မ်က္ရႈ ● ဒင္နဲ႔ ျမရဲ႕ ေလာကနိဗၺာန္
(မိုးမခ မဂၢဇင္း ဇြန္လ ၂၀၁၆) ႏိုဝင္ဘာ ၁၂၊ ၂၀၁၆
ခုတေလာ မိုးေအးေအးမွာ နားေထာင္ျဖစ္ေနတဲ့ သီခ်င္းေတြက ခင္ေမာင္ရင္၊ မၾကည္ေအာင္နဲ႔ ေလဘာတီျမရင္တုိ႔ရဲ႕ သီခ်င္းေတြပါပဲ။ တေန႔ကတင္ ေမာနင္းတင္တင္ရဲ႕ သီခ်င္း အပုဒ္ ၂၀ ေလာက္ ရလာခဲ့လို႔ ၀မ္းသာရေသး။ တခ်ိဳ႕သီခ်င္းမ်ားက နားစြဲေနက် မဟုတ္ေလေတာ့ အသစ္အဆန္းလုိ ျဖစ္ေနတယ္။ ေခတ္ေဟာင္းသီခ်င္းေတြ ၾကိဳက္တာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕သီခ်င္းေတြက်ေတာ့လည္း မႀကိဳက္ျပန္ဘူး။
ဥပမာ – ေအ၀မ္းတင္ေမာင္ရဲ႕ “ခ်စ္တယ္” တုိ႔၊ “လူပ်ိဳေပါက္” တို႔ သီခ်င္းေတြ တယ္ နားမေတြ႕လွဘူး။ ေခတ္ေဟာင္းသီခ်င္းပါမက ေငြရတု၊ ေရႊရတု ေခတ္က ရုပ္ရွင္ကားေတြဆိုရင္လည္း က်မအေနနဲ႔ မက္မက္စက္စက္ ရွိပါတယ္။ စစ္ႀကိဳေခတ္က ဇာတ္ကားေတြကုိ ဒီဗီဒီကူးၿပီး ပို႔ေပးမယ္လို႔ ဆိုလာတဲ့ အြန္လိုင္းေပၚကေန အသိအကၽြမ္းျဖစ္ရသူ မမလြင္ကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ရပါေသးတယ္။
က်မ နားေထာင္တဲ့ ခင္ေမာင္ရင့္ရဲ႕ သီခ်င္းေတြထဲမွာ “ေလာကနိဗၺာန္” သီခ်င္းဟာလည္း တပုဒ္ အပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။ ခင္ေမာင္ရင္နဲ႔ စံုတြဲ ဆုိတာက ေမေမ၀င္းပါ။ ခင္ေမာင္ရင္ ေမေမ၀င္းလုိ႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဗိုလ္ေအာင္ဒင္ ဇာတ္ကားကုိ ေျပးျမင္မွာပါ။ သံုးပြင့္ဆုိင္ အခ်စ္ဇာတ္လမ္းမွာ ပရိသတ္ရဲ႕ အသည္းႏွလံုးကုိ လူဆိုးလုပ္ရတဲ့သူက စြဲေဆာင္ယူငင္သြားႏုိင္ပံုကုိ ၾကည့္ရင္ ခင္ေမာင္ရင္တုိ႔ သရုပ္ေဆာင္ပိုင္ပံုမ်ား တသသကို ျဖစ္ကေရာပဲ။ ဂီတာေသာင္းေရးတဲ့ “ျမရဲ႕ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီ” သီခ်င္းေလး (B.B.R. 1154. 1940) ဆိုရင္လည္း နားေထာင္ရတာ လြမ္းစရာလိုလို ေဆြးစရာလိုလိုေလး။ ဗုိလ္ေအာင္ဒင္မွာ ျမ ဆိုသြားပံုေလးက ကရုဏာသက္စရာေလး။
“ဗိုလ္ေအာင္ဒင္” ကို ၁၉၄၁ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လမွာ သြင္စီနီမာရံုမွာ စျပခဲ့တာလို႔ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ကာဖ်ဴးထုတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္မို႔ ညပြဲ မရွိေပမယ့္ ေန႔ခင္းပြဲေတြမွာ ႀကိတ္ႀကိတ္တိုး ဆိုပဲ။ ဇာတ္ကားၿပီးလို႔ ရံုထဲက ထြက္လာတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြဆိုရင္ အက်ႌခၽြတ္ၿပီး “ေကာင္းတယ္ေဟ့။ ေကာင္းတယ္ကြ” လို႔ ေအာ္ၾကတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း သူ႕ဇာတ္ကား ေအာင္ျမင္၊ မေအာင္ျမင္ကုိ သြားၿပီး အကဲခတ္တဲ့ ဒါရိုက္တာ ေရႊဒံုးဘီေအာင္ ေျပာျပဖူးပါတယ္။
ဇာတ္ကားထဲမွာေတာ့ “ေလွနံႏွစ္ဖက္နင္းမယ့္အတူတူ ေဟာဒီ ဗိုလ္ေအာင္ဒင္ တဖက္ထဲကိုသာ ရဲရဲၾကီး နင္းခ်လိုက္စမ္းပါ” ဆိုတဲ့ ဗိုလ္ေအာင္ဒင္။ ကံတရားက မ်က္ႏွာသာမေပးေတာ့ ျမဟာ ကိုကိုခ်စ္နဲ႔ပဲ ညားရေတာ့တာပဲ။ တကယ္ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာလည္း ဒင္နဲ႔ ျမဟာ နဖူးစာ မင္ရည္က်ဲခဲ့ရွာတယ္။
ခင္ေမာင္ရင္ ျဖစ္လာမယ့္ ငယ္နာမည္ ကိုေအာင္ဒင္ေရာ ေမေမ၀င္းျဖစ္လာမယ့္ မယ္ျမေရာ ႏွစ္ဦးစလံုးက မအူပင္ ဇာတိေတြပါ။ ကိုေအာင္ဒင္က မယ္ျမထက္ ေျခာက္ႏွစ္ႀကီးတယ္။ ကိုေအာင္ဒင္ကေတာ့ အတန္းပညာကုိ မႏၱေလး၊ ဗုဒၶသာသနာႏုဂၢဟေက်ာင္း (BTN) မွာ ၁၁ ဆင့္အထိ သင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၂၃ အထိ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းဆရာ လုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီကေန ဖိုသိုလစ္သို ေက်ာက္ပံုႏွိပ္တိုက္မွာ စာေရး၀င္လုပ္ရင္းကမွ မ်ိဳးခ်စ္ပံုႏွိပ္တိုက္ပိုင္ရွင့္ သမီး မသန္းသန္းနဲ႔ အေၾကာင္းဆက္ ေပါင္းဖက္ၾကတာပါ။ ဒီေတာ့ ကိုေအာင္ဒင္နဲ႔ မယ္ျမတုိ႔ ဆံုတဲ့ အခ်ိန္မွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သံေယာဇဥ္ ကိုယ္စီနဲ႔ေပါ့။
ခင္ေမာင္ရင္က ဇာတ္ကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ခင္ခင္ရီနဲ႔ ေမေမ၀င္း ႏွစ္ေယာက္နဲ႔ အမ်ားဆံုး ရိုက္ခဲ့ပါတယ္။ သူ ေနာက္ဆံုး ရုိက္ခဲ့တယ္လို႔ အဆိုရွိတဲ့ “မုိးေခါင္ေက်ာ္စြာ” မွာေတာ့ မင္းသမီး စန္းစန္းနဲ႔ပါ။ အသံတိတ္ေခတ္မွာ “ဧကပါဒုက” တို႔၊ တင္ေအာင္ နာမည္နဲ႔ ရိုက္တဲ့ “မယ့္ဖူးစာ” ဇာတ္ကားေတြ မေအာင္ျမင္ေတာ့ မင္းသားျဖစ္ဖို႔ သူ စိတ္ဓာတ္က်သြားၿပီး၊ အိမ္ေထာင္က်သြားၿပီးကာမွ ေက်ာက္ပံုႏွိပ္တုိက္မွာ အမႈထမ္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေျခလ်င္ဦးအုန္းခင္က ေဇာ္၀ိတ္ႀကီး အိုလံပစ္သြားဖုိ႔ ရန္ပံုေငြပြဲအတြက္ သီခ်င္းဆုိခိုင္းရာကတဆင့္ ပရိသတ္ေတြလည္း အသိအမွတ္ျပဳ၊ ျဗိတိသွ်ဘားမား ဦးညႊန္႔နဲ႔ ဓာတ္ပံုဆရာဦးညိမ္းေမာင္တုိ႔လည္း သတိထားမိသြားၿပီး မင္းသားခန္႔ဖို႔ ကမ္းလွမ္းတာဟာ ခင္ေမာင္ရင္အေနနဲ႔ ရုပ္ရွင္ေလာကမွာ ျပန္ၿပီး ေအာင္ျမင္လာဖုိ႔ ဇာတ္လမ္းအစလုိ႔ ေျပာရမွာပဲ။
ဒီကတည္းက ခင္ေမာင္ရင္ဟာ ရုပ္ရွင္မွာ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ဂီတက အက်ိဳးေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရမွာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ သူ႔ ကုိ ဖလင္စမ္းတဲ့ အေနနဲ႔ ရုိက္ၾကေတာ့ “ခင္” သီခ်င္းကို တေယာနဲ႔ ဆိုျပရာမွာ ဒါရုိက္တာနဲ႔ ထုတ္လုပ္သူေတြ ပိုၿပီး သေဘာက်သြားသတဲ့။ အဲဒီေတာ့မွ ဒါရုိက္တာ ဦးေမာင္ၾကီးက သူ႕ကုိ “ေနနဲ႔လ” ဇာတ္ကားနဲ႔ ပြဲထုတ္ေတာ့တာပဲ။ အဲ့မွာ ျမနဲ႔ စေတြ႕တာပဲ။ ေအာင္ဒင္ကုိ ခင္ေမာင္ရင္လုိ႔ နာမည္ေပးတာလည္း ဦးေမာင္ၾကီးပါပဲ။
ကိုေအာင္ဒင္နဲ႔ ျမနဲ႔ဟာ ရုပ္ရွင္ရိုက္ရင္း သံေယာဇဥ္ေတြ ကူးလူးမိတယ္လို႔ (ဦး)ျပည့္စံုက သူ႕ရဲ႕ ေဆာင္းပါး တပုဒ္မွာ ေဟာသလို ေရးထားတယ္။
“မင္းသား ခင္ေမာင္ရင္ႏွင့္ မင္းသမီး ေမေမ၀င္းတုိ႔သည္ ရုပ္ရွင္ အတူတြဲရုိက္ရင္းက ခ်စ္ၾကိဳက္သြားခဲ့သည္။ ႏွစ္ေယာက္လံုး မလြတ္လပ္၊ ခင္ေမာင္ရင္မွာလည္း သန္းသန္းႏွင့္ သားကေလး ခင္ေမာင္သန္း ရေနၿပီး၊ ေမေမ၀င္းသည္လည္း ရာဇ၀တ္အုပ္ ေမာင္၀င္းႏွင့္ သမီး ေဘဘီ၀င္း ရေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္သည္ တာရွည္ မတြဲလိုက္ရ၊ မေပါင္းလုိက္ရ။ ေမေမ၀င္းသည္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္မွာပင္ ျဗိတိသွ်ဘားမား လခစား မင္းသမီးအျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္သြားခဲ့သည္။ ခင္ေမာင္ရင္သည္လည္း စာခ်ဳပ္ႏွစ္ မေစ့ေသာ္လည္း ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ဖ်က္သိမ္းကာ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္ ျဗိတိသွ်ဘားမားမွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့သည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္မီး ျမန္မာျပည္သုိ႔ ကူးစက္ခ်ိန္တြင္ ခင္ေမာင္ရင္သည္ က်န္းမာေရး မေကာင္းသျဖင့္ ဇာတိ မအူပင္သို႔ ျပန္ကာ ေဆးကုသေနခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္မွာပင္ ေမေမ၀င္းသည္ ျပဇာတ္မ်ား ကျပေနရာမွ သူ႕ဇာတိ မလက္တုိရြာသို႔ ေခတၱ ျပန္လာသည္။
ထိုသတင္းကို ၾကားသျဖင့္ ခင္ေမာင္ရင္သည္ ေလွတစင္းျဖင့္ အတင္းလုိက္ရာ မအူပင္ျမစ္ကမ္းမွာပင္ ေလွႏွစ္စင္း ဆံုမိၾကသည္။
ခင္ေမာင္ရင္က ေမေမ၀င္း၏ ေလွကို အတင္းဆြဲထားရာ ေမေမ၀င္းက ေဒါသျဖင့္ ဖိနပ္ခၽြတ္ကာ ခင္ေမာင္ရင္ကို ပစ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ လူျမင္ကြင္းတြင္ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ ျဖစ္မႈကုိ သူရိယသတင္းစာက မ်က္ႏွာဖံုးသတင္းအျဖစ္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။”
ဣတၳိယ သီခ်င္းထဲက “ေမာင့္အခ်စ္ဆံုး ျမဟာ အဖိုးမထုိက္ၿပီ၊ ျဖစ္ျပန္ရလို႔သာ ယခုဘ၀မွာ အတည္၊ ခင္ေမာင္ရင္ တကုိယ္တည္းမွာ အရူးႀကီးပမာ ျဖစ္ကာ ဇာတ္သိမ္းၿပီ” ဆိုတဲ့ ေနာက္ဆံုး စာေၾကာင္းနဲ႔ သူရိယမွာ ၁၂ လိုင္း ေခါင္းစီးစာလံုးမည္းနဲ႔ သတင္းပါခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုထားပါတယ္။
အကုသိုလ္၀င္ေတာ့လည္း ေတာက္ေလွ်ာက္ကိုး။ ၿဗိတိသွ်ဘားမားကေန ခင္ေမာင္ရင္ ႏုတ္ထြက္ရတာကို တခ်ိဳ႕ေတြက လမ္းမေတာ္ဖိုးတုတ္တုိ႔နဲ႔အတူ တရုတ္ဟိုတယ္တခုမွာ စားေသာက္ေနတုန္း ပုလိပ္က ၀င္ဖမ္းေတာ့၊ သူပါ အတူ အဖမ္းခံရလုိ႔ နာမည္ပ်က္လို႔ စသျဖင့္လည္း ေျပာၾကတယ္။ ျမန္မာ့အလင္းကေတာ့ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ မိန္းကေလးကို မတရားႏွိပ္စက္၊ မတရားျပဳက်င့္တဲ့အထဲ ၾကံရာပါ ျဖစ္လုိ႔ အဖမ္းခံရတာလို႔ ေရးတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ခင္ေမာင္ရင္ကေတာ့ ျဗိတိသွ်ဘားမားနဲ႔ လမ္းခြဲလိုက္ၿပီ။ အဲဒါကေတာ့ ခင္ေမာင္ရင္ က်ဆံုးခန္းရဲ႕ နိဒါန္းေပါ့။
ခင္ေမာင္ရင္ - ဘိုးဘိုးေအာင္
YouTube Music Video URL:
https://youtu.be/BBXVfxSpUzc
သူ႕ေခတ္ သူ႕အခါ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္စဥ္မွာေတာ့ ခင္ေမာင္ရင္ရဲ႕ သီခ်င္းေတြေရာ၊ ရုပ္ရွင္ေတြေရာက လက္ဖ်ား ေငြသီးစရာေတြခ်ည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အသံသြင္း ဓာတ္ျပား ၃၄ ခ်ပ္ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ နဂါးနီတုိ႔၊ ဘိုးဘိုးေအာင္တုိ႔ သီခ်င္းေတြဆို ခုထိ ေအာင္ျမင္တုန္းမုိ႔လား။ သက္ႀကီးစကား သက္ငယ္ၾကားမိသမွ်ေတာ့ ကုိလိုနီေခတ္မွာ ႏုိင္ငံေရးလံႈ႕ေဆာ္မႈ သီခ်င္းေတြဆုိၾကတဲ့ အမ်ိဳးသားေတးသံရွင္ေတြထဲမွာ ခင္ေမာင္ရင္က အေအာင္ျမင္ဆံုးတဲ့။ ပိတ္ထားတဲ့ သူ႔ရဲ႕ စၾကၤာသိုက္ သီခ်င္းကို ေရႊေတာင္နယ္၊ ၀ါဆိုပန္းကပ္ပြဲမွာ ဆိုမိလို႔ အင္စပတ္ေတာ္တေယာက္က လာၿပီး တားရာမွာ ခင္ေမာင္ရင္က ဓာတ္ျပားကိုပဲ သိမ္းတာ၊ မဆိုရလို႔ မတားထားပါလို႔ ျပန္ေျပာရာကေန အင္စပတ္ေတာ္က ေျခာက္လံုးျပဴးနဲ႔ ခ်ိန္လို႔ ခင္ေမာင္ရင္ကလည္း သူ႕အိတ္ထဲမွာ ေဆာင္ထားတဲ့ ေသနတ္ႏွစ္လက္နဲ႔ ျပန္ခ်ိန္တယ္တဲ့။ ေဂါပကေတြ ၾကားက ၀င္ဖ်န္ေျဖလို႔သာ ကိစၥၿငိမ္းသြားေၾကာင္း ဖတ္မိပါေသးတယ္။
ခင္ေမာင္ရင္ - နဂါးနီ
YouTube Music Video URL:
https://youtu.be/lFa7jkipUsA
ခင္ေမာင္ရင့္ သီခ်င္းေတြထဲမွာဆိုရင္ က်မ အၾကိဳက္ဆံုးက နဂါးနီနဲ႔ ခ်စ္ပါရမီပါပဲ။ ခ်စ္ပါရမီသီခ်င္းက မင္းကုသနဲ႔ ပပ၀တီ ဇာတ္လမ္းကို သီခ်င္းလုပ္ထားတာပါ။ ခ်စ္ေမတၱာကို အသနားခံတဲ့သီခ်င္းမုိ႔ အသံက ႏူးညံ့ေပမယ့္ ႏြဲ႕လ်ေနတာေတာ့ မရွိပါဘူး။ ေမေမ၀င္းနဲ႔ ဆုိတဲ့ ေလာကနိဗၺာန္ (လင္မယား၀ါဒ)၊ ေနနဲ႔လ၊ သူဇာႏြယ္တုိ႔က်ေတာ့တယ္လည္း အေပးအယူမွ်။ ေနနဲ႔လကေတာ့ အသြက္။ က်န္ႏွစ္ပုဒ္ကေတာ့ အဆြဲအငင္ အဆိုအေျပာေလးေတြနဲ႔။
ေလာကနိဗၺာန္ သီခ်င္းကေတာ့ လင့္၀တ္၊ မယား၀တ္ ဘယ္လုိ ေက်ပြန္မယ္၊ ဘယ္လို သစၥာေမတၱာ ခိုင္ျမဲတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းေျပာရာမွာ “သားကုိ သခင္၊ လင္ကုိ ဘုရား” ဆုိတဲ့ စကားအတုိင္း ပ်ိဳဆင္ျခင္မယ္လို႔ ေမေမ၀င္းက ဆုိတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ ဒီအဆုိကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့သူေတြ ရွိေကာင္း ရွိမွာေပါ့။ က်မတုိ႔ အဖိုးေတြ၊ အဖြားေတြလက္ထက္တုန္းကေတာ့ ဒီထံုးကို ႏွလံုးမူၿပီးပဲ “အသက္ရာေက်ာ္ အရြယ္ဟုိင္းေအာင္ ခ်စ္လိုက္ၾက မကြာအစဥ္” တလင္တမယား ရိုးေျမက် ေပါင္းသင္းၾကတာ မ်ားပါတယ္။
ျမေခၚ ေမေမ၀င္းရဲ႕ အသံက ၾကည္ၾကည္လင္လင္ေလးပါပဲ။ ေမျမင့္တို႔က်ေတာ့ ဓာတ္ျပားသြင္းတာပဲ မေကာင္းလို႔လား မသိဘူး။ သူ႕ရဲ႕ ေမတၱာလက္ေဆာင္ သီခ်င္းမွာဆိုရင္ နင္းကန္ ေအာ္ေနသလုိပဲ။ ေနာက္ ခင္ျမရင္နဲ႔ ေမႏြဲ႕ရဲ႕ “ခ်စ္ေလာက” (ကေလးကလားႏုိင္လြန္းလို႔ က်မ မၾကိဳက္ဆံုးသီခ်င္း) ဆိုရင္လည္း အဲလိုပဲ။ အတင္း စြတ္ေအာ္ေနၾကသလိုပဲ။ ျမကေတာ့ ေလးေလးမွန္မွန္ တြဲ႕တြဲ႕ႏြဲ႕ႏြဲ႕ေလး ဆိုသြားတာ နားေထာင္ၾကည့္စမ္းေစခ်င္တယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ပန္းခ်ီအသင္း (Burma Art Club) မွာ ကိုယ္ဟန္ျပမယ္အျဖစ္ ပန္းခ်ီအဆြဲခံရင္း ရုပ္ရွင္ေလာကကို ေရာက္လာတဲ့ ျမဟာ ေရႊရတုေခတ္တခ်ိဳ႕ ဇာတ္ကားေတြမွာအထိ အေမအခန္း၊ အေဒၚအခန္းေတြမွာ ၀င္ၿပီး သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသးတယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ မွာေတာ့ ျမရဲ႕ အသက္ ၁၀၀ ျပည့္ပါ။ မုိးမခေရဒီယိုကေန ထုတ္လႊင့္သြားပါေသးတယ္။
ခင္ေမာင္ရင္ကေတာ့ ဘ၀ဇာတ္သိမ္း မလွရွာဘူး။ ရုပ္ရွင္မွာ စန္းက်လာကတည္းက အရက္ကုိ ဖိေသာက္ရင္း ေနာက္ဆံုး က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္လာပါတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ ေ၀ဒနာေပါင္းစံု ထုေထာင္းသြားတာလည္း ခံလိုက္ရေသး။ ေနာက္ေတာ့ သူ နားမၾကားေတာ့ဘူး။ သူ ၾကိဳးစားၿပီး အရက္ျဖတ္ေပမယ့္ ေနာက္ေတာ့ နားမၾကားရံုမက စကားပါ မေျပာႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ဆြံ႕အသြားပါတယ္။ သူနဲ႔ ရင္းႏွီးလွတဲ့၊ သူ႕အေပၚလည္း မိတ္ေဆြေကာင္းတေယာက္လုိ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ေစာင္းဦးဘသန္းက သူေတာင္းဆုိတဲ့အတိုင္း စႏၵရားတီးျပ၊ ဆုိျပလုပ္ေပးတာေတာင္ သူမွာ ခံစားႏုိင္စြမ္း မရွိေတာ့ဘူးတဲ့။ အဲသလုိ ေရတိမ္နစ္ရရွာေရာ။
မ်က္ရႈ
ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္
11:15 PM
(မိုးမခ မဂၢဇင္း အတြဲ ၃ ၊ အမွတ္ ၆ ဇြန္လ ထုတ္တြင္ ပံုႏွိပ္ခဲ့ပါသည္။)
![]()
က်မ နားေထာင္တဲ့ ခင္ေမာင္ရင့္ရဲ႕ သီခ်င္းေတြထဲမွာ “ေလာကနိဗၺာန္” သီခ်င္းဟာလည္း တပုဒ္ အပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။ ခင္ေမာင္ရင္နဲ႔ စံုတြဲ ဆုိတာက ေမေမ၀င္းပါ။ ခင္ေမာင္ရင္ ေမေမ၀င္းလုိ႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဗိုလ္ေအာင္ဒင္ ဇာတ္ကားကုိ ေျပးျမင္မွာပါ။ သံုးပြင့္ဆုိင္ အခ်စ္ဇာတ္လမ္းမွာ ပရိသတ္ရဲ႕ အသည္းႏွလံုးကုိ လူဆိုးလုပ္ရတဲ့သူက စြဲေဆာင္ယူငင္သြားႏုိင္ပံုကုိ ၾကည့္ရင္ ခင္ေမာင္ရင္တုိ႔ သရုပ္ေဆာင္ပိုင္ပံုမ်ား တသသကို ျဖစ္ကေရာပဲ။ ဂီတာေသာင္းေရးတဲ့ “ျမရဲ႕ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီ” သီခ်င္းေလး (B.B.R. 1154. 1940) ဆိုရင္လည္း နားေထာင္ရတာ လြမ္းစရာလိုလို ေဆြးစရာလိုလိုေလး။ ဗုိလ္ေအာင္ဒင္မွာ ျမ ဆိုသြားပံုေလးက ကရုဏာသက္စရာေလး။
“ဗိုလ္ေအာင္ဒင္” ကို ၁၉၄၁ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လမွာ သြင္စီနီမာရံုမွာ စျပခဲ့တာလို႔ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ကာဖ်ဴးထုတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္မို႔ ညပြဲ မရွိေပမယ့္ ေန႔ခင္းပြဲေတြမွာ ႀကိတ္ႀကိတ္တိုး ဆိုပဲ။ ဇာတ္ကားၿပီးလို႔ ရံုထဲက ထြက္လာတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြဆိုရင္ အက်ႌခၽြတ္ၿပီး “ေကာင္းတယ္ေဟ့။ ေကာင္းတယ္ကြ” လို႔ ေအာ္ၾကတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း သူ႕ဇာတ္ကား ေအာင္ျမင္၊ မေအာင္ျမင္ကုိ သြားၿပီး အကဲခတ္တဲ့ ဒါရိုက္တာ ေရႊဒံုးဘီေအာင္ ေျပာျပဖူးပါတယ္။
ဇာတ္ကားထဲမွာေတာ့ “ေလွနံႏွစ္ဖက္နင္းမယ့္အတူတူ ေဟာဒီ ဗိုလ္ေအာင္ဒင္ တဖက္ထဲကိုသာ ရဲရဲၾကီး နင္းခ်လိုက္စမ္းပါ” ဆိုတဲ့ ဗိုလ္ေအာင္ဒင္။ ကံတရားက မ်က္ႏွာသာမေပးေတာ့ ျမဟာ ကိုကိုခ်စ္နဲ႔ပဲ ညားရေတာ့တာပဲ။ တကယ္ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာလည္း ဒင္နဲ႔ ျမဟာ နဖူးစာ မင္ရည္က်ဲခဲ့ရွာတယ္။
ခင္ေမာင္ရင္ ျဖစ္လာမယ့္ ငယ္နာမည္ ကိုေအာင္ဒင္ေရာ ေမေမ၀င္းျဖစ္လာမယ့္ မယ္ျမေရာ ႏွစ္ဦးစလံုးက မအူပင္ ဇာတိေတြပါ။ ကိုေအာင္ဒင္က မယ္ျမထက္ ေျခာက္ႏွစ္ႀကီးတယ္။ ကိုေအာင္ဒင္ကေတာ့ အတန္းပညာကုိ မႏၱေလး၊ ဗုဒၶသာသနာႏုဂၢဟေက်ာင္း (BTN) မွာ ၁၁ ဆင့္အထိ သင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၂၃ အထိ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းဆရာ လုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီကေန ဖိုသိုလစ္သို ေက်ာက္ပံုႏွိပ္တိုက္မွာ စာေရး၀င္လုပ္ရင္းကမွ မ်ိဳးခ်စ္ပံုႏွိပ္တိုက္ပိုင္ရွင့္ သမီး မသန္းသန္းနဲ႔ အေၾကာင္းဆက္ ေပါင္းဖက္ၾကတာပါ။ ဒီေတာ့ ကိုေအာင္ဒင္နဲ႔ မယ္ျမတုိ႔ ဆံုတဲ့ အခ်ိန္မွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သံေယာဇဥ္ ကိုယ္စီနဲ႔ေပါ့။
ခင္ေမာင္ရင္က ဇာတ္ကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ခင္ခင္ရီနဲ႔ ေမေမ၀င္း ႏွစ္ေယာက္နဲ႔ အမ်ားဆံုး ရိုက္ခဲ့ပါတယ္။ သူ ေနာက္ဆံုး ရုိက္ခဲ့တယ္လို႔ အဆိုရွိတဲ့ “မုိးေခါင္ေက်ာ္စြာ” မွာေတာ့ မင္းသမီး စန္းစန္းနဲ႔ပါ။ အသံတိတ္ေခတ္မွာ “ဧကပါဒုက” တို႔၊ တင္ေအာင္ နာမည္နဲ႔ ရိုက္တဲ့ “မယ့္ဖူးစာ” ဇာတ္ကားေတြ မေအာင္ျမင္ေတာ့ မင္းသားျဖစ္ဖို႔ သူ စိတ္ဓာတ္က်သြားၿပီး၊ အိမ္ေထာင္က်သြားၿပီးကာမွ ေက်ာက္ပံုႏွိပ္တုိက္မွာ အမႈထမ္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေျခလ်င္ဦးအုန္းခင္က ေဇာ္၀ိတ္ႀကီး အိုလံပစ္သြားဖုိ႔ ရန္ပံုေငြပြဲအတြက္ သီခ်င္းဆုိခိုင္းရာကတဆင့္ ပရိသတ္ေတြလည္း အသိအမွတ္ျပဳ၊ ျဗိတိသွ်ဘားမား ဦးညႊန္႔နဲ႔ ဓာတ္ပံုဆရာဦးညိမ္းေမာင္တုိ႔လည္း သတိထားမိသြားၿပီး မင္းသားခန္႔ဖို႔ ကမ္းလွမ္းတာဟာ ခင္ေမာင္ရင္အေနနဲ႔ ရုပ္ရွင္ေလာကမွာ ျပန္ၿပီး ေအာင္ျမင္လာဖုိ႔ ဇာတ္လမ္းအစလုိ႔ ေျပာရမွာပဲ။
ဒီကတည္းက ခင္ေမာင္ရင္ဟာ ရုပ္ရွင္မွာ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ဂီတက အက်ိဳးေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရမွာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ သူ႔ ကုိ ဖလင္စမ္းတဲ့ အေနနဲ႔ ရုိက္ၾကေတာ့ “ခင္” သီခ်င္းကို တေယာနဲ႔ ဆိုျပရာမွာ ဒါရုိက္တာနဲ႔ ထုတ္လုပ္သူေတြ ပိုၿပီး သေဘာက်သြားသတဲ့။ အဲဒီေတာ့မွ ဒါရုိက္တာ ဦးေမာင္ၾကီးက သူ႕ကုိ “ေနနဲ႔လ” ဇာတ္ကားနဲ႔ ပြဲထုတ္ေတာ့တာပဲ။ အဲ့မွာ ျမနဲ႔ စေတြ႕တာပဲ။ ေအာင္ဒင္ကုိ ခင္ေမာင္ရင္လုိ႔ နာမည္ေပးတာလည္း ဦးေမာင္ၾကီးပါပဲ။
ကိုေအာင္ဒင္နဲ႔ ျမနဲ႔ဟာ ရုပ္ရွင္ရိုက္ရင္း သံေယာဇဥ္ေတြ ကူးလူးမိတယ္လို႔ (ဦး)ျပည့္စံုက သူ႕ရဲ႕ ေဆာင္းပါး တပုဒ္မွာ ေဟာသလို ေရးထားတယ္။
“မင္းသား ခင္ေမာင္ရင္ႏွင့္ မင္းသမီး ေမေမ၀င္းတုိ႔သည္ ရုပ္ရွင္ အတူတြဲရုိက္ရင္းက ခ်စ္ၾကိဳက္သြားခဲ့သည္။ ႏွစ္ေယာက္လံုး မလြတ္လပ္၊ ခင္ေမာင္ရင္မွာလည္း သန္းသန္းႏွင့္ သားကေလး ခင္ေမာင္သန္း ရေနၿပီး၊ ေမေမ၀င္းသည္လည္း ရာဇ၀တ္အုပ္ ေမာင္၀င္းႏွင့္ သမီး ေဘဘီ၀င္း ရေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္သည္ တာရွည္ မတြဲလိုက္ရ၊ မေပါင္းလုိက္ရ။ ေမေမ၀င္းသည္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္မွာပင္ ျဗိတိသွ်ဘားမား လခစား မင္းသမီးအျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္သြားခဲ့သည္။ ခင္ေမာင္ရင္သည္လည္း စာခ်ဳပ္ႏွစ္ မေစ့ေသာ္လည္း ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ဖ်က္သိမ္းကာ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္ ျဗိတိသွ်ဘားမားမွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့သည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္မီး ျမန္မာျပည္သုိ႔ ကူးစက္ခ်ိန္တြင္ ခင္ေမာင္ရင္သည္ က်န္းမာေရး မေကာင္းသျဖင့္ ဇာတိ မအူပင္သို႔ ျပန္ကာ ေဆးကုသေနခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္မွာပင္ ေမေမ၀င္းသည္ ျပဇာတ္မ်ား ကျပေနရာမွ သူ႕ဇာတိ မလက္တုိရြာသို႔ ေခတၱ ျပန္လာသည္။
ထိုသတင္းကို ၾကားသျဖင့္ ခင္ေမာင္ရင္သည္ ေလွတစင္းျဖင့္ အတင္းလုိက္ရာ မအူပင္ျမစ္ကမ္းမွာပင္ ေလွႏွစ္စင္း ဆံုမိၾကသည္။
ခင္ေမာင္ရင္က ေမေမ၀င္း၏ ေလွကို အတင္းဆြဲထားရာ ေမေမ၀င္းက ေဒါသျဖင့္ ဖိနပ္ခၽြတ္ကာ ခင္ေမာင္ရင္ကို ပစ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ လူျမင္ကြင္းတြင္ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ ျဖစ္မႈကုိ သူရိယသတင္းစာက မ်က္ႏွာဖံုးသတင္းအျဖစ္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။”
ဣတၳိယ သီခ်င္းထဲက “ေမာင့္အခ်စ္ဆံုး ျမဟာ အဖိုးမထုိက္ၿပီ၊ ျဖစ္ျပန္ရလို႔သာ ယခုဘ၀မွာ အတည္၊ ခင္ေမာင္ရင္ တကုိယ္တည္းမွာ အရူးႀကီးပမာ ျဖစ္ကာ ဇာတ္သိမ္းၿပီ” ဆိုတဲ့ ေနာက္ဆံုး စာေၾကာင္းနဲ႔ သူရိယမွာ ၁၂ လိုင္း ေခါင္းစီးစာလံုးမည္းနဲ႔ သတင္းပါခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုထားပါတယ္။
အကုသိုလ္၀င္ေတာ့လည္း ေတာက္ေလွ်ာက္ကိုး။ ၿဗိတိသွ်ဘားမားကေန ခင္ေမာင္ရင္ ႏုတ္ထြက္ရတာကို တခ်ိဳ႕ေတြက လမ္းမေတာ္ဖိုးတုတ္တုိ႔နဲ႔အတူ တရုတ္ဟိုတယ္တခုမွာ စားေသာက္ေနတုန္း ပုလိပ္က ၀င္ဖမ္းေတာ့၊ သူပါ အတူ အဖမ္းခံရလုိ႔ နာမည္ပ်က္လို႔ စသျဖင့္လည္း ေျပာၾကတယ္။ ျမန္မာ့အလင္းကေတာ့ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ မိန္းကေလးကို မတရားႏွိပ္စက္၊ မတရားျပဳက်င့္တဲ့အထဲ ၾကံရာပါ ျဖစ္လုိ႔ အဖမ္းခံရတာလို႔ ေရးတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ခင္ေမာင္ရင္ကေတာ့ ျဗိတိသွ်ဘားမားနဲ႔ လမ္းခြဲလိုက္ၿပီ။ အဲဒါကေတာ့ ခင္ေမာင္ရင္ က်ဆံုးခန္းရဲ႕ နိဒါန္းေပါ့။
ခင္ေမာင္ရင္ - ဘိုးဘိုးေအာင္
YouTube Music Video URL:
https://youtu.be/BBXVfxSpUzc
သူ႕ေခတ္ သူ႕အခါ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္စဥ္မွာေတာ့ ခင္ေမာင္ရင္ရဲ႕ သီခ်င္းေတြေရာ၊ ရုပ္ရွင္ေတြေရာက လက္ဖ်ား ေငြသီးစရာေတြခ်ည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အသံသြင္း ဓာတ္ျပား ၃၄ ခ်ပ္ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ နဂါးနီတုိ႔၊ ဘိုးဘိုးေအာင္တုိ႔ သီခ်င္းေတြဆို ခုထိ ေအာင္ျမင္တုန္းမုိ႔လား။ သက္ႀကီးစကား သက္ငယ္ၾကားမိသမွ်ေတာ့ ကုိလိုနီေခတ္မွာ ႏုိင္ငံေရးလံႈ႕ေဆာ္မႈ သီခ်င္းေတြဆုိၾကတဲ့ အမ်ိဳးသားေတးသံရွင္ေတြထဲမွာ ခင္ေမာင္ရင္က အေအာင္ျမင္ဆံုးတဲ့။ ပိတ္ထားတဲ့ သူ႔ရဲ႕ စၾကၤာသိုက္ သီခ်င္းကို ေရႊေတာင္နယ္၊ ၀ါဆိုပန္းကပ္ပြဲမွာ ဆိုမိလို႔ အင္စပတ္ေတာ္တေယာက္က လာၿပီး တားရာမွာ ခင္ေမာင္ရင္က ဓာတ္ျပားကိုပဲ သိမ္းတာ၊ မဆိုရလို႔ မတားထားပါလို႔ ျပန္ေျပာရာကေန အင္စပတ္ေတာ္က ေျခာက္လံုးျပဴးနဲ႔ ခ်ိန္လို႔ ခင္ေမာင္ရင္ကလည္း သူ႕အိတ္ထဲမွာ ေဆာင္ထားတဲ့ ေသနတ္ႏွစ္လက္နဲ႔ ျပန္ခ်ိန္တယ္တဲ့။ ေဂါပကေတြ ၾကားက ၀င္ဖ်န္ေျဖလို႔သာ ကိစၥၿငိမ္းသြားေၾကာင္း ဖတ္မိပါေသးတယ္။
ခင္ေမာင္ရင္ - နဂါးနီ
YouTube Music Video URL:
https://youtu.be/lFa7jkipUsA
ခင္ေမာင္ရင့္ သီခ်င္းေတြထဲမွာဆိုရင္ က်မ အၾကိဳက္ဆံုးက နဂါးနီနဲ႔ ခ်စ္ပါရမီပါပဲ။ ခ်စ္ပါရမီသီခ်င္းက မင္းကုသနဲ႔ ပပ၀တီ ဇာတ္လမ္းကို သီခ်င္းလုပ္ထားတာပါ။ ခ်စ္ေမတၱာကို အသနားခံတဲ့သီခ်င္းမုိ႔ အသံက ႏူးညံ့ေပမယ့္ ႏြဲ႕လ်ေနတာေတာ့ မရွိပါဘူး။ ေမေမ၀င္းနဲ႔ ဆုိတဲ့ ေလာကနိဗၺာန္ (လင္မယား၀ါဒ)၊ ေနနဲ႔လ၊ သူဇာႏြယ္တုိ႔က်ေတာ့တယ္လည္း အေပးအယူမွ်။ ေနနဲ႔လကေတာ့ အသြက္။ က်န္ႏွစ္ပုဒ္ကေတာ့ အဆြဲအငင္ အဆိုအေျပာေလးေတြနဲ႔။
ေလာကနိဗၺာန္ သီခ်င္းကေတာ့ လင့္၀တ္၊ မယား၀တ္ ဘယ္လုိ ေက်ပြန္မယ္၊ ဘယ္လို သစၥာေမတၱာ ခိုင္ျမဲတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းေျပာရာမွာ “သားကုိ သခင္၊ လင္ကုိ ဘုရား” ဆုိတဲ့ စကားအတုိင္း ပ်ိဳဆင္ျခင္မယ္လို႔ ေမေမ၀င္းက ဆုိတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ ဒီအဆုိကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့သူေတြ ရွိေကာင္း ရွိမွာေပါ့။ က်မတုိ႔ အဖိုးေတြ၊ အဖြားေတြလက္ထက္တုန္းကေတာ့ ဒီထံုးကို ႏွလံုးမူၿပီးပဲ “အသက္ရာေက်ာ္ အရြယ္ဟုိင္းေအာင္ ခ်စ္လိုက္ၾက မကြာအစဥ္” တလင္တမယား ရိုးေျမက် ေပါင္းသင္းၾကတာ မ်ားပါတယ္။
ျမေခၚ ေမေမ၀င္းရဲ႕ အသံက ၾကည္ၾကည္လင္လင္ေလးပါပဲ။ ေမျမင့္တို႔က်ေတာ့ ဓာတ္ျပားသြင္းတာပဲ မေကာင္းလို႔လား မသိဘူး။ သူ႕ရဲ႕ ေမတၱာလက္ေဆာင္ သီခ်င္းမွာဆိုရင္ နင္းကန္ ေအာ္ေနသလုိပဲ။ ေနာက္ ခင္ျမရင္နဲ႔ ေမႏြဲ႕ရဲ႕ “ခ်စ္ေလာက” (ကေလးကလားႏုိင္လြန္းလို႔ က်မ မၾကိဳက္ဆံုးသီခ်င္း) ဆိုရင္လည္း အဲလိုပဲ။ အတင္း စြတ္ေအာ္ေနၾကသလိုပဲ။ ျမကေတာ့ ေလးေလးမွန္မွန္ တြဲ႕တြဲ႕ႏြဲ႕ႏြဲ႕ေလး ဆိုသြားတာ နားေထာင္ၾကည့္စမ္းေစခ်င္တယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ပန္းခ်ီအသင္း (Burma Art Club) မွာ ကိုယ္ဟန္ျပမယ္အျဖစ္ ပန္းခ်ီအဆြဲခံရင္း ရုပ္ရွင္ေလာကကို ေရာက္လာတဲ့ ျမဟာ ေရႊရတုေခတ္တခ်ိဳ႕ ဇာတ္ကားေတြမွာအထိ အေမအခန္း၊ အေဒၚအခန္းေတြမွာ ၀င္ၿပီး သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသးတယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ မွာေတာ့ ျမရဲ႕ အသက္ ၁၀၀ ျပည့္ပါ။ မုိးမခေရဒီယိုကေန ထုတ္လႊင့္သြားပါေသးတယ္။
ခင္ေမာင္ရင္ကေတာ့ ဘ၀ဇာတ္သိမ္း မလွရွာဘူး။ ရုပ္ရွင္မွာ စန္းက်လာကတည္းက အရက္ကုိ ဖိေသာက္ရင္း ေနာက္ဆံုး က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္လာပါတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ ေ၀ဒနာေပါင္းစံု ထုေထာင္းသြားတာလည္း ခံလိုက္ရေသး။ ေနာက္ေတာ့ သူ နားမၾကားေတာ့ဘူး။ သူ ၾကိဳးစားၿပီး အရက္ျဖတ္ေပမယ့္ ေနာက္ေတာ့ နားမၾကားရံုမက စကားပါ မေျပာႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ဆြံ႕အသြားပါတယ္။ သူနဲ႔ ရင္းႏွီးလွတဲ့၊ သူ႕အေပၚလည္း မိတ္ေဆြေကာင္းတေယာက္လုိ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ေစာင္းဦးဘသန္းက သူေတာင္းဆုိတဲ့အတိုင္း စႏၵရားတီးျပ၊ ဆုိျပလုပ္ေပးတာေတာင္ သူမွာ ခံစားႏုိင္စြမ္း မရွိေတာ့ဘူးတဲ့။ အဲသလုိ ေရတိမ္နစ္ရရွာေရာ။
မ်က္ရႈ
ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္
11:15 PM
(မိုးမခ မဂၢဇင္း အတြဲ ၃ ၊ အမွတ္ ၆ ဇြန္လ ထုတ္တြင္ ပံုႏွိပ္ခဲ့ပါသည္။)
