ေအာင္ေ၀း - အ ရြ က္ ေ ၾကြ ေ တ ာ့ ၊ အ ျမ စ္ ရွိ ရ ာ ျပ န္ လ ာ ရ စ ၿမဲ
(တိုုးေႏွာင္မိုုးကဗ်ာစာအုုပ္အတြက္ အမွာစာ) မိုုးမခ၊ ေအာက္တိုုဘာ ၂၆၊ ၂၀၁၆
၂၀ ရာစုေႏွာင္း ျမန္မာကဗ်ာေတြကို တန္းစီခ်ေရးၾကည့္လိုက္လွ်င္၊ ၂၀ ရာစုေႏွာင္း ျမန္မာကဗ်ာလမ္းေၾကာင္းကို အၾကမ္းဖ်င္းေျပာႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယူဆပါသည္။
ေမာင္ယဥ္မြန္တို့၊ ေမာင္ေလးေအာင္တို့ကပဲ စၾကည့္လိုက္ၾကပါစို့။
သူငယ္ခ်င္းတို့၏အသည္းႏွလုံးမ်ား
မျပန္ရဲဘူး၊ ဆည္းဆာႀကဴးရင္
အမူးသမား၊ စုေ၀းနားေန
အရိပ္ေပြသည့္၊ စိတ္ေလသူခ်င္း
ရင္းႏွီးႀကရာ၊ ဓာတ္တိုင္ျပာေအာက္
ေရာက္သြားမိျပန္။
တစ္ရံေရာမ်ား၊ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ
ညည္းတြားလာၾက၊ ရင္နာရ၏
ညေဟာင္းမ်ားကို၊ အလိုျပည့္ႏိုး
စိတ္နဲ့ကိုးကြယ္၊ ရယ္လည္းရယ္ခ်င္
အလည္လြန္က်ဴး၊ အခ်စ္မူးတို့
ကူးစက္ရွည္လ်ား၊ ရွဳိက္သံမ်ားက
တံခါးမရွိပါတကား။ ။
ေမာင္ယဥ္မြန္(၁၉၃၉- ၁၉၇၀)
ေမာင္ယဥ္မြန္တို့၊ ေမာင္ေလးေအာင္တို့ေခတ္က အက်ယ္ႀကီးျဖစ္သည္။ ထင္ရွားသည့္စာအုပ္တခ်ိဳ့ကို ျပပါဆိုလွ်င္ … ေမာင္ယဥ္မြန္၊ ေမာင္ေလးေအာင္- လကြယ္ည(၁၉၆၂)၊ ေမာင္သင္းခိုင္(ပါ) ကဗ်ာဆရာ(၁၀)ဦး - ေတာ္လွန္ကဗ်ာ(၁၉၆၉)၊ ေအာင္ျပည့္- ေနရစ္ေတာ့ျမသီလာ(၁၉၇၀) စသည္ျဖင့္။ ေတာ္လွန္ကဗ်ာ (၁၉၆၉)ကို တုန့္ျပန္တိုက္ခိုက္သည့္ ၿငိမ္းေက်ာ္၊အညာတမာ၊ ငသိုင္းေခ်ာင္း၀ံသာတို့အုပ္စု၏ ကဗ်ာအႏုပဋိေလာမ ဆိုသည့္စာအုပ္လည္း ဂယက္ထခဲ့သည္။
မိုးေ၀ကဗ်ာလွဳပ္ရွားမွဳထြန္းကားခဲ့သည့္အခ်ိန္ျဖစ္သည္။”ျမန္မာကဗ်ာမွာ ေမာ္ဒန္ဆိုလို့ မူးလို့မွ ရွဴစရာ မရွိဘူး” လို့ ေမာင္သာႏိုးက ထင္းရွဴးပင္ရိပ္(၁၉၆၉) ကေန တပ္လွန့္လိုက္သည့္အခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္။ ထို
ေခတ္မွာ ျဖစ္ဖဲေတြမ်ားသည္။ ေမာင္သင္းခိုင္၊ ေမာင္ခိုင္မာ၊ ေဇာ္(ပ်ဥ္းမနား)၊ သစၥာနီ၊ ေမာင္ေသြးသစ္၊ ေအာင္ဇင္မင္း၊ ေမာင္ေအာင္ပြင့္၊ ေမာင္စိမ္းနီ၊ ေမာင္လူမိွန္၊ ေမာင္သင္းပန္၊ နီေမာင္၊ မစိမ္းပင္ စသည္ … ။
ေအာင္ခ်ိမ့္၊ ေဖာ္ေ၀း၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္။ သုခမိန္လိွဳင္၏ ဂၽြန္လ၏မိုးေရမ်ား ထိုစဥ္ကရြာသြန္းခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ မင္းသိုက္မြန္၊ ေအာင္သက္ေထြး၊ ညိဳသစ္၊ ငခါး(ကြမ္းၿခံကုန္း)၊ ေကာက္ႏြယ္ကေနာင္၊ ေမာင္နီမြန္၊ ေကတုဘုန္းေမာ္၊ သခြပ္နီ စသည္ စသည္ … ။
ထိုမွလြန္ေသာ္ … ၊ ၾကယ္မ်ားလြန္ေသာ္ … ။
အနာဂတ္၏ ထိုေနရာ
(၁)
ထိုေနရာ
ေ၀းကြာသည္လား
ျမဴေငြ့မ်ားလို၊ ေလအို၀ဲေနာက္
လြင့္ေပ်ာက္တတ္မည့္
တိက်မဲ့ကင္း ေနရာလား။
ထိုေနရာ
သြားရာလမ္းစ၊ ခဲခက္လွသလား
စကားတီးတိုး၊ ေခ်ာက္ခ်ားစိုးရိမ္သံ
လြင့္ပ်ံလွဳပ္ခတ္ ေနမည္လား။
(၂)
ေရာက္လြယ္မဟုတ္
ခက္ခဲဟုတ္၏၊ သို့ေသာ္ …
သရုပ္သ႑ာန္၊ မွန္ကန္ပီသ
ေမႊးျမ ထိုေနရာ။
တိမ္အရုပ္လား
လားလားမဟုတ္၊ ေက်ာက္တိုင္ရုပ္လို
ငုတ္ငုတ္ခိုင္ခိုင္ ထိုေနရာ။
(၃)
မညည္းမညူ၊ ခရီးတူမ်ား
မသြား မေရာက္၊ သြားမွ ေရာက္လိမ့္
မေၾကာက္တရား၊ ေ၀စည္ပြားသစ္
လာ … သြားၾကစို့
ငါတို့အတူ
ဆူးေျငွာင့္ယူႏုတ္၊ ခလုတ္ေက်ာ္နင္း
မီးျပင္းလွ်ံေငြ့၊ ေခ်ာက္ကမ္းေတြ့ ျဖတ္
တစ္ေန့ေရာက္မည္၊ ေရာက္ရမည္။
(၄)
သာသည့္ေျမသို့၊ ကူးတို့မရွိ
တို့၏စုအား၊ ယာဥ္ရထားတည့္
သံမဏိေျခလွမ္း၊ ျဖတ္သန္းခိုင္က်ည္
“လာေလ … ခ်ီၾကစို့
ငါတို့ေရွ့မွာ … “
အနာဂတ္၏ ထိုေနရာ။ ။
မင္းညိဳစင္
(ရွဳမ၀၊ ၁၉၇၇)
ထို့ေနာက္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားကိုေရာက္ေတာ့ ရွဳမ၀တြင္ မအိ တစ္ေခတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ မအိ ရဲ့ “အသံအက္သြားတဲ့ေခါင္းေလာင္းေလး” က ေခတ္ကိုေရာ၊ ကဗ်ာေလာကကိုပါ အသံအက်ယ္ႀကီး လွဳပ္ႏွဳိးႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို ၈၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာ က်ေနာ္တို့မ်ိဳးဆက္ အုပ္လိုက္ႀကီး ကဗ်ာေရစီးေၾကာင္းထဲ ေရာက္လာခဲ့ၾက တာျဖစ္သည္။
ထိုေနရာ
ေ၀းကြာသည္လား
ျမဴေငြ့မ်ားလို၊ ေလအို၀ဲေနာက္
လြင့္ေပ်ာက္တတ္မည့္
တိက်မဲ့ကင္း ေနရာလား။
ထိုေနရာ
သြားရာလမ္းစ၊ ခဲခက္လွသလား
စကားတီးတိုး၊ ေခ်ာက္ခ်ားစိုးရိမ္သံ
လြင့္ပ်ံလွဳပ္ခတ္ ေနမည္လား။
(၂)
ေရာက္လြယ္မဟုတ္
ခက္ခဲဟုတ္၏၊ သို့ေသာ္ …
သရုပ္သ႑ာန္၊ မွန္ကန္ပီသ
ေမႊးျမ ထိုေနရာ။
တိမ္အရုပ္လား
လားလားမဟုတ္၊ ေက်ာက္တိုင္ရုပ္လို
ငုတ္ငုတ္ခိုင္ခိုင္ ထိုေနရာ။
(၃)
မညည္းမညူ၊ ခရီးတူမ်ား
မသြား မေရာက္၊ သြားမွ ေရာက္လိမ့္
မေၾကာက္တရား၊ ေ၀စည္ပြားသစ္
လာ … သြားၾကစို့
ငါတို့အတူ
ဆူးေျငွာင့္ယူႏုတ္၊ ခလုတ္ေက်ာ္နင္း
မီးျပင္းလွ်ံေငြ့၊ ေခ်ာက္ကမ္းေတြ့ ျဖတ္
တစ္ေန့ေရာက္မည္၊ ေရာက္ရမည္။
(၄)
သာသည့္ေျမသို့၊ ကူးတို့မရွိ
တို့၏စုအား၊ ယာဥ္ရထားတည့္
သံမဏိေျခလွမ္း၊ ျဖတ္သန္းခိုင္က်ည္
“လာေလ … ခ်ီၾကစို့
ငါတို့ေရွ့မွာ … “
အနာဂတ္၏ ထိုေနရာ။ ။
မင္းညိဳစင္
(ရွဳမ၀၊ ၁၉၇၇)
ထို့ေနာက္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားကိုေရာက္ေတာ့ ရွဳမ၀တြင္ မအိ တစ္ေခတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ မအိ ရဲ့ “အသံအက္သြားတဲ့ေခါင္းေလာင္းေလး” က ေခတ္ကိုေရာ၊ ကဗ်ာေလာကကိုပါ အသံအက်ယ္ႀကီး လွဳပ္ႏွဳိးႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို ၈၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာ က်ေနာ္တို့မ်ိဳးဆက္ အုပ္လိုက္ႀကီး ကဗ်ာေရစီးေၾကာင္းထဲ ေရာက္လာခဲ့ၾက တာျဖစ္သည္။
လွသန္း၊ ကြန္စစ္ေကာင္း၊ ေမာင္ၾကည္သာ၊ ေမာင္ခင္သာ၊ ခင္၀င္းသစ္၊ ျမင့္ဦးဦးျမင့္၊ ေမာင္သာခ်ိဳ၊ ယမုံ၊ ေနစိမ့္၊ ခင္လြန္း၊ ျမျမင့္မိုရ္၊ ေဇာင္းထက္၊ ေစာေဒေ၀ါ၊ ေျမႏု၊ ေအာင္ေ၀း၊ စိုးအိမ္၊ မင္းထက္ေမာင္၊ ျမတ္လိွဳင္း၊ စည္သူၿငိမ္း၊ ေမာင္ေကာက္၊ မြန္၊ မနီတာ၊ ေမာင္လြမ္းဏီ၊ဗဟိန္းေအာင္၊ ေစာေ၀၊ ေမာင္စမ္းေအး(သဲကုန္း)၊ ထြန္းေ၀ျမင့္၊ စန္းဦး၊ သစ္ၿငိမ္း စသူ စသူတို့ ။
သႀကၤန္ည
ခူးလိုက္ၾကေဟ့
လမ္းမကိုထြက္၊ ပိေတာက္တစ္ခက္။
ပြင့္ခ်င္ဦးေလ
မိုးလုံးအ၀ါ၊ ဒဏ္ရာေၾကမြ
လမ္းမကတၱရာ၊ ေရထဲပါၿပီ။
ေအး
ဧပရယ္ေႏြလ၊ သႀကၤန္ညမွာ
ေကာင္မေလးေတြ
ပိေတာက္တေစၦ ေျခာက္ပါေစ။ ။
သခြပ္နီ
(လုံမေလး၊ ၁၉၈၇ ဧၿပီ)
မဂၢဇင္းမ်ားသည္ ျမန္မာကဗ်ာလမ္းေၾကာင္းကို အမ်ားႀကီးေမာင္းႏွင္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က မဂၢဇင္းေတြ အေျမာက္အျမားမထြက္ရွိေသးေသာ္လည္း၊ အားလုံးလိုလိုက ကဗ်ာကို ေနရာေပးေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါသည္။ ေသြးေသာက္၊ ရွဳမ၀၊ မိုးေ၀တို့ၿပီးလွ်င္၊ ေပဖူးလႊာ၊ ခ်ယ္ရီ၊ မေဟသီ၊ စံပယ္ျဖဴ၊ လုံမေလး၊ ရုပ္ရွင္ေအာင္လံ၊ ရုပ္ရွင္မ်က္မွန္၊ စစ္ျပန္၊ ဂီတပေဒသာ၊ သေျပ စသျဖင့္။
ထိုစဥ္က ကဗ်ာက မ်ားစြာ မရွဳပ္ေထြးလွေသးပါ။ အစဥ္အလာကာရန္စနစ္နဲ့ေရးသည့္ကဗ်ာႏွင့္ ေခတ္ေပၚကဗ်ာ (လြတ္လပ္ကာရန္) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးသာရွိသည္။ မဂၢဇင္းေတြက သူ့အႀကိဳက္ႏွင့္သူ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပၾကသည္။ တခ်ိဳ့အယ္ဒီတာေတြက ႏွစ္မ်ိဳးစလုံးကို ယွဥ္တြဲေဖာ္ျပေပးခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာကဗ်ာသမိုင္း(မဂၢဇင္းကဗ်ာသမိုင္း)သည္ ၁၉၇၀ တစ္၀ိုက္က ႏိုင္ငံတကာ၀ါဒ၊ တတိယကမၻာစစ္ တားဆီးေရး၊ ဗီယက္နမ္စစ္ဆန့္က်င္ေရး တိမ္းညႊတ္မွဳႏွင့္ လိွဳင္းရိုက္ကာ ျမန္မာကဗ်ာအေရြ့တစ္ခုျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ရွစ္ေလးလုံး လူထုအေရးေတာ္ပုံႀကီး ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္၊ ျမန္မာကဗ်ာသည္ ေနာက္ထပ္တစ္ဖန္ အေရြ့ႀကီးႀကီးတစ္ခု အရွိန္ျပင္းျပင္းႏွင့္ေရြ့ခဲ့ပါသည္။ ထိုအေရြ့မွာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာသည္ ျမန္မာကဗ်ာလမ္းသစ္၏ ပင္မေရစီးေနရာေရာက္လာသည္အထိ ေရြ့ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာေခတ္ေပၚကဗ်ာသည္ ၁၉၇၀ ေလာက္ကစ၍၊ ေျမစမ္းဘိန္းစိုက္ လုပ္ခဲ့သည္ဟုဆိုလွ်င္၊ ၁၉၈၈ အလြန္၊ ၉၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္မူ တံခြန္စိုက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ တစ္ပါတီ စစ္အာဏာရွင္စနစ္တစ္ခုတည္း ေအာက္တြင္ ခါးစီးခံျဖတ္သန္းလာခဲ့ရေသာ အႏွီ ျမန္မာကဗ်ာေခတ္ႏွစ္ေခတ္(၇၀ ခုႏွစ္ကာလမ်ား ႏွင့္ ၉၀ ခုႏွစ္ ကာလမ်ား)သည္ တိမ္းညႊတ္ပုံ၊ ရင္ခုန္ပုံ၊ သြန္းခတ္ပုံ မတူၾကေပ။ ၇၀ ခုႏွစ္ကာလမ်ားတြင္ ကဗ်ာအတတ္ ပညာကို ကၽႊဲကူးေရပါပဲ သေဘာထားခဲ့သည္။ အဘိဓမၼာျပႆနာက ဦးစားေပးျဖစ္ခဲ့သည္။ ၉၀ ခုႏွစ္ကာလမ်ား တြင္မူ ကဗ်ာအတတ္ပညာ နည္းနာျပႆနာကို၊ အဘိဓမၼာေရးႏွင့္တန္းတူထား၍ အေလးေပးျမွင့္တင္လာခဲ့ၾကပါသည္။
၉၀ ခုႏွစ္ကာလမ်ားမွာ ကဗ်ာေတြ ဘယ္လိုစီးဆင္းခဲ့ၾကပါသလဲ။ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳး၊ ဘယ္လိုမိုးေကာင္းကင္၊ ဘယ္လိုရာသီဥတုမွာ ဒီကဗ်ာေတြ စီးဆင္းခဲ့ၾကတာလဲဆိုတာကေတာ့ ေမးဖို့ပင္ မလိုအပ္ေတာ့ပါ။ ခါးသီးတူးအန္လွသည့္ တစ္ပါတီ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ျပ႒ာန္းမွဳေၾကာင့္သာ၊ တစ္နည္း စာေပအႏုပညာလြတ္လပ္ခြင့္ဆိတ္သုဥ္းမွဳေၾကာင့္သာ၊ အဲဒီကဗ်ာမ်ားဟာ အႏုပညာလည္းေျမာက္၊ အဘိဓမၼာလည္း ေရာက္၊ ထိုးေဖာက္ ထြန္းေတာက္ခဲ့တာျဖစ္သည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။ မတရားဖိႏွိပ္မွဳေၾကာင့္သာလွ်င္၊ ျမန္မာ ကဗ်ာေတြ လြတ္လပ္ၿပီး လွပေနျခင္းျဖစ္သည္ပဲ မဟုတ္လား။
ဖိႏွိပ္မွဳရွိလွ်င္၊ ခုခံမွဳ ရွိစၿမဲ။ ျမန္မာကဗ်ာ၏ခုခံမွဳက ကဗ်ာကို ရန္သူမျမင္ေအာင္၀ွက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ရန္သူမျမင္ေအာင္လုပ္ရသည့္အခါ ပရိယာယ္ကၾကြယ္၀ထြန္းကားလာသည္။ တစ္နည္း အႏုပညာအားေကာင္းလာသည္ မဟုတ္လား။
၉၀ ခုႏွစ္ကာလမ်ားရဲ့ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြဟာ၊ ပါတီစုံ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ နာက်င္ေၾကကြဲ ထိခိုက္ၿပိဳလဲေနရတဲ့ျပည္သူေတြ(ကဗ်ာဖတ္သူေတြ)ကို တစ္စုံတစ္ရာ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိေတာ့၊ ဒဏ္ရာ အနာတရေတြက သက္သာေအာင္ ေျဖသိမ့္ေဖးမေပးႏိုင္ခဲ့တယ္လို့ ယူဆခ်င္ပါသည္။
က်ေနာ္ကေတာ့ လြမ္းတိုင္းျပန္ဖတ္၍။ ဖတ္တိုင္းလည္း ျပန္ျပန္လြမ္းေနမိပါသည္။
ရွဳေမွ်ာ္ခင္း
အဆုံးမရွိေအာင္က်ယ္၀န္းတဲ့
အမွားထဲ
တိမ္ေတြကလွလိုက္တာ
ကိုယ့္မွာ တရားနဲ့ေျဖေနရတယ္။ ။
ေမာင္သိန္းေဇာ္
(၁၉၉၁)
+++
မိုး
ဒီလိုပါပဲ
ပီပါလွိမ့္ရတာ ေမာလို့ဆိုၿပီး
ယပ္ကေလးျပင္းျပင္းခတ္ကာ
ေဆးလိပ္ကို အားပါးတရဖြာရွဳိက္လိုက္တယ္
ၿပီးေတာ့
ဂေဟေဆာ္လိုက္ပါလား
မလုံတဲ့ေနရာက ဖိတ္က်ကုန္ေတာ့တာပဲ။ ။
ေအာင္ဘညိဳ
(၁၉၉၃)
+++
သစ္စက္
သစ္လုံးေတြ
တဂ်ီးဂ်ီးေအာ္ငိုသံ
သူ မခံစားႏိုင္။
မ်ားမ်ားခြဲ
မ်ားမ်ားရက္စက္မယ့္
၀ိုင္းဆရာရဲ့
ေသာကလႊ၀ိုင္းက
ရင္ထဲမွာလည္ေနၿပီ။
တို့အေသြးအသား
လႊစာသက္ေသေတြက
ေတာင္ပုံရာပုံ။ ။
မိုးေက်ာ္ေအာင္
(ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာ၊ ၁၉၉၄ မတ္)
+++
ႏြားေက်ာင္းသား
တစ္ေမွ်ာ္တေခၚ
ကြင္းျပင္ႀကီးထဲ
ရႊင္ျမဴးဖြယ္ေန့တစ္ေန့ကို
ေအာ္ေခၚၾကည့္မိတာ
ခေလာက္သံျပန္မၾကားရဘူး
သီခ်င္းမသီျဖစ္ပါ
အရြက္မဲ့သစ္ပင္ေအာက္မွာ
အိပ္မက္ေတြ လႊတ္ေက်ာင္းထားေပမဲ့
မိုးမက်ေသးတာမို့။ ။
အိုေအာင္
(ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာ၊ ၁၉၉၅ ဇန္န၀ါရီ)
+++
စံပယ္ပြင့္ခ်ိန္
ငါ ့ဦးေခါင္းေပၚက ျမက္ခင္းစိမ္းေလးေပၚ
ေက်ာက္တုံးေတြၿပိဳလာသလို
မိုးေတြရြာလာတယ္။
ေကာင္မေလးေရ-
တို့ၿမိဳ့က
စံပယ္ေတြပြင့္ရဲ့မဟုတ္လား
ေျပာလိုက္ပါ
စံပယ္ေရ-
ၾကယ္ေတြေၾကြေအာင္ မျပဳစားပါနဲ့လို့။
ငါကေတာ့
ေခါင္းကပတ္တီးေျဖရင္း
လြမ္းလြမ္းဆြတ္ဆြတ္သတိရေနမိတယ္။ ။
၀င္းျမင့္
(ပိေတာက္ပြင့္သစ္၊ ၁၉၉၆)
+++
ၿဂိဳဟ္သား
သဘာ၀တရားကိုသစၥာေဖာက္ဖို့
ပဥၥမေျမာက္ျဒပ္စင္တို့လာေခ်ၿပီ
ေကာင္းကင္မွာမီးေရာင္တ၀င္း၀င္းနဲ့
သူတို့ဆင္းလာခဲ့တာ
က်ေနာ့္ဂ်ံဳခင္းထဲေပါ ့
ဒီလိုနဲ့
က်ေနာ့္ဘ၀ဂ်ံဳခင္းလည္း
မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့။
ေႀသာ္ … ဂ်ံဳေတြဟာ မမွည့္ခင္ပဲ
စိမ္းၾကတာ မဟုတ္လား။ ။
ပိုင္သ
(၁၉၉၇ ?)
+++
နံရံဂစ္တာ
ခုံတန္းျပာေတြ မျပာတဲ့အထဲ
လေရာင္၀ါလည္း မ၀ါေတာ့
စံပယ္ပြင့္ေတြ မပြင့္ဘူး။
မာနနဲ့ခ်ိတ္တြယ္ေနတဲ့မိုးေတြ
ရည္ရြယ္ခ်က္မဲ့ေလေတြဆီ
ေရာက္လာေပမဲ့ မလာေတာ့ဘူး။
ၾကည့္ရင္ျမင္ႏိုင္ေပမဲ့
ၾကည့္လို့မွ မျမင္ႏိုင္ေအာင္
ႏွင္းေတြက်ေနတာပါ ႏွင္း
ခံစားခ်က္ျပင္းထန္တဲ့ရင္ခြင္တစ္လုံးဟာ
လြမ္းလို့ေသေတာင္ မလြမ္းေတာ့ဘူး။ ။
၀ိုင္ခ်ိဳ
(ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာ၊ ၂၀၀၀ ၾသဂုတ္)
+++
ရွင္ကြဲ
ညေတြထဲ
လြမ္းလိုက္တာ ႏွင္း
ျမစ္က ခိုးနားေထာင္မွာစိုးလို့
အိပ္မက္ေတြ ေမာ့ေမာ့ေသာက္ရင္း
ရင္ခုန္ဖို့ထိတ္လန့္ေနရသူပါ
မ်က္လုံးေတြမိွတ္မရတဲ့အခါ
အၿမဲတမ္း လြမ္းစိတ္နဲ့ေလာင္
ညစဥ္ညတိုင္း ကုတင္နဲ့ေက်ာနဲ့ကပ္
ဒီလိုနဲ့ေ၀းရေတာ့မွာလား
က်စ္က်စ္ပါေအာင္ဆုပ္ထားတဲ့ ခ်စ္ျခင္းေတြ
ကြင္းျပင္ထဲ ဟစ္ေအာ္ေျပးေနရၿပီ
တကယ္ဆို
ခ်စ္ကံေခသူရဲ့နိဂံုးဟာ ဒီလိုပဲ
ခြဲခြာျခင္းကို ေဆးထည့္လို့မရဘူးလားကြယ္။ ။
တိုးေႏွာင္မိုး
(ရနံ့သစ္၊ ၂၀၀၀ ေမ)
ျမန္မာကဗ်ာေတြကိုလြမ္းသည္။ အေမရိကမဲဇာမွာေတာ့ ေႏြက ေႏွာင္းလုၿပီ။ မၾကာမီ ေဆာင္းဦး ၀င္
ေတာ့မည္။ က်ေနာ္က ၂၀ ရာစုေႏွာင္း ျမန္မာကဗ်ာေတြအေၾကာင္းကို ျပန္စဥ္းစားေတြးေတာေနမိသည္။
လြမ္းၿမိဳင္ေက်းရဲ့အေ၀းမွာေတာ့၊ က်ေနာ္ ၈၈ အေရးေတာ္ပံုႀကီးအလြန္၊ ၉၀ ခုႏွစ္ေတြမွာ အၿပိဳင္း အရိုင္း ဖူးပြင့္ေ၀ဆာလာခဲ့ၾကသည့္ ကဗ်ာဆရာမ်ိဳးဆက္ကို ျပန္အမွတ္ရလာသည္။
မႏၱေလးက၊ ေတာင္ငူက၊ ပ်ဥ္းမနားက၊ မုံရြာက၊ ေတာင္တြင္းက၊ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚက၊ သာမိုင္းခမ္းက၊ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းက စသည္နဲ့။ ေလေျပသုန္၊ ႏိုင္သစ္နီ၊ ေမာင္ေမာ္ကြန္း၊ စံညီမ္းဦး၊ ေ၀းေခါင္၊ မိုးေ၀း၊ စိုင္း၀င္းျမင့္၊ ကိုေရြး၊ ေအးမင္းေစာ၊ ခင္ေဇာ္ျမင့္၊ K ျမႏြယ္၊ျမတ္ စသည္နဲ့။ သူတို့ႏွင့္မေရွးမေႏွာင္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေရွ့ဆင့္ေနာက္ဆင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၀ိုင္ခ်ိဳ၊ မ်ိဳးမင္းညိန္း၊ တိုးေႏွာင္မိုး၊ ေအာင္ရင္ၿငိမ္း၊ ၾကည္ေဇာ္ေအး၊ ေအာင္လြန္းၿမိဳင္၊ ေအာင္ခိုင္ျမတ္၊ ရာမ်ိဳး၊ သားဦး၊ ေနပန္ဦး၊ လြင္ထက္လိွဳင္၊ ေအာင္ႏွင္းသစ္၊ ပိုင္၊ ေငြယံဦး စသည္နဲ့။ ေတာအုပ္ႀကီးတစ္ခု ဆိုင္းဆိုင္းရိပ္ရိပ္ ျဖစ္ထြန္းလာခဲ့ပုံ၊ ညိဳ့ညိဳ့သိပ္သိပ္ စည္ေ၀ေနခဲ့ပုံ။
မၾကာေသးခင္ရက္မ်ားက၊ ကဗ်ာဆရာေမာင္သိန္းေဇာ္ အေမရိက လာသြားသည္။ သူႏွင့္ေတြ့ၿပီး အိမ္လြမ္းစိတ္ကို ေျဖရသည္။ သူႏွင့္ေတြ့ေတာ့ ျမန္မာကဗ်ာလြမ္းစိတ္လည္း ေျပရပါသည္။ သူေရာက္တုန္း ေရာက္ခိုက္ အမွတ္တရ ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲကေလးတစ္ပြဲလုပ္ၾကသည္။ က်ေနာ္က ထိုကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲကို “ေႏြအစိမ္း” လို့နာမည္ေပးသည္။ အဂၤလိပ္လိုက “THE SUMMER GREEN” ေပါ ့။ က်ေနာ္က ေမာင္သိန္းေဇာ္ကို ရွင္းျပရသည္။
“ဒီ အေမရိကမဲဇာမွာေတာ့၊ သစ္ပင္ေတြဟာ၊ ေႏြမွာပဲ စိမ္းခြင့္ရၾကတာပါ” လို့။
ဟုတ္ပါသည္။ ေဆာင္းေရာက္လွ်င္ သစ္ပင္ေတြအားလုံး အ၀တ္ခၽြတ္ၾကရေတာ့မည္။သစ္ေတာ အုပ္အုပ္ေတြအားလုံး ၀စ္လစ္စလစ္ျဖစ္ၾကရေတာ့မည္။ ေရခဲေလညွဥ္းဆဲေသာ၊ ႏွင္းခဲလြလြဖုံးလႊမ္းေသာ ရိုးတံၿပိဳင္းၿပိဳင္း ရြက္ေၾကြေတာကို က်ေနာ္ျဖတ္သန္းရပါဦးမည္။ သစ္ရြက္ေတြေၾကြလွ်င္ က်ေနာ္လြမ္းခ်င္ေနဦးမည္။ ၿပီးေတာ့ တိန္ေရွာက္ပိန္ရဲ့စကားတစ္ခြန္းကိုလည္း သတိရခ်င္ရေနဦးမည္။ တိန္ေရွာက္ပိန္က ေျပာခဲ့ဖူးသည္။
“အပင္ ျမင့္ခ်င္သေလာက္ျမင့္၊ အရြက္ေၾကြတဲ့အခါမွာေတာ့၊ အျမစ္ရွိရာ ျပန္လာရစၿမဲပဲ” တဲ့။
ေႀသာ္ … က်ေနာ္လည္း လြင့္ခ်င္သေလာက္လြင့္ၿပီးရင္ေတာ့၊ ကိုယ့္အျမစ္ရွိရာ၊ ခ်စ္သူတို့ရွိရာ၊ ကိုယ့္ကဗ်ာေလာကကို ျပန္ေရာက္ရမွာပဲ မဟုတ္လား။
တိုးေႏွာင္မိုးအတြက္ ေရးတဲ့အမွာ၊ ျမန္မာကဗ်ာလြမ္းစိတ္နဲ့ နိဂံုးခ်ဳပ္ပါတယ္။ ။
ေ အ ာ င္ ေ ၀ း
(စက္တင္ဘာ ၃- ၂၀၁၆)