာႏွင့္ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ေသာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားကေတာ့ ျမန္မာဖက္မွ တာဝန္ယူၾကရမည္ဟုယူဆၿပီး ျမန္မာျပည္က အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြကို တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားက မကိုင္တြယ္တတ္ျခင္းေၾကာင့္လည္း တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ ေရးျပင္းထန္ရ ေသာအေၾကာင္းဟု ဆိုသည္။ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ သဟာဇာတျဖစ္ေရးဟာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္သင့္ေၾကာင္း အဆိုပါစာတမ္းတြင္ သုံးသပ္ထားသည္။
၁၀။ အထက္ပါ စာတမ္းအရ တ႐ုတ္တုိ႔သည္ ၎တုိ႔၏ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍အဆင္ေျပရန္ သုံးသပ္လုပ္ကိုင္မႈ မ်ားရွိလာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာဖက္ကသာတာဝန္ယူရမည္ဆိုသည္မွာ သေဘာတရားအရလြဲေခ်ာ္သည္။ ပူးေပါင္းတာဝန္ယူရမည္။ ထို႔အတူ ျမန္မာျပည္ဘက္ကလည္း လာဘ္ေပး လာဘ္ ယူကိစၥမ်ားကို တိက်စြာကိုင္တြယ္ရန္လိုသည္။ ေလ်ာ္ေၾကးကိစၥရွင္းရန္ လာဘ္ယူၿပီး မရွင္းဘဲထားေသာ တာဝန္ရွိသူမ်ားကို အေရးယူရန္လိုသည္။ တ႐ုတ္တုိ႔အေနႏွင့္ အလားတူသုံးသပ္သက့ဲသုိ႔ ျမန္မာျပည္သားမ်ား အလုပ္ကိုင္ခန္႔ထားေရးျပႆ နာအား သုံးသပ္နားလည္လာေစရန္ ျမန္မာျပည္မွ တြန္းအားေပးရန္လိုအပ္သည္။
ဒုတိယအခ်က္အေနႏွင္ တ႐ုတ္တုိ႔၏ ပိုးလမ္းခါးပတ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ကိုျဖတ္၍ အိႏၵိယသမုဒၵရာသုိ႔ ေဖာက္ထြက္မည့္ တ႐ုတ္တုိ႔၏ အေနာက္သြား ပိုးလမ္းခါးပတ္စီမံကိန္းတြင္ ျမန္မာျပည္သည္ အေရးပါေသာအေနအထား တြင္ရွိသည္။ ထိုေၾကာင့္လည္း ျမန္မာႏွင့္ဆက္ဆံရာတြင္ တ႐ုတ္တုိ႔ သြက္လက္သက္ဝင္ (active) ေနျခင္းျဖစ္သည္။ အဆို ပါစီမံကိန္းအရ ေက်ာက္ျဖဴမွ တ႐ုတ္နယ္စပ္အထိ ရထားလမ္း၊ ကားလမ္းေဖာက္လုပ္သြယ္တန္းရန္ လိုအပ္သည္။ အဆို ပါစီမံကိန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ၾကည့္ျမင္ရန္ လိုအပ္သည္မွာ မိမိတိုင္းျပည္အတြက္ မည္မွ်အက်ဳိးရွိမည္နည္းဆိုသည့္အခ်က္ကအဓိကျဖစ္သည္။ ၎စီမံကိန္းကိုလက္ခံလ်င္သတိျပဳ ရန္လိုသည္မ်ားသာရွိသည္။
၁။ ထိုလမ္းမ ေဖာက္လုပ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး လုံေလာင္ခိုင္မာသည့္ ျမန္မာတုိ႔၏ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ အာမခံခ်က္ ရွိရန္။
၂။ ထိုလမ္းမ်ားေဖာက္လုပ္မႈ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ေဒသခံလူထု ထိခိုက္မႈမ်ားအား ျပည့္ျပည့္ဝဝ လုံလုံေလာက္ေလာက္ အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီရရွိရန္။
၃။ ထိုလမ္းပိုင္းမ်ားအား ထိမ္းခ်ဳပ္ခြင့္သည္ ျမန္မာအစုိးရလက္ဝယ္တြင္ရွိၿပီး ျမန္မာအခ်ဳပ္အျခာအာဏာထိပါးျခင္း မရွိေစ ရန္။
၄။ ထိုလမ္းပိုင္းမ်ားတြင္ ျဖတ္သန္းသြားလာေသာ တ႐ုတ္ကုန္စည္မ်ားေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ေဒသခံတုိ႔အား ထိခိုက္မႈ ရွိ ပါက လုံေလာက္ေသာအာမခံမႈအား တ႐ုတ္တုိ႔ကေပးရန္။
၅။ ေဘးအႏၲရယ္ရွိေသာ ပစၥည္းမ်ားျဖတ္သန္းခြင့္မျပဳရန္။
၆။ အဆိုပါ လမ္းေၾကာင္းမ်ားေဖါက္လုပ္ရာတြင္၎ ၎လမ္းေၾကာင္းမ်ားထိမ္းခ်ဳပ္ေမာင္းႏွင္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ ျပည္မွ အလုပ္အကိုင္ရရွိမႈ အဆင့္အားလုံးတြင္ ၈၅ ရာခုိင္ႏႈန္း အနည္းဆုံးရရွိရန္။
၇။ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းအတည္ျပဳရန္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္မွလိုအပ္သည့္ ဥပေဒ မ်ား ျပဌာန္းရန္။
၈။ တိုင္းျပည္အက်ဳိးစီးပြားကို ေရာင္းစားၿပီး လာဘ္ယူ၍ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားရွာသည့္ တာဝန္ရွိသူမ်ားအား ျပတ္ျပတ္သားသား အေရးယူရန္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ တ႐ုတ္တုိ႔ေသနဂၤါဗ်ဴဟာ စီးပြားေရးရည္မွန္းခ်က္တြင္ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔ တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးစီးပြားျဖစ္ထြန္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုေပသည္။
တတိယအခ်က္ႏွင့္ တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ျမန္မာျပည္မွ တားျမစ္ထားသည့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားအား ျမန္မာ ကုန္သည္မ်ားက ေမွာင္ခိုထုတ္ ေရာင္းခ်ေနျခင္းကို ေျဖရွင္းရန္အတြက္ ပူးေပါင္းနည္းလမ္းရွာၾကရန္လိုအပ္သည္။
ဤသည္တုိ႔ကား လက္ရွိ တ႐ုတ္ျမန္မာမာဆက္ဆံေရးတြင္ ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔ တိုင္းျပည္အတြက္အေရးႀကီးေသာ ျပႆနာျဖစ္ေပ သည္။ ဤကား စီးပြားေရး ကုန္သြယ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးျပႆနာျဖစ္သည္။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္တြင္း တ႐ုတ္တုိ႔ စိုးမိုးထက္ လက္ေတြ႕က်ေသာ ေျဖရွင္းရန္လိုအပ္ေသာ ျမန္မာ့ျပည္တြင္းမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္သည့္ ဆက္လက္ တိုးခ်ဲ႕ ျမႇဳပ္ႏွံရန္လည္း ၾကိဳးစားေနသည့္ တ႐ုတ္တုိ႔၏စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးမ်ားအား ေကာင္းမြန္စြာျဖင့္ တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးရွိေစရန္ ထိမ္းေၾကာင္းနိုင္ေရးျပႆနာျဖစ္သည္။ ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔အတြက္ ေတာင္ပင္လယ္ထက္အေရးပါသည့္လက္ေတြ႕က်သည့္ ျပႆနာျဖစ္ေပသည္။
တ႐ုတ္တုိ႔က တ႐ုတ္တုိ႔၏အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ျခင္းသည္ သဘာဝက်သက့ဲသုိ႔ ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔ ျမန္မာျပည္သား မ်ားအေနႏွင့္လည္း မိမိတုိ႔တိုင္းျပည္အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ စဥ္းစားလုပ္ကိုင္ျခင္းသည္လည္း ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္ေသာ ကိစၥျဖစ္ ေပသည္။
ေနာက္ျပႆနာတခုကေတာ့ တ႐ုတ္တုိ႔ႏွင့္ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ေနသည့္ နိုင္ငံေရးျပႆနာ နယ္စပ္ျပႆနာ ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပႆနာဟု ဆိုရေပမည္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္
Mg Mg Soe (ေမာင္ေမာင္စုိး)
photo တေကာင္း နီကယ္စက္႐ံု