အိခ်ယ္ရီေအာင္၊ ေအာင္ၿငိမ္းခ်မ္း ● အိမ္အကူကို အနည္းဆံုး တစ္ပတ္မွာ တစ္ရက္ အနားေပးရမယ္
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၆
ကမၻာ့အလုပ္သမားအဖဲြ႔၏ ရန္ကုန္ရံုးမွ အရာရိွႏွစ္ဦးက ကေလးအလုပ္သမား၊ အိမ္အကူလုပ္သားတို႔၏ အခြင့္အေရးအ ေၾကာင္း ေျပာျပထားသည္။
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) - ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လုပ္အားေပးခိုင္းေစျခင္း ရပ္တန္႔ေရး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ကမၻာ့အလုပ္ သမားအဖဲြ႔ (ILO) က ကေလးအလုပ္သမား အသံုးျပဳမႈ ပိတ္ပင္ႏိုင္ေရးအတြက္ လႈပ္ရွားလ်က္ရိွသည္။
ႏိုင္ငံအႏွံ႔ရိွ ေနအိမ္၊ စားေသာက္ဆိုင္၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းတို႔တြင္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အသက္မျပည့္ေသးသူမ်ားထဲမွ အမ်ား အျပားသည္ အတင္းအၾကပ္ ခိုင္းေစျခင္း၊ ညႇဥ္းပန္းႏိွပ္စက္ျခင္း၊ မိသားစုႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္မရျခင္း၊ နားရက္မရျခင္း၊ ျပင္ပသို႔ ထြက္ခြာခြင့္မရျခင္း စသည့္ အေျခအေနတို႔ႏွင့္ ႀကဳံေတြ႔ေနရသည္။
Myanmar Now က ကမၻာ့အလုပ္သမားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ရန္ကုန္ရံုးမွ စီမံကိန္းအရာရိွမ်ားျဖစ္ေသာ မခြန္ဆာမြန္းထယ္၊ မေဝႏွင္း ပိုတို႔ကို ေတြ႔ဆံုၿပီး အိမ္အကူလုပ္သား (အိမ္ေဖာ္)၊ အလုပ္သမားဥပေဒ၊ ကေလးအလုပ္သမားအေရးတို႔ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းထားသည္မ်ားထဲမွ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
Myanmar Now - အိမ္အကူေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေရးတႀကီး ေျဖရွင္းရမယ့္အေၾကာင္းအရာက ဘာေတြ ျဖစ္မလဲ။
မခြန္ဆာမြန္းထယ္ - ဥပေဒရဲ႕ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈမရဘူး။ ဒီႏိုင္ငံအတြင္းမွာတင္ မဟုတ္ဘူး၊ တျခားႏိုင္ငံကိုသြားတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း အိမ္အကူလုပ္သားေတြကလည္း ဥပေဒရဲ႕ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရဘူး။ အခုေလာေလာဆယ္ အစိုးရက ပိတ္ပင္ တားျမစ္ထားတယ္၊ မသြားရဘူးေပါ့၊ ဒါေပမဲ့ ကြြၽန္မတို႔ႏုိင္ငံက အိမ္အကူလုပ္သားေတြ စကၤာပူကို ေန႔တုိင္းေရာက္ေန တယ္တဲ့။ သူတို႔ရဲ႕အလုပ္ကို အလုပ္တစ္ခုအေနနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳထားျခင္း မခံရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လုိအပ္တဲ့ ဥပေဒ ေၾကာင္းအရ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ သူတို႔မရဘူးဆိုေတာ့ ဒါက အင္မတန္မွကို ႀကီးမားတဲ့ျပႆနာတစ္ခုပါ။
မေဝႏွင္းပို - ဒုတိယအေရးအႀကီးဆံုးလို႔ျမင္တာက လူေတြရဲ႕သေဘာထားေပါ့။ အိမ္အကူအလုပ္လု႔ိ ေျပာလိုက္တဲ့အခါမွာ ဒါက အလုပ္မဟုတ္ဘူး၊ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ေမြးရာပါတာဝန္တစ္ရပ္အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ၾကတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြလုပ္ေနက်ပဲ၊ ပင္ပန္းတဲ့အလုပ္ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့အျမင္နဲ႔ တန္ဖိုးမထား၊ ခြဲျခားရံုတင္မဟုတ္ဘဲနဲ႔ က်ားမ တန္းတူညီမွ်ေရးမွာလည္း ခဲြျခား တယ္၊ အသိပညာေပးတဲ့လုပ္ငန္းေတြ လူထုၾကားထဲမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ဖို႔ုလိုေနၿပီလို႔ေတာ့ ျမင္တယ္။ ပါဝင္ ပတ္ သက္တဲ့ တစ္ေယာက္ခ်င္းစီတိုင္းမွာလည္း တာဝန္ရွိတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔လည္း လုပ္ဖို႔လိုတယ္။ အလုပ္သမား အေနနဲ႔ တန္ဖိုးထားၿပီးေတာ့မွ ျပဳမူဆက္ဆံမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ၊ မတရားညႇဥ္းးပန္း ခုိင္းေစေနတာေတြပါ ပေပ်ာက္ သြားမယ္။
MN - အိမ္အကူေတြ အလုပ္ရဖို႔က ရန္ကုန္မွာဆိုရင္ အမ်ားအျပားက ပြဲစားေတြနဲ႔ပဲ လုပ္ေနၾကတာ။ ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ေဆာင္ ေပးမယ့္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ရွိလာႏိုင္သလား။
မေဝႏွင္းပို - (ကရင္ႏွစ္ခ်င္းခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္) KBC မွာ သီးျခား အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အစည္းေလးတစ္ခု ရွိတယ္။ သူတို႔က ဆယ္စုနွစ္ တစ္ခုေလာက္ရွိၿပီ၊ ျပည္တြင္းမွာရွိေနတဲ့ အိမ္အကူလုပ္သားေတြကို အကူအညီေပးေနတာပါ။ သူတုိ႔လုပ္တာ ေတြကေတာ့ အရမ္းကိုထူးျခားတယ္၊ အိမ္အကူလုပ္သားေတြကို သင္တန္းေတြလည္းေပးတယ္။ အလုပ္ရွင္ေတြက လာခ်ိတ္ ဆက္ရင္ သူတုိ႔က သေဘာတူစာခ်ဳပ္ေတြကအစ လုပ္ေပးတယ္။ ၿပီးရင္ သူတို႔ သြားၿပီးေတာ့မွ စစ္ေဆးတယ္၊ အိမ္ရွင္ေတြက ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ဆက္ဆံရဲ႕လား၊ သင့္တင့္တဲ့နားခ်ိန္၊ လုပ္ခေပးရဲ႕လား၊ အလုပ္သမားေတြကေရာ အလုပ္ကို ႀကိဳး ႀကိဳးစားစားလုပ္ရဲ႕လားဆိုၿပီးေတာ့ ၾကားကေန ညိႇႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေပးတယ္။ တျခားေဒသမွာဆိုရင္လည္း ဒီလိုအဖြဲ႔အစည္း ေလးေတြ ရွိနိုင္ဖုိ႔ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတယ္။
MN - အိမ္အကူေတြ ရသင့္တဲ့အခြင့္အေရးအတြက္ အိမ္ရွင္ေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္လာေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ။
မခြန္ဆာမြန္းထယ္ - အိမ္အကူလုပ္သားဆိုရင္ ဘယ္လို႔အခြင့္အေရးရွိရမယ္၊ သူတို႔ကို ဘယ္လိုဆက္ဆံသင့္တယ္။ အိမ္ အကူလုပ္ငန္းအေပၚမွာ အျမင္ ဘယ္လုိမ်ိဳးရွိသင့္တယ္ဆိုတဲ့ (သတင္းအခ်က္အလက္ကို) ျဖန္႔ဖို႔လိုပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့ အိမ္ရွင္ေတြနဲ႔ေတြ႔မွပဲ သူတုိ႔က အိမ္အျပင္ကိုထြက္ႏို္င္တယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြဆိုရင္ အိမ္မွာပဲ ေသာ့ခတ္ၿပီးေနခဲ့ရတယ္။ တန္ဖိုး ထားဖုိ႔ဆုိတာကို သြားေျပာလုိ႔ လက္ခံႏိုင္ဖုိ႔ဆိုတာက ခဲယဥ္းဦးမယ္။ ဒါေပမဲ့ မႀကိဳးစားဘဲနဲ႔ေတာ့ ေနလို႔မရဘူး။ အလုပ္ခ်ိန္၊ လုပ္ခလစာ ဘယ္လိုသတ္မွတ္မယ္ဆိုတဲ့ အလုပ္ခန္႔ထားေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ထားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ နွစ္ဦးနွစ္ ဖက္ အဆင္ေျပမယ္၊ အဲဒီလိုမ်ိဳးေလးရွိလာႏိုင္ရင္လည္း ေကာင္းတယ္။ လုပ္ခလစာေတြ၊ နားခ်ိန္ေတြကို ဒီနမူနာပံုစံေလးကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့မွ တြက္ခ်က္နိုင္မယ္။ ဘယ္လိုမ်ိဳး အက်ိဳးခံစားခြင့္ေပးမလဲဆိုတာကိုလည္း ထည့္ထားလို႔ရတယ္။ တစ္ဖက္မွာ လည္းပဲ အလုပ္ရွင္ကို ကာကြယ္ေပးရာေရာက္တယ္။
မေဝႏွင္းပို - အလုပ္သမားဥပေဒအဓိပၸါယ္ဖြင့္တဲ့အထဲမွာ အိမ္အကူကလည္း အလုပ္သမားျဖစ္တယ္ဆိုၿပီးပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ အိမ္အကူအတြက္ အလုပ္ခ်ိန္၊ လုပ္ခလစာ၊ နားရက္ ဒါမ်ိဳးေတြ မသတ္မွတ္ထားေပးဘူး။ ကြၽန္မတုိ႔ အႀကံျပဳခ်င္တာကေတာ့ အိမ္အကူအလုပ္သမားေတြအတြက္ သီးျခားဥပေဒျပ႒ာန္းမယ့္အစား ရွိၿပီးသားဥပေဒေတြထဲမွာ အလုပ္သမား စံခ်ိန္စံညႊန္း ေတြနဲ႔သတ္မွတ္ေပးမယ္ဆိုရင္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာလို႔ရႏိုင္တဲ့၊ တုိင္းတာလို႔ရႏိုင္တဲ့ အေနအထား ျဖစ္လာ ႏိုင္တယ္၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ရွိလာမယ္။ အဲဒီအခါမွာ အိမ္ရွင္ေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လာေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ အလုပ္သမားဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲတဲ့ေနရာမွာ ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြက အႀကံျပဳ၊ နည္းပညာပံ့ပိုးေပးတာေတြ လုပ္္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ဟာကိုထည့္သြင္းမလဲ၊ မထည့္သြင္းဘူးလဲဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကေတာ့ အစိုးရမွာပဲ ရွိတယ္။
MN - အိမ္အကူအလုပ္သမားေတြရဲ႕အခြင့္အေရး ပိုၿပီးသိျမင္လာၾကေအာင္ ဘယ္လိုမ်ိဳးလုပ္ရင္ေကာင္းမယ္လို႔ ယူဆသလဲ။
မခြန္ဆာမြန္းထယ္ - ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ပိုၿပီးေတာ့လုပ္တယ္။ briefing paper (စာတမ္း) ေတြ ထုတ္သြားမယ္၊ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္တည္းရဲ႕အျမင္ကိုေျပာသြားမွာ မဟုတ္ဘူး၊ ဘက္ေပါင္းစံုကေနၿပီးေတာ့မွ အိမ္အကူလုပ္ငန္းေတြ၊ အိမ္အကူ အလုပ္သမားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာသြားမယ္၊ ဒါေတြကို ျဖန္႔သြားမယ္။ ကြၽန္မတုိ႔နဲ႔ အတူတူလုပ္ေနတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြက နယ္ေတြမွာရွိေနတဲ့အလုပ္သမားေတြနဲ႔လည္း ဆက္ဆံမႈရွိတယ္ဆုိေတာ့ ဒီနည္းလမ္းအားျဖင့္လည္း သတင္းအခ်က္အ လက္ကို ျဖန္႔ေဝေပးမယ္။ ဒါက အင္မတန္မွ ထိေရာက္တဲ့နည္းလမ္းလို႔လည္း ျမင္တယ္။
မေဝႏွင္းပို - ပညာေပးတဲ့ေနရာမွာ ေရဒီယိုေတြ၊ TV ေတြကေနတဆင့္ လူထုဆီကို ပိုၿပီးေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေရာက္ သြားႏိုင္တယ္။ အိမ္အကူေတြကလည္း သူတုိ႔အလုပ္ကိုသူတုိ႔ တန္ဖိုးရွိတယ္လို႔ မထင္ဘူး။ သူတုိ႔လုပ္ေနတဲ့အလုပ္က တန္ဖိုးရွိတယ္လို႔ နားလည္ရင္ ေတာင္းဆုိတာေတြရွိလာမယ္။ ဒါက အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္လု႔ိ ကြၽန္မတို႔ျမင္တယ္။ ဒီအိမ္အကူ ေတြက အသက္မျပည့္ေသးတဲ့သူေတြမ်ားတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ကို လုပ္အားခ ျပည့္ျပည့္ဝဝေပးတာေတြ အားနည္းတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကေလးေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကြၽမ္းက်င္မႈအပိုင္းမွာလည္းပဲ အားနည္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ ျပႆနာေတြကျဖစ္တယ္ဆုိေတာ့ အသက္အရြယ္ ကန္႔သတ္တာမ်ဳိးေတြလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္တယ္။
MN - ဥပေဒျပန္ေရးဆြဲတဲ့အခါမွာ အိမ္အကူလုပ္သားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြ ပါသင့္တယ္လို႔ ျမင္ လဲ။
မေဝႏွင္းပို - အလုပ္ခ်ိန္ နာရီအမ်ားဆံုး ဘယ္ေလာက္ရွိရမယ္၊ နားခ်ိန္ ဘယ္လိုေပးရမလဲ၊ အေျခခံ လုပ္ခလစာ … အဲဒါ မ်ိဳးေတြ ရွိသင့္တယ္။ သူတုိ႔အတြက္ လူမႈဖူလံုကာကြယ္ေရးေတြ ရွိသင့္တယ္၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ၊ အေရးအႀကီးဆံုးက မိ သားစုနဲ႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္ေရး လမ္းေၾကာင္းဖြင့္ဖို႔ကို ဥပေဒထဲမွာ မျဖစ္မေန ျပ႒ာန္းသင့္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အိမ္အကူေတြ အ တြက္နားရက္၊ ILO ရဲ႕ ျပ႒ာန္းခ်က္ အမွတ္ ၁၈၉ မွာလည္း တိတိက်က်ျပ႒ာန္းထားပါတယ္၊ အိမ္အကူကို အနည္းဆံုး တစ္ပတ္မွာတစ္ရက္ အနားေပးရမယ္၊ တစ္ပတ္မွာ တစ္ရက္လို႔ေျပာတာဟာ ၂၄ နာရီအျပည့္လို႔ေျပာခ်င္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုအခ်က္ေတြကေတာ့ မပါမျဖစ္ ထည့္သြင္းသင့္တယ္။
MN - အိမ္အကူပြဲစားေတြပါဝင္ေနတဲ့ ျပႆနာက ဘယ္ေလာက္အထိႀကီးမားသလဲ။
မေဝႏွင္းပို - ျပည္တြင္းအလုပ္သမားဝန္ေဆာင္မႈ ေအဂ်င္စီကေနတဆင့္ အလုပ္သမားစုေဆာင္းၿပီး အလုပ္ခန္႔ထားေရး လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတယ္။ အလြတ္သေဘာပြဲစားဆိုရင္ ပို႔လာတဲ့သူကိုလည္း (အိမ္ရွင္/အလုပ္ရွင္ က) ဘယ္ေလာက္အထိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်လို႔ရမလဲ။ တခ်ိဳ႕က အိမ္အကူေခၚခ်င္တယ္၊ ေငြေၾကးကလည္း တတ္ႏို္င္တယ္ ဒါေပမဲ့ အိမ္တြင္းေရးကိစၥေတြ စိတ္မခ်ရတာေတြလည္းရွိတယ္ဆိုေတာ့ အိမ္ရွင္ေတြအတြက္ ဘယ္လိုအကာအကြယ္ ေပးမ လဲဆိုတာကလည္း စဥ္းစားဖို႔လိုတယ္။ ဥပေဒေတြသတ္မွတ္ၿပီးရင္ ဒီကိစၥကို နည္းစနစ္က်က် စီမံအုပ္ခ်ဳပ္သြားမယ္ဆုိရင္ ဒီပြဲစားျပႆနာက ေလ်ာ့က်သြားႏိုင္တယ္။
မခြန္ဆာမြန္းထယ္ - လိမ္တဲ့ကိစၥေတြကလည္း ရွိေသးတယ္၊ ပြဲစားက လိမ္သြားတယ္၊ အိမ္အကူကလည္း အျပင္ကလူနဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ အိမ္ကိုေဖာက္တာေတြလည္း ရွိတယ္။ ဥပေဒေၾကာင္းအရလုပ္မွပဲ ဒီျပႆနာေတြက ေလ်ာ့က်သြားႏိုင္မယ္။
MN - အိမ္အကူေတြကို သင္တန္းေပးဖို႔လိုအပ္လား။
မခြန္ဆာမြန္းထယ္ - လုပ္ေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ အိမ္ရွင္အတြက္လည္း အင္မတန္မွေကာင္းတယ္။ အလုပ္ သမားအတြက္လည္း လုပ္ခလစာျမင့္ဖို႔ဆုိရင္ေတာ့ ဒါေတြလုိအပ္တယ္။
မေဝႏွင္းပို - စကၤာပူဆုိရင္ လက္မွတ္မရွိရင္ work permit (အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္လက္မွတ္) ထုတ္မေပးဘူး။ အနည္းဆံုး ေတာ့ သြားမယ့္သူကို သင္တန္းေပးရတယ္၊ တရားဝင္ခြင့္ျပဳတုန္းကေတာ့ တရားဝင္သင္တန္းေတြ ဖြင့္ထားတယ္။ အခု ခြင့္မျပဳေတာ့လည္း ဖြင့္ထားတာေတြ ရွိတယ္။ အစိုးရကလုပ္ေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပဲ။ အစိုးရက မလုပ္ေပးႏိုင္ရင္ ေတာင္မွ ဥပေဒအရ သတ္မွတ္ၿပီး ပုဂၢလိကလုပ္တဲ့သူေတြရွိလာရင္ေတာင္မွ ေကာင္းပါတယ္။
မခြန္ဆာမြန္းထယ္ - စကၤာပူကဆိုရင္ သူတုိ႔ေျပာတယ္ … (အလုပ္သမားက) ျမန္မာႏိုင္ငံကဆိုရင္ ငါတုိ႔ နည္းနည္းပဲေပးရ တယ္တဲ့။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိရင္ လုပ္ငန္းကြၽမ္းက်င္မႈပိုင္း၊ ဘာသာစကားပိုင္းမရဘူး။ လုပ္ခဆုိရင္ နည္းနည္းပဲေပးရတယ္ဆိုမွ အလုပ္ရွင္ေတြက လုိခ်င္တယ္။ အေျခခံအလုပ္သမားအေနနဲ႔သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သြားၿပီးညိႇႏႈိင္းေနရင္လည္း ကိုယ့္ ဘက္က ေျပာအားမရွိဘူး။ ကိုယ့္ဘက္က တကယ္ကြၽမ္းက်င္တဲ့ လုပ္သားေတြရွိတယ္ဆုိရင္ အစိုးရအေနနဲ႔လည္း ပိုၿပီးေတာ့ မွ ေျပာႏုိင္ဆုိႏိုင္လာမယ္၊ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကိုလည္း ပိုၿပီးေတာ့မွ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္လာမယ္။
MN - အိမ္အကူ ကေလးေတြကို အလုပ္ရွင္ေတြကႏိွပ္စက္တယ္ဆိုတဲ့သတင္းေတြ မၾကာခဏ ထြက္လာတယ္။ လတ္တ ေလာ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္သြားတာကေတာ့ ရန္ကုန္ အင္းဝအပ္ခ်ဳပ္ဆိုင္မွာ ငါးႏွစ္ေလာက္လုပ္ခဲ့တ့ဲ ကေလးအလုပ္သမား ေတြရဲ႕သတင္းေပါ့။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။
မခြန္ဆာမြန္းထယ္ - ကြၽန္မတို႔ဆီမွာ အင္မတန္မွ ဆင္းရဲတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့မိသားစုက ကေလးေတြက ေက်ာင္းထြက္ရမယ္။ ထြက္ၿပီးရင္ အိမ္အကူအလုပ္ေတြ၊ လက္ဘက္ရည္ဆုိင္ေတြ လုပ္ၾကရတယ္။ ကြၽန္မတို႔ဆီမွာက ကုိယ့္ဆီက အိမ္အကူလုပ္ သားဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မူတစ္ခုလို႔ပဲ ထင္ေနၾကသူေတြလည္းရွိတယ္။ ႏိွပ္စက္္ခံရတယ္ဆိုရင္ အေတြ႔အႀကံဳရွိ၊ အသက္ အရြယ္ရွိသူက တစ္နည္းနည္းနဲ႔ေတာ့ သူတုိ႔ထြက္ေျပးမွာပဲ၊ ဒီေလာက္အၾကာႀကီး ငါးနွစ္ေလာက္ ေနေနစရာမလုိဘူး။ ဒါေပ မဲ့ သူတို႔က ကေလးေတြျဖစ္္ေနတယ္။ ILO မွာ ျပ႒ာန္းခ်က္အမွတ္ ၁၈၂ ဆိုတာ ရွိတယ္။ အဆိုးရြားဆံုးပံုစံနဲ႔ ကေလးလုပ္ သားခုိင္းေစျခင္း၊ ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ ကြၽန္ျပဳခုိင္းေစမႈ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း အလားတူ ကြၽန္ျပဳခုိင္းေစမႈေတြ မလုပ္ဖို႔၊ အ့ဲဒါေတြ ပေပ်ာက္ဖို႔ဆုိတဲ့ဟာကို ျပ႒ာန္းခ်က္အေနနဲ႔ ထုတ္ထားတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း လက္မွတ္ေရးထုိးထားၿပီးသား။
မေဝႏွင္းပို - ကြၽန္မတို႔ႏိုင္ငံမွာ အသက္ ၁၄ နွစ္ကေန ၁၈ နွစ္အထိကို ကေလးအလုပ္သမားအေနနဲ႔ လုပ္ခြင့္ရွိတယ္။ ၁၄ နွစ္ေအာက္ဆိုရင္ လုပ္ခြင့္မရွိေပမဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕မိသားစုစားဝတ္ေနေရးကလည္း အင္မတန္မွကို အေရးႀကီးေနေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္အားက လုိအပ္လာတယ္။ ဒီလိုကေလးမ်ဳိးေတြအတြက္ကို စီမံကိန္းေတြ၊ စီမံခ်က္ေတြမရွိေနဘူး။ ပညာဆက္လက္ သင္ယူဖုိ႔၊ မိသားစုေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ ဝင္ေငြတုိးျမင့္ႏိုင္မယ့္အခြင့္အလမ္းေတြ မရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မုိလို႔ ဒီလိုမ်ိဳး ျပႆနာေတြျဖစ္တယ္လို႔ ကြၽန္မကေတာ့ ျမင္တယ္။ ဥပေဒက တစ္ဖက္မွာ ရွိတယ္ဆုိရင္ေတာင္မွပဲ ဒီဥပေဒအသက္ဝင္ လာေအာင္၊ ေကာင္းမြန္တဲ့အေျခအေနျဖစ္လာေအာင္ ဒီစီမံခ်က္ေတြနဲ႔ စနစ္တက်အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္တယ္၊ နွစ္ ေပါင္းမ်ားစြာ ယိုယြင္းလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအုပ္ခ်ဳပ္မႈ အေနအထားတစ္ရပ္မွာ ဒါေတြက အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ တျခား ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစီမံခ်က္ေတြထဲမွာ ဒီကေလးေတြရဲ႕ အေၾကာင္းေတြကိုထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ က႑အလိုက္ကို လုပ္ႏိုင္မွ ပေပ်ာက္ႏိုင္မယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက ဆင္းရဲတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါေတြပေပ်ာက္ဖို႔ဆိုရင္ အားလံုးမွာ ႀကိဳးစားရ မယ့္တာဝန္ ရွိပါတယ္။
MN - အိမ္အကူေတြ အပါအဝင္ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူေတြတင္မကဘဲ ရဲအရာရိွေတြ၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရးလုပ္ေဆာင္တဲ့ ဌာနဆိုင္ရာ အရာရိွေတြကိုေရာ သင္တန္းေပးဖို႔လုိမလား။
မေဝႏွင္းပို - လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ျပႆနာေတြ ေတြ႔ရတယ္ဆုိေတာ့ ရဲေတြမွ မဟုတ္ပါဘူး၊ ေရွ႕ ေန၊ တရားသူႀကီး၊ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္တုိ႔လို အကုန္လံုးက သူတုိ႔ရဲ႕တာဝန္ကို အျပည့္အဝ ထမ္းေဆာင္နိုင္ဖို႔ စြမ္း ေဆာင္ရည္ကေတာ့ မျဖစ္မေနျဖည့္ရမွာအမွန္ပဲ။ ။