အိခ်ယ္ရီေအာင္ (Myanmar Now) ● ေက်ာင္းစာအုပ္ေတြဟာ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ႕ အဓိက အရင္းအျမစ္ေတြလို႔ ထင္ပါတယ္ (အင္တာဗ်ဴး)
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၇၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၇၊ ၂၀၁၆
မူလတန္းေက်ာင္း ဖတ္စာအုပ္၊ ရိုးရာဓေလ့၊ စံႏႈန္းေတြထဲက အစိတ္အပိုင္းတခ်ဳိ႕ဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို အၾကမ္းဖက္ေအာင္ အားေပးအားေျမာက္ျပဳေနတယ္လို႔ Gender Equality Network (GEN) ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ မေအးသဒၵါလွက ေျပာလိုက္ပါတယ္။
GEN ဟာ အမိ်ဳးသမီးမ်ားအခြင့္အေရး၊ က်ား၊ မ တန္းတူညီမွ်ေရးတို႔အတြက္ ဥပေဒေတြ၊ မူဝါဒ အယူအဆေတြ ေျပာင္းလဲေရး လႈံ႔ေဆာ္ေနတဲ့ လူမႈကြန္ရက္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းနဲ႔ႏိုင္ငံတကာက အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ နည္းပညာဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္သူေတြ၊ ပညာရွင္ေတြဟာ ဒီကြန္ရက္ထဲမွာ အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္နဲ႔ ပါဝင္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
မၾကာေသးခင္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ GEN ရံုးမွာ သတင္းေထာက္ အိခ်ယ္ရီေအာင္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါမွာ မေအးသဒၵါလွက အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈမွ တားဆီးကာကြယ္ေရး ဥပေဒၾကမ္း၊ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ေစတဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္းအရာမ်ားအေၾကာင္း ေျပာျပထားပါတယ္။
 |
| မၾကာေသးခင္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ Gender Equality Network (GEN) အဖဲြ႔ရံုးမွာ ေတြ႔ရတဲ့ အဖဲြ႔ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ မေအးသဒၵါလွ (ဓာတ္ပံု - အိခ်ယ္ရီေအာင္/Myanmar Now) |
ေမး - ျမန္မာႏိုင္ငံက အမ်ိဳးသမီးေတြ ဘယ္လိုအၾကမ္းဖက္မႈမ်ဳိးေတြ အဓိက ႀကံဳရေတြ႔ရပါသလဲ။
ေျဖ - အၾကမ္းဖက္မႈက ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စီးပြားေရးပိုင္းဆိုင္ရာ၊ အႏၱရာယ္ရိွသည့္ မိရိုးဖလာ အဆံုးအမမ်ားအရ အၾကမ္းဖက္ျခင္း နဲ႔ အင္တာနက္အြန္လိုင္းေပၚမွ အၾကမ္းဖက္ျခင္းတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ GEN အဖြဲ႔က သုေတသန စာတမ္းႏွစ္ေစာင္ လုပ္ထားပါတယ္။ ပထမတစ္ခုက အမ်ိဳးသမီးေတြ အၾကမ္းဖက္မႈကို ဘယ္လိုတုံ ့ျပန္လဲ၊ အၾကမ္းဖက္မႈကို ဘယ္လိုခံစားရလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ခံစားရတာလဲ ဆိုတာကို သုေတသန ျပဳလုပ္ထားတယ္။ အ့ဲဒီသုေသသနမွာ အတူေန အိမ္ေထာင္ဖက္၊ ခ်စ္သူ၊ ရည္းစား က က်ဴးလြန္တဲ့အၾကမ္းဖက္မႈကို အမ်ားဆံုးေဖာ္ျပထားၿပီး ေန႔စဥ္သြားလာေနတဲ့ ကားေပၚမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘုရားပြဲမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႀကံဳေတြ႔ရတာေတြကိုလည္း အနည္းအက်ဥ္း ထည့္ထားပါတယ္။ အခက္အခဲက ဘာလဲဆိုေတာ့ ေမးခြန္းေတြေမးခြင့္ရဖို႔က ေဆးသုေသသန (ဦးစီးဌာန) က သတ္မွတ္ထားတဲ့ေနရာမွာပဲ ကြ်န္မတို႔က သုေသသနျပဳလုပ္ခြင့္ ရိွတယ္။ ကြ်န္မတို႔က အရည္အေသြးျပဳ သုေသသနပဲ လုပ္ႏိုင္တဲ့အခါက်ေတာ့ အေရအတြက္အားျဖင့္ ဘယ္ဟာက အမ်ားဆံုး က်ဴးလြန္ခံရလဲဆိုတာ ေျပာဖို႔ခက္ခဲပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔မွာ အခ်က္အလက္မရိွဘူး။
ေနာက္ထပ္သုေသသနက ရုန္းမထြက္သာအစဥ္အလာ ဆိုတဲ့ သုေသသနတစ္ခုပါ။ အဲဒါက က်ား၊ မ ေရးရာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈစံႏႈန္းေတြ၊ လူမႈအေလ့အထေတြပါ။ အဲ့ဒီအရာေတြက အၾကမ္းဖက္မႈကို ျဖစ္ေပၚဖို႔ ဘယ္ေလာက္အထိ တြန္းအားေပးေနသလဲ။ အဲဒီအရာေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ ေနရာေတြမွာ ပါဝင္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနလဲ ဆိုတာကို သုေသသန ျပဳထားတာပါ။ ေျပာင္းလဲဖို႔အတြက္ အဲ့ဒီ သုေသသနျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ အစိုးရကို တြန္းအားေပးေနပါတယ္။
ေမး - အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈ တားဆီးကာကြယ္ေရးဥပေဒၾကမ္းထဲမွာ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြ အဓိက ပါဝင္ပါသလဲ။
ေျဖ - ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ကစၿပီး လူမႈဝန္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရးႏွင့့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဦးစီးဌာနက ေရးဆြဲေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈမွတားဆီးကာကြယ္ေရးဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲေရးမွာ ကြ်န္မတို႔အဖြဲ႔က နည္းပညာပံ့ပိုးတဲ့အပိုင္းမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီဥပေဒထဲမွာဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္မႈဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖြင့္ဆိုထားတယ္။ မုဒိမ္းမႈဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။ ဥပမာ - ခင္ပြန္းက ဇနီးမယားဆႏၵမပါဘဲ အတင္းအၾကပ္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းက မုဒိမ္းမႈေျမာက္တယ္ဆိုတာကို ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္က သူ႔ေယာက်္ားကို ျပန္ၿပီးတရားစြဲမယ္ဆို အစိုးရကေနၿပီး ဇနီး၊ သားသမီးေတြအတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ေနရာေတြ ဖန္တီးေပးထားရမယ္။ တရားရင္ဆုိင္တဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း အစိုးရက ဒီအမ်ိဳးသမီးကို ေထာက္ပံ့ေပးတာမ်ိဳး၊ သူကပညာ အရည္အခ်င္း၊ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အေရး လိုအပ္ခ်က္ေတြရိွေနမယ္ဆို အျပင္မွာ ရပ္တည္ႏိုင္သည့္တိုင္ေအာင္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာ တစ္ခုခု သင္ေပးတာမ်ိဳး၊ သူ႔သားသမီးေတြကို သူ အစအဆံုး တာဝန္မယူႏိုင္ခင္ ကာလမွာလည္း အစိုးရအေနနဲ႔ သားသမီးေတြကို ေကြ်းေမြး ေစာင့္ေရွာက္ထားတာမ်ိဳး အဲ့ဒီလိုထားေပးဖို႔အထိေတာ့ ဥပေဒၾကမ္းထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ GEN အဖဲြ႔က ဒီဥပေဒထဲမွာ ဘာေတြပါသင့္သလဲဆိုတာကိုပဲ အႀကံျပဳေပးလို႔ ရတယ္။ သုေသသနျပဳလုပ္တုန္းကေမးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဆိုရင္လည္း အိမ္ေထာင္ဖက္က က်ဴးလြန္တဲ့ မုဒိမ္းမႈကို မုဒိမ္းမႈဆိုၿပီး မသတ္မွတ္ဘူး၊ အဲဒါက ျမန္မာနိုင္ငံမွာရိွတဲ့ ကာမပိုင္လင္ေယာက်္ားဆိုတဲ့ စံႏႈန္းနဲ႔ သြားၿပီး ဆက္စပ္ေနတယ္။ လင္ေယာက်္ားက ဆႏၵရိွတိုင္း ဇနီးမယားက အတူေနရတယ္၊ လိင္ဆက္ဆံရမယ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ကို သြားသက္ေရာက္တယ္။ ေနာက္ၿပီး အမ်ိဳးသမီးအမႈေတြ စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ စစ္ေဆးတဲ့ ရဲေတြ၊ ဆရာဝန္ေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသားေတြစစ္ေဆးတဲ့အခါ ေျပာမထြက္တာမ်ိဳးေတြ ရိွပါတယ္။ ရဲ၊ ဆရာဝန္၊ ေရွ ့ေန၊ တရားသူႀကီးေတြက (အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈမွ တားဆီးကာကြယ္ေရးဥပေဒ အတည္ျဖစ္တဲ့အခါ) ဥပေဒထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အရာအားလံုးကို သိျမင္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ျခင္း ဆိုတဲ့အမႈမ်ဳိးမွာ စစ္ေဆးတဲ့ရဲနဲ႔ တရားသူႀကီးက Facebook, Gmail ေတာင္ ေကာင္းေကာင္း မသံုးတတ္ဘူး ဆိုရင္ ဒီအမႈရဲ႕ အတိမ္အနက္ကို သူတို႔ ဘယ္လို သိႏိုင္မလဲ။ ဒါကလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာပါပဲ။
ေမး - အစိုးရနဲ႔လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ရတဲ့အခါမွာ အဓိက အခက္အခဲက ဘာမ်ားျဖစ္မလဲ။
ေျဖ - အခုလုပ္ေနတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းအတြက္ အစိုးရကိုတိုက္တြန္းတဲ့အခါမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို လက္ခံေပမယ့္ က်ဴးလြန္တဲ့သူေတြကို တရားစီရင္ခြင့္မရတာ ဥပမာ - နယ္စပ္ေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ မုဒိမ္းမႈေတြဆို စစ္ခုံရံုးမွာပဲ စီစဥ္လိုက္တယ္၊ ဒါဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရိွပါဘူး၊ ကြ်န္မတို႔က အရပ္ဖက္မွာပဲ စီစဥ္ေပးဖို႔ ဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲတဲ့အခါမွာ ေတာင္းဆိုတာမ်ိဳးေတြ ရိွတယ္။ သူတို႔က လက္မခံဘူး။ စစ္တပ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြ၊ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြက က်ဴးလြန္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြဆိုရင္ သူတို႔က လံုးဝ လက္ခံေပးတာမ်ိဳး မရိွဘူး။ လံုၿခံဳေရးတပ္သားေတြ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြ ဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေပၚမွ မဟုတ္ဘူး အျခားအပိုင္းေတြဆိုရင္လည္း အစုိးရအေနနဲ႔ ထိလြယ္ရွလြယ္ ကိစၥအျဖစ္ သေဘာထားတုန္းပါပဲ။ အဲ့ဒီလိုအမႈေတြဆုိ စစ္ခံုရံုးမွာပဲ စစ္ပါတယ္။ အျပင္မွာစစ္ေဆးဖို႔ကို သူတို႔ လက္မခံပါဘူး။ ဒါက ကြ်န္မတို႔အတြက္ အခက္အခဲ၊ စိန္ေခၚမႈပါပဲ။
ေမး - အြန္လိုင္းေပၚက အၾကမ္းဖက္မႈအေၾကာင္း နည္းနည္း ရွင္းျပေပးပါ။
ေျဖ - အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ပေပ်ာက္ဖို႔ ကြ်န္မတို႔ ၁၆ ရက္တာ လႈပ္ရွားမႈ ကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာပါဝင္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ေျပာျပခ်က္အရ အင္တာနက္အြန္လိုင္းေပၚ နည္းပညာဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈလို႔ ေျပာရင္ အဓိကႏွစ္မ်ိဳးပဲ ေတြ႔ရတယ္။ အမ်ိဳးသမီးဂုဏ္သိကၡာ ညွိဳးႏြမ္းေအာင္ အေကာင့္အတုေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္တာ၊ အၾကမ္းဖက္တာ၊ ေငြညွစ္တာေတြ။ ေနာက္တစ္ခုက ခ်စ္သူ၊ ရည္စားေဟာင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ အိမ္ေထာင္ဖက္ေဟာင္းက အတူေနတုန္းက ရိုက္ကူးထားတဲ့ ဓာတ္ပုံေတြ၊ ႏွစ္ကိုယ္ၾကားပဲျမင္ေတြ႔သင့္တ့ဲ ဗီဒီယိုေတြကို လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ ျဖန္႔ေဝတာ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတယ္။ အ့ဲဒီလိုအြန္လိုင္းေပၚမွာ အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့အခါ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုက ဥပေဒရဲ႕ အကူအညီ မရယူတာကို ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါက ကြ်န္မတို႔ႏုိင္ငံက အပ်ိဳစင္ကို တန္ဖိုးထားတာက တစ္ေၾကာင္း၊ မိဘ ေဆြမ်ိဳး အသိုင္းအဝိုင္းက လက္မခံေပးႏိုင္တာက တစ္ေၾကာင္းေပါ့။ အဲ့ဒီအေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြက ဒါကို ဂုဏ္သိကၡာအက်ခံၿပီး မတုိင္ခ်င္ၾကဘူး။ သူတို႔ကို ဂုဏ္သိကၡာခ်တဲ့ အေကာင့္ေတြ ပိတ္သြားေအာင္ပဲ report လုပ္ခ်င္ၾကတယ္။ ေငြေပးဖို႔ေတာင္းဆိုတာ ရိွတယ္၊ လိင္ဆက္ဆံဖို႔ ေတာင္းဆိုတာေတြ ရိွတယ္၊ ခ်စ္သူ၊ လင္မယားေဟာင္းေတြကေတာ့ ဆက္ဆံေရး ျပန္ေကာင္းခ်င္တယ္ ဆိုၿပီး ေတာင္းဆိုတာေတြ ရိွတယ္။ ကြ်န္မအေနနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေျပာခ်င္တာတစ္ခုက ကိုယ့္ရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာက အဲ့ဒီအြန္လိုင္းေပၚမွာပဲ မူတည္ေနတာမဟုတ္ပါဘူး၊ ေမြးကတည္းက ဂုဏ္သိကၡာရိွၿပီးသား။ အဲ့ဒီလိုေျပာတာက အပ်ိဳစင္ကို တန္ဖိုးမထားလို႔ မဟုတ္ဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာက အပ်ိဳစင္ျဖစ္ျခင္းေပၚမွာပဲ မူတည္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ လူတိုင္းက မွားတတ္ၾကတယ္၊ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါ မွားတာနဲ႔တစ္သက္လံုး နာလန္မထူႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုတာက မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္က ဒီဓာတ္ပံု ဒီဗီဒီယိုဖိုင္ေတြကုိ အေလးထားလို႔ သူတို႔က ၿခိမ္းေျခာက္လို႔ရတာ၊ ကိုယ္ကအေလးမထားဘူးဆိုရင္ သူတို႔လည္း ၿခိမ္းေျခာက္လို႔ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ့္ရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာက အခု လက္ရိွ ကိုယ္ဘယ္လို အသက္ရွင္ေနသလဲ ဆိုတဲ့အေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္၊ အတိတ္က အရာေတြေပၚမွာပဲ မူမတည္ပါဘူး။ အမွားဆိုတာ ကိုယ္မေသမခ်င္း၊ ကိုယ့္အသက္ရွင္ေနသေရြ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလို႔ရတယ္။
ေမး - အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရၿပီလား။
ေျဖ - အခုက က်ဴးလြန္တဲ့ အမ်ိဳးသားက လက္တစ္ဆုတ္စာပဲ ရိွတယ္၊ လစ္လ်ဴရႈထားတဲ့ အမ်ိဳးသားက အမ်ားစုျဖစ္ေနတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ တားဆီးတဲ့ေနရာမွာ အသိပညာေပးဖို႔ အသိပညာျမွင့္ဖို႔၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းမွာ ပါဝင္ေရး အသိပညာေပးဖို႔၊ အသိပညာျမွင့္ဖို႔ အမ်ိဳးသားေတြ ဦးေဆာင္ျပီးလုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ Engaging Men Myanmar ကို ဖြဲ႔ထားပါတယ္။ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္လဲဆိုေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈဆိုတာ ဘာလဲ၊ က်ား၊ မ တန္းတူညီမွ်ျခင္းဆိုတာဘာလဲ၊ အမ်ိဳးသားေတြ ဘာေၾကာင့္ ပူးေပါင္းပါဝင္ဖို႔ လိုလဲ ဆိုတာကို အမ်ိဳးသား အခ်င္းခ်င္း အသိပညာေပးျခင္းေတြ လုပ္တယ္။ အဲ့ဒီအဖြဲ႔အေနနဲ႔ သုေသသန ႏွစ္ခု လုပ္ဖို႔ရိွတယ္၊ တစ္ခုက အမ်ိဳးသမီးေတြေခါင္းေဆာင္မႈေနရာမွာ ပါဝင္လာဖို႔ ဘယ္လိုသေဘာထားရိွလဲ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ မပါဝင္ေစခ်င္ဘူးဆိုရင္ေရာ ဘာျဖစ္လို႔ မပါဝင္ ေစခ်င္တာလဲ၊ ပါဝင္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဘာလို႔ ပါဝင္ေစခ်င္တာလဲ၊ ပါဝင္ေအာင္ ဘာေတြလုပ္ေပးမလဲ ဆိုတာကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕သေဘာထားေတြကို ေကာက္ခံသြားဖို႔ ရိွပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အၾကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္တဲ့ အမ်ိဳးသားေတြကို သူတို႔က ဘာေၾကာင့္ က်ဴးလြန္ရတာလဲ၊ က်ဴးလြန္ဖို႔ ဘယ္လိုအေျခအေနေတြက တြန္းပို႔တာလဲ။ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဘယ္လိုသေဘာထားလို႔ က်ဴးလြန္ရတာလဲ။ ဘယ္လိုေၾကာင့္ က်ဴးလြန္ျဖစ္သြားတာလဲ ဆိုတာကို သုေသသနလုပ္ဖို႔ ရိွပါတယ္။
ေမး - အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေပၚေစတာ ဘယ္လိုအေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္လို႔ ျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ - အစိုးရ ေက်ာင္းသံုး မူလတန္းဖတ္စာအုပ္ေတြမွာဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးက ယာဥ္ထိန္းရဲေမ၊ သူနာျပဳဆရာမ၊ ေက်ာင္းဆရာမ။ အမ်ိဳးသမီးဆို ဝန္ေဆာင္မႈေပးတဲ့ေနရာမွာပဲ ထည့္သြင္းထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ နည္းပညာနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ အင္ဂ်င္နီယာႀကီးေတြ၊ ဆရာဝန္ႀကီးေတြ လယ္သမားဆိုရင္လည္း အမ်ိဳးသားပံုေတြပဲ ထည့္ထားတယ္။ ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္ေတြမွာပါတဲ့ပံုေတြ တို႔ေဖေဖ၊ တို႔ေမေမ တာဝန္ေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ေတြကို ကန္႔သတ္လိုက္တာလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြ လုပ္တဲ့ကိစၥေတြကို လုပ္ႏိုင္တဲ့၊ လုပ္ခ်င္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ ရိွေကာင္းရိွႏိုင္တယ္။ ကြ်န္မကေတာ့ ေက်ာင္းစာအုပ္ေတြဟာ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ႕ အဓိက အရင္းအျမစ္ေတြလို႔ ထင္ပါတယ္။ ကေလးေတြက ငယ္စဥ္ကတည္းက ဒါေတြသင္လာေတာ့ သူတို႔စိတ္ထဲမွာ ဒါေတြကို စြဲၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ကုန္တာလို႔ ျမင္ပါတယ္။ က်ား၊ မ ၾကားမွာ ကန္႔သတ္လိုက္တဲ့သေဘာပါပဲ။
ေမး - ဥပေဒပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ သာမန္ျပည္သူေတြက ဘာေတြလုပ္ေဆာင္သင့္ပါသလဲ။
ေျဖ - ကြ်န္မတို႔ႏိုင္ငံက ႏွစ္ ၆ဝ ေလာက္ ဥပေဒရဲ႕အကာအကြယ္ကို မရရိွခဲ့တဲ့အခါက်ေတာ့ ျပည္သူေတြက ကိုယ့္ဘာသာ ေငြေၾကးကို အသံုးျပဳၿပီးေျဖရွင္းလိုက္တယ္။ နီးစပ္ရာအကူအညီေတာင္းတာမ်ိဳး၊ တခ်ိဳ႕လည္း လံုးဝ မတိုင္ၾကားမေျဖရွင္းဘဲ ေနလိုက္တာေတြလည္း ရိွတယ္။ ဥပေဒကိုသိတဲ့လူလည္း နည္းလာတယ္။ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ဥပေဒကို သိသင့္တယ္။ ဥပေဒရဲ႕အကူအညီကို ယူသင့္တယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ တုိင္တန္းသင့္တယ္။ တိုင္တန္းလို႔ အဆင္မေျပရင္ အဆင္မေျပတဲ့အေၾကာင္းကို လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီေတြကို၊ သမၼတရံုးကို စာပို႔တာေတြ လုပ္သင့္တယ္။ အဲဒါေတြက ကြ်န္မတို႔ဥပေဒေတြကို ေျပာင္းလဲဖို႔ တိုက္တြန္းတဲ့အခါမွာ အေရးပါတဲ့ အခ်က္ေတြပါပဲ။ အစိုးရအေနနဲ႔ဥပေဒေတြ မူဝါဒေတြေျပာင္းလဲသင့္တယ္။ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔လည္း အသိပညာျမွင့္တင္မႈေတြကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္၊ Facebook, ဖုန္း အပလီေကးရွင္းေတြကေန လူမႈကြန္ရက္သံုးရင္ ဘာေတြသိထားရမယ္၊ ကုိယ္ရဲ႕လံုၿခံဳေရးကို ဘယ္လို ျမွင့္ထားရမလဲ ဆိုတာမ်ိဳးေတြကို အသိပညာေပးတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြ၊ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးလို႔ရတဲ့ က႑ေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔အဖြဲ႔က အမ်ိဳးသမီးေတြ ေခါင္းေဆာင္းမႈ အပိုင္းမွာ ပါဝင္လာဖို႔၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈမွ အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ဥပေဒေတြ၊ မူဝါဒေတြ၊ စနစ္ေတြ ေျပာင္းလဲဖို႔အတြက္ အစိုးရကို တြန္းအားေပးပါတယ္။ အတားအဆီး ျဖစ္ေနတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ စံႏႈန္းေတြ၊ လူမႈအေလ့အထေတြကို ေလ့လာၿပီးေတာ့ အဲဒီအျမင္ေတြ ေျပာင္းလဲသြားေအာင္လည္း အသိပညာ ျမွင့္တင္တဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ယဥ္ေက်းမႈ စံႏႈန္းေတြ၊ လူမႈ အေလ့အထေတြက တအားကို အျမစ္စြဲေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ပင္မရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကိုသြားဖို႔ အဲဒါက အတားအဆီးျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါကို ေဖာ္ထုတ္တယ္၊ ေျပာင္းလဲဖို႔လည္း ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ။