ဇာနီႀကီး ● အဂတိ (ေငြပါဝါ) ကို ဆိုရွယ္မီဒီယာျဖင့္ တိုက္ဖ်က္ျခင္း
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၂၄၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၂၄၊ ၂၀၁၆
ဒီအေၾကာင္း လူေတြစိတ္မဝင္စားသလို လူတိုင္းလဲသိျပီးသားဆိုေတာ့ ေရးလဲမေရးခ်င္ပါ။ ျမန္မာ့အမ်ဳိးသမီးသမဂၢ (BMU) ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကေတာ့ ျပႆနာမ်ား အရင္းအျမစ္မ်ားကို စုေပါင္းအေျဖရွာသည့္အခါ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈမရွိျခင္းႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္အတြင္း လာဘ္စားမႈမ်ား၊ ဘက္လိုက္မႈမ်ား ဆက္လက္အားေကာင္းေနဆဲေၾကာင့္သာ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ ပြားေနရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းလုိ႔ သိရပါတယ္။ မွန္လွပါတယ္။ ကမၻာ့ Corruption Index မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေအာက္ဆံုးမ်ာ ေရာက္ေနဆဲပါပဲ။ နဲနဲေတာ့ တိုးတက္လာလုိ႔ ဝမ္းသာေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။
(၁)
အခုတေလာ ယာဥ္ (ဆိုင္ကယ္) စည္းကမ္းေဖါက္တဲ့ ဖမ္းခံရတဲ့ ျပည္သူေတြကို ဒဏ္ေငြမ်ားစြာနဲ႔ ဖမ္းဆီးေနၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပညာေပးကာလအေနနဲ႔ ရပ္ကြက္ လမ္းသန္႔ရွင္းေရးလုပ္ဖုိ႔ ဒဏ္ေပးျခင္းက အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းပါ။ အခု ေတာ့ ယာဥ္ထိန္းရဲ ကညန လမ္းစည္းကမ္းထိန္းအဖြဲ႕ ဝန္ထမ္းေတြ အာဏာျပလုပ္စားသလို ျဖစ္ေနပါျပီ။ တေန႔လုပ္ တေန႔ စားေတြအတြက္ ဒဏ္ေငြေတြလည္း မနည္းပါ။
ဒဏ္ေငြ အခြန္ေငြေတြ အစိုးရလက္ထဲ မေရာက္ဖို႔မ်ားပါတယ္။ ရပ္ေက်း ၿမိဳ႕နယ္ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားက ဘတ္ဂ်တ္ဆိုတာ ပြင့္ လင္းမႈမရွိတာ ၾကာပါၿပီ။ ရသံုးေငြစာရင္း ႐ံုးတိုင္းမွာ လစဥ္ ကပ္ထားသင့္ပါတယ္။
(၂)
အခုေတာ့ တျပည္လံုး ေက်းရြာမက်န္ လိုင္စင္မဲ့ေတြကို ဒဏ္ေငြ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ႐ိုက္စားေနတယ္။ ယာဥ္ေတြကို သိမ္းတယ္။ ကား/ ဆိုင္ကယ္ လိုင္စင္လုပ္ဖို႔ကလည္း ခက္ေအာင္ ကညနလုပ္စားျပန္တယ္။ ထံုးစံအတိုင္း ဖမ္းဆီးမႈေတြလုပ္လိုက္ နား လိုက္ ျဖစ္မွာပါပဲ။
အဆိုးဆံုးက အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မေလးမစား ေအာ္ေငါက္ ၾကမ္းတမ္းစြာ ေျပာဆိုမႈပဲ။ ဘယ္ေလာက္ျငင္းျငင္း ေနာက္ဆံုးေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြပဲ ႏိုင္သြားတာပါပဲ။
ျပည္သူ အမ်ားစုကေၾကာက္ၿပီး ၿငိမ္ေနေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ကေတာ အေျခတင္ေျပာၾကတယ္။ အျပစ္ရွာခံရရင္ အျပစ္ေတာ့ေတြ႕ တာပါပဲ။ တာဝန္ဝတၱရား ေႏွာက္ယွက္မႈဆိုတာနဲ႔ ျပန္ျခိမ္းေျခာက္တဲ့ အာဏာပိုင္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။
႐ံႈးသြားတဲ့ ျပည္သူကေတာ့ ေဖ့ဘုတ္က ဖြ႐ံုပဲရွိေတာ့တယ္။ သတင္းစာ ဂ်ာနယ္ထဲ ထည့္ႏိုင္ဖို႔လည္း မလြယ္။ အႏိုင္က်င့္ခံ ရျပီးမွ အစိုးရဌာနေတြကိုတိုင္ၾကားဖုိ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို တိုင္ၾကားဖို႔ကလည္း ေျပာသေလာက္မလြယ္ေတာ့ ေဖ့ ဘုတ္ေပၚပဲ ေရာက္လာပါတယ္။
(၃)
က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ရန္ကုန္ေရာက္စ မလည္ဝယ္လုိ႔ ကားကရိန္း ဆြဲခံရေတာ့ ဆြဲခ ၅ ေသာင္း စည္ပင္ဒဏ္ေၾကး ၂ ေသာင္း တေနကုန္ အလုပ္ပ်က္ လူတေယာက္ လိုက္လုပ္ရပါတယ္။ ဒဏ္ေငြေဆာင္တာလည္း လုပ္စားစနစ္ေတြ တိုးတိတ္္ စာရင္းမ သြင္းတဲ့ အဂတိေတြရွိၿပီး၊ စာရင္းသြင္းတဲ့ ဒဏ္ေငြေတြလည္း စည္ပင္သူေဌးႀကီးမ်ားက ျခစားပစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဇီးသီးဗန္း ေမွာက္တာေတြ အစိုးရသစ္က မႏိုင္မနင္း လုပ္ေနရပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ အျငင္းပြားမိတဲ့ က်ေနာ္လည္း စကားေျပာဆင္ျခင္ဖုိ႔ကိုယ္ခ်ည္းရႈံးမွာေသခ်ာလုိ႔ ေနာက္ေနာင္မပတ္သက္မိဖုိ႔ သင္ခန္းစာ မ်ားစြာရခဲ့ပါတယ္။ စိတ္ပ်က္ျခင္းႀကီးစြာ ျဖစ္ ရပါတယ္။ ယာဥ္ထိန္းရဲနဲ႔ပတ္သက္မိတိုင္း က်ားသနားမွ ႏြားခ်မ္းသာရမဲ့ အေျခေနပါ။
(၄)
Sep 2016 လႊတ္ေတာ္မွာ လဝက မွတ္ပံုတင္ဌာန လာဘ္စားမႈကို ေမးခြန္းကို လဝကဝန္ႀကီး ေျဖပါတယ္။ ေဆြးေႏြးၾက ပါတယ္။ အထက္အမိန္႔စာထုတ္ထားတာကလည္း ျပည္သူကို ဒုကၡေရာက္ေအာင္လုပ္ထားသလို ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ လႊတ္ ေတာ္ ဥကၠဌ ဦးဝင္းျမင့္ကိုယ္တိုင္ ေျပာယူရပါတယ္။
ဌာနဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ သူတို႔ဂိုဏ္းသားေတြ အဂတိလိုက္စားေနတဲ့ေခတ္ကို ဝန္ၾကီး ဒုဝန္ၾကီး အသစ္ေတြ မနည္း လုပ္ေနရပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာေျပာေပးတာပဲ ေက်းဇူးတင္စရာပါ။
(၅)
အခုကိစၥ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ား ဖမ္းဆီးျခင္းမွာ အေျခခံလူတန္းစားေတြကို ႏိွပ္ကြပ္ ဒဏ္ေငြ႐ိုက္ေနတာ မလုပ္သင့္ပါ။ ပ ညာေပး အရင္လုပ္ရပါမယ္။ ရပ္ကြက္လမ္းေတြမွာ စည္းကမ္းေဖါက္သူမ်ား စာရင္းကပ္ထာရပါမယ္။ စာအုပ္နဲ႔ စည္း ကမ္းေဖာက္ မွတ္တမ္းထားသင့္ပါတယ္။ ျပည္သူအမ်ားစုက အရွက္တရားရွိလုိ႔ စည္းကမ္းလိုက္နာလာၾကမွာပါ။ ပထမ လမ္း အမိႈက္ေကာက္ အျပစ္ဒဏ္ေပးျပီး ဆက္ဖမ္းခံရမွ ဒဏ္ေငြ႐ိုက္သင့္ပါတယ္။
ျမိဳ႕ရြာမ်ားက လမ္းစည္းကမ္း ယာဥ္စည္းကမ္း ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕ေတြ လူသစ္ေတြနဲ႔ ျပန္ဖြဲ႕ေနၾကပါတယ္။ ဌာနဆိုင္ရာခ်ည္း မဟုတ္ပဲ ေကာ္မတီဝင္တဝက္ကို ျပည္သူလူထုထဲက ေရြးထည့္မွ တရားမွ်တမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၆)
ဒဏ္ေငြေပးစနစ္ကလည္း အဂတိမရွိေအာင္ ပုဂၢလိက ဘဏ္အေကာင့္ထဲ ဒဏ္ေငြသြင္းျခင္းနည္းလမ္းပဲ မလုပ္မျဖစ္ လုပ္ရ ပါမယ္။
ေငြသြင္းျဖတ္ပိုင္း ေကာ္ပီပဲ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားက သိမ္းရမွာပါ။ အခုျဖစ္ေနတာ မူရင္းေျပစာ ျဖတ္ပိုင္းေတြကို ဌာနဆိုင္ရာေတြက အျပီးသိမ္း အစေဖ်ာက္သလို လုပ္ေနပါတယ္။ ျဖတ္ပိုင္းမူရင္းကို ဒဏ္ေငြေပးေဆာင္သူပဲ သိမ္းထားရပါမယ္။ ဒဏ္ေငြ ကားနံ ပါတ္နဲ႔ ဘဏ္ေကာင့္မွာသြင္းလိုက္ရင္ လြယ္လြယ္ေလးနဲ႔ ၿပီးမဲ့ကိစၥ ရွည္လ်ား ေထြျပားစြာ ေငြလက္ခံေနတာ စိတ္ပ်က္စရာပါ။
ႏိုင္ငံေတာ္ကရမဲ့ အခြန္ေငြ ဒဏ္ေၾကးေငြ အခေၾကးေငြအားလံုး ႏိုင္ငံေတာ္လက္ထဲေရာက္သြားတာ ျပည္သူလူထု လိုလား ခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံဝန္ထမ္းမ်ား လစာနဲ႔ စားဝတ္ေနေရး အဆင္ေျပဖုိ႔လိုပါတယ္။ ေလာဘမႀကီး အဂတိမစားဖုိ႔ ဌာန ဆိုင္ရာ ေလာကမွာလည္း ပညာေပးကာလ ၁ ႏွစ္ျဖစ္ေစ လိုအပ္ေနပါျပီ။ ေတာ္ေတာ္ဆိုးေနသူမ်ားကိုေတာ့ ထုတ္ပယ္ အ ေရးယူရပါမယ္။
(၇)
ဌာနဆိုင္ရာမ်ား အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ႕ အဂတိ လိုက္စားမႈမ်ားက ပညာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးကို တင္းၾကပ္လိုက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးနည္းသြားတာ အလြန္ဝမ္းသာစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းျပင္ပ က်ဴရွင္ျပျခင္း ေဆးရံု ခြဲစိတ္ခ လက္ ေဆာင္ေငြယူျခင္း အနည္းအက်ဥ္းရွိေနဆဲေပမဲ့ အရင္ထက္ အမ်ားၾကီးတိုးတက္လာပါတယ္။
ကိုယ္ေတြ႕အရဆိုရင္ အစိုးရဌာနေတြကို မသြားရဲေလာက္ေအာင္ စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။ လူမ်ားမ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံရတဲ့ဌာနေတြ ကေတာ့ သူေဌးဝန္ထမ္းမ်ားပါ။
အခ်မ္းသာဆံုးကေတာ့ စည္ပင္ဌာန ျဖစ္ပါတယ္။ ငါတို႔ဌာနတံဆိပ္က ျမန္မာႏိုင္ငံေျမပံုမုိ႔လုိ႔ တႏိုင္ငံလံုး ပိုင္တယ္ကြဆို ျပီး ဘဝင္ျမင့္ၾကပါတယ္။
• ဆက္သြယ္ေရး (လိုင္းဖုန္း လိုင္းအင္တာနက္ျဖတ္ခံရျခင္း)
• လွ်ပ္စစ္မီး (မီးဖ်က္ခံရျခင္း)
• ကညန ေမာ္ေတာ္ယဥ္ဌာန လိုင္စင္မ်ား
• လဝက မွတ္ပံုတင္ (အခ်ိန္ကာလမရွိ ၾကန္႔ၾကာေစျခင္း)
• ေျမစာရင္းဌာန
• တရား႐ံုးမ်ား
• ျပည္သူ႔ရဲႏွင့္ ယာဥ္ထိန္းရဲ
• အခြန္ဌာန
• အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနမ်ား
ဒီဌာနမ်ားက ျပည္သူလူထုနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ဆက္ဆံရေတာ့ လုပ္ငန္းခက္ခဲေစတဲ့ အထက္အမိန္႔မ်ားနဲ႔ အလြန္ အဂတိလိုက္စား ေနၾကပါတယ္။
ေငြေၾကးျပသနာမ်ား အိမ္ေျမ တရားမဝင္ ေပါင္ႏွံထားမႈေတြ တတိုင္းျပည္လံုးမွာ လယ္ေပါင္ ေျမေပါင္ေတြ အေရာင္းစာခ်ဳပ္နဲ႔ တရားမဝင္ ေငြတိုးၾကီး လုပ္စားျပီး အေပါင္ခံတယ္။ ၂ လ ၃ လ အတိုးမေပးႏိုင္ရင္ သိမ္းတယ္။ သိမ္းလုိ႔မလြယ္ရင္ တရား႐ံုး တင္ ေထာင္ခ်တယ္။ တရား႐ံုးက လယ္ေျမအိမ္ေတြ ေလလံတင္ ေရာင္းခ်တယ္။
စီပြားေရးလုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သက္ရင္ အလုပ္ကိုင္မ်ားစြာေပးတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳတ္ႏွံမႈေတြ မလာတာ East of doing business အလြန္ဆိုးဝါးလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္း စီးပြားေရးလုပ္သူကေတာ့ မတတ္သာပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္က အခြန္မရ၊ ဥပမာ အခြန္ေရွာင္ျခင္းကို လုပ္ေနက်ျဖစ္သလို အျခားအဖိုးအခမ်ားလည္း ေတာင္းရင္ ညႇိေပးလိုက္ရတာ လုပ္ငန္းရွင္တိုင္း သိျပီးသားပါ။ စီးပြားေရး လိုင္စင္ပါမစ္ အခြန္အခ အဂတိေတြကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္က လုပ္ရမဲ့က႑မုိ႔လုိ႔ မေရးလိုပါဘူး။ သာ မန္ ျပည္သူလူထုမ်ားစြာနဲ႔ ဆက္ဆံရတဲ့ဌာနေတြပဲ ဘယ္လိုမီဒီယာနဲ႔ တိုက္ဖ်က္ဖုိ႔နည္းလမ္း ရွာၾကည့္တာပါ။
(၈)
● မီဒီယာနည္းလမ္း
ေတာင္ကိုးရီယား အဂတိတိုက္ျဖတ္ေရးကို အင္တာနက္ဝက္္ဆိုဒ္မွာတင္ျပ တရားခံမ်ားကို အရွက္ရေစျပီး မွတ္တမ္းတင္ အေရးယူပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကေတာ့ ေသဒဏ္နဲ႔ အျပင္းထန္လုပ္ပါတယ္။ စင္ကာပူကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ကုမၸဏီ ႀကီးမ်ားရဲ႕လစာအတိုင္း လခ အခြင့္ေရးေပးနည္း သံုးပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာေတာ့ အဂတိတိုက္ျဖတ္ေရးအဖြဲ႕ကို အာဏာမ်ားစြာ ေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ေတာ့ ေလာေလာဆယ္ အစိုးရသစ္က ရင္ၾကားေစ့စပ္ေရး ျငိမ္းခ်မ္းေရးေတြ ဦးစားေပးေနခ်ိန္ အဂတိ တိုက္ျဖတ္ေရး အားစိုက္မလုပ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ လုပ္ရင္လည္း အားနာစရာ ျဖစ္ေနမွာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကို Myanmar Now က သတင္းေထာက္ခ်ဳပ္ ကိုေဆြဝင္းက အိမ္ေဖာ္ မိန္းမငယ္၂ ဦးကို အင္းဝအပ္ခ်ဳပ္ဆိုင္သူေဌးက လူမဆန္ ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ျခင္း အမႈျဖစ္လာပါတယ္။ မီဒီယာနဲ႔ ေဖာ္ထုတ္ေပးမႈက စံနမူ နာျဖစ္ပါတယ္။
အဂတိေတြကို မီဒီယာက တင္ျပေရးသားမႈကလည္း လူကိုယ္တိုင္ တိုင္ၾကားမႈေတြကို တိုင္ၾကားစာအဖြဲ႕ရွိေတာ့ အရင္ထက္ ေကာင္းလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရကိုယ္တိုင္က အားစိုက္အေရးမယူခ်ိန္မွာ ေအာက္ေျခ ရပ္ေက်း တာဝန္သိ မီဒီယာအဖြဲ႕ အင္အားမ်ားနဲ႔ပဲ ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔အေရးယူဖို႔ပါ။
ဒါေၾကာင့္ ရပ္ေက်း ၿမိဳ႕နယ္ အဆင့္တိုင္းမွာ အဂတိလိုက္စားမႈေတြကို မီဒီယာနည္းနဲ႔ပဲ တိုက္ဖ်က္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၉)
အစိုးရ မလုပ္ႏိုင္ေသးရင္ တာဝန္သိသူမ်ား မီဒီယာနည္းလမ္းကေတာ့ ...
• ရပ္ေက်းေတြမွာ အဂတိတိုင္စာမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္တဲ့ ဝက္ဆိုဒ္တခုကို တာဝန္သိသူမ်ားက ထူေထာင္ရပါမယ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ mVoter 2015 အဖြဲ႕လို လူငယ္မ်ားက လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ App အျဖစ္ လင့္လုပ္ျပီး Data Update လုပ္ႏိုင္ ပါတယ္။
• ဝက္ဆိုဒ္မွာ တိုင္စာမ်ားထည့္ေပးထားရပါမယ္။
• ကိုယ္ ရပ္ရြာတိုင္းမွာ တာဝန္သိ မီဒီယာသမားေတြ အဖြဲ႕အစည္း ဖြဲ႕ပါ။
• အဖြဲ႕အစည္းကတဆင့္ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုင္စာေတြကို တိုင္ၾကားသူကိုယ္တိုင္ရဲ႕ မွတ္ပံုတင္ လိပ္စာနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ပါ။ သက္ဆိုင္ရာက အေရးယူမႈ အေျခအေနကို လစဥ္ Update လုပ္ပါ။
ရပ္ေက်း ျပည္သူလူထုနဲ႔ ဆိုရွယ္မီဒီယာမ်ားကပဲ လုပ္ေဆာင္မွ ဌာနဆိုင္ရာ အဂတိမ်ား အလ်င္အျမန္ နည္းပါးသြား မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Facebook နည္းလမ္းက တင္ျပီး ေကာက္႐ိုးမီးလို ျပန္ရွာရခက္ ေပ်ာက္သြားတာမုိ႔ ဝက္ဆိုဒ္နည္းလမ္းနဲ႔ပဲ မွတ္ တမ္းတင္ထားဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
● နိဂံုး
ဒီကိစၥ ၾကာဦးမယ္လုိ႔ ေျပာဆိုေရးသားၾကပါတယ္။ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၆၊ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ညီလာခံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ေျပာသြားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ Corruption က ေတာ္ေတာ္ဆိုးပါတယ္။ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူတာကိုပဲ မဟုတ္ ေတာ့ပါဘူး။ ယဥ္ေက်းမႈထဲစိမ့္ဝင္မႈအဆင့္ထိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကမၻာက ကူညီေပးၾကဖုိ႔ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္တေယာက္က ေတာင္ ေျပာယူရပါတယ္။ ပထမေရးသြားသလို တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈမရွိျခင္းႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္အတြင္း လာဘ္စားမႈမ်ား၊ ဘက္လိုက္မႈမ်ား ဆက္လက္အားေကာင္းေနဆဲေၾကာင့္ပါ။ အဂတိလိုက္စားျခင္းတိုက္ဖ်က္ဖုိ႔ ျပည္သူမ်ားကိုယ္တိုင္ လိုက္ ပါလာရင္ လွ်င္ျမန္စြာ ေလ်ာ့နည္းသြားမွာပါ။
ဇာနီႀကီး
၂၁ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၆