မင္းခိုင္ ● ယဥ္ေက်းမႈ ‘ဆိုးဆိုး’ ယဥ္ေက်းမႈ ‘ေကာင္းေကာင္း’
(မိုးမခ မဂၢဇင္း ဇူလိုင္လထုတ္ပါ ေဆာင္းပါး)
ႏိုဝင္ဘာ ၁၂၊ ၂၀၁၆
(မိုးမခ မဂၢဇင္း ဇူလိုင္လထုတ္ပါ ေဆာင္းပါး)
ႏိုဝင္ဘာ ၁၂၊ ၂၀၁၆
ငယ္ငယ္က ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးဟူေသာ စကားလံုးကို ေတြ႕လိုက္ရေသာအခါ အရမ္းသေဘာက်သြားမိသည္။ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းတခုလံုးနဲ႔ သက္ဆိုင္ေသာ၊ က်ယ္ျပန္႔နက္ရိႈင္းလွေသာ ယဥ္ေက်းမႈဟူသည့္ စကားလံုးကို အေျပာင္းအလဲ၏ အျမင့္ဆံုး စကားလံုး ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ တဲြသံုးလိုက္ေတာ့ မခိုက္ဘယ္မွာ ရိွမည္နည္း။ အရမ္းခိုက္သြားမိသည္။ ဟာ .. ယဥ္ေက်းမႈကိုေတာင္ ေတာ္လွန္ေရးလုပ္သတဲ့။
အသက္ေလး နည္းနည္းရလာေတာ့ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္မိသည္။ ယဥ္ေက်းမႈကို ေတာ္လွန္ေရးလုပ္လို႔ရပါ၏ေလာ။
ငယ္ငယ္ကဆိုလွ်င္ အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်းမႈဆိုေသာ စကားလံုးကို နားမဆံ့ေအာင္ ၾကားရသည္။ အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်းမႈ၏ သေကၤတအျဖစ္ ဂ်င္းေဘာင္းဘီ၊ ဘီတဲလ္သီခ်င္း၊ ဒစၥကိုအကႏွင့္ ပါတီပဲြမ်ားကို ညႊန္းကာ သရုပ္ပ်က္ယဥ္ေက်းမႈဟု ေအာ့အန္ၾကသည္။ အရင္းရွင္လူတန္းစားတို႔သာ ႏွစ္သက္လက္ခံေသာ ေဖာက္ျပန္ေသာ ယဥ္ေက်းမႈဟု ႏွာေခါင္းရွႈံ႕ၾကသည္။
အသက္ေလး နည္းနည္းရလာေတာ့ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္မိသည္။ ယဥ္ေက်းမႈဟူသည္ ေဖာက္ျပန္တတ္ပါသေလာ။ သစၥာထိုက္ေသာ ယဥ္ေက်းမႈဟူ၍ ရိွပါသေလာ။
ငယ္ငယ္ကဆိုလွ်င္ ျမန္မာ့ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈဆိုသည့္ စကားလံုးကို မ်က္စိမဆန္႔ေအာင္ ျမင္ရသည္။ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္းရန္၊ တိုင္းတပါးယဥ္ေက်းမႈကို အတုမခိုးရန္၊ အရိုးေပၚ အရြက္မဖံုးေစရန္ တဖြဖြဆံုးမၾကသည္။ တိုင္းတပါးယဥ္ေက်းမႈကို ယူမလာရန္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တားျမစ္ၾကသည္။
အသက္ေလး နည္းနည္းရလာေတာ့ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္မိသည္။ ယဥ္ေက်းမႈကို သြင္းကုန္၊ ပို႔ကုန္ လုပ္၍ ရပါသေလာ။
ယဥ္ေက်းမႈတြင္ အစဥ္အလာတန္ဖိုးမ်ား၊ ရိုးရာယံုၾကည္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ေလာကကို ရႈျမင္သည့္ သေဘာထားအျမင္မ်ားလည္း ပါသည္။ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ၊ ေနထိုင္စားေသာက္မႈမ်ားႏွင့္ (ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘာေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ဟူသည့္) ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားလည္း ပါသည္။ အတြင္းပိုင္းႏွင့္ အျပင္ပိုင္း သို႔မဟုတ္ အေပ်ာ့ထည္ႏွင့္ အမာထည္ဟု ဆိုၾကပါစို႔။ အျပင္ပိုင္းျဖစ္ေစ၊ အတြင္းပိုင္းျဖစ္ေစ ယဥ္ေက်းမႈဟူသည္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းတခု ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္ဆင့္ကမ္းလာေသာ အေမြအႏွစ္မ်ားျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ယဥ္ေက်းမႈဟူသည္ ယဥ္ေသာ အရာမ်ားကိုသာ လက္ဆင့္ကမ္း၏။ ရိုင္းေသာအရာမ်ားကို တစတစစြန္႔ပစ္ခဲ့၏။
နည္းနည္းထပ္ရွင္းပါမည္။ သိုးေဆာင္းလို Culture ဟု ေခၚေသာ ယဥ္ေက်းမႈဟူသည္ Convention မ်ားကို စုထားျခင္းျဖစ္သည္။ Convention ဟူသည္ လူအမ်ား သေဘာတူ လက္ခံက်င့္သံုးသည့္ ဓေလ့မ်ားျဖစ္သည္။ လူအမ်ားက်င့္သည္ဆိုကတည္းက ရိုင္းေသာအရာမ်ား မျဖစ္ႏိုင္။ တနည္းေျပာရလွ်င္ ရိုင္းေသာ Convention မ်ားသည္ Culture အဆင့္ကို မေရာက္ႏိုင္။ ဥပမာ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းေပးပါမည္။ လူသတ္ယဇ္ပူေဇာ္သည့္ ဓေလ့ရိုင္းသည္ Culture အဆင့္ကို ဘယ္နည္းမွ မေရာက္ႏိုင္။ ကၽြန္စနစ္သည္လည္း ထို႔အတူပင္။ ယဥ္ေက်းမႈ ျမင့္လာေလေလ ေသခ်ာေပါက္ ပေပ်ာက္သြားမည္သာ ျဖစ္သည္။ ယဥ္ေသာ Convention မ်ား စုစည္း၍သာ Culture မ်ား ျဖစ္လာရသည္။ ထို Culture မ်ားေၾကာင့္သာ ႀကီးမားေသာ Civilization မ်ား ေပၚထြန္းလာရသည္။ ခပ္နက္နက္ဆိုရပါလွ်င္ ယဥ္ေသာ ဓေလ့မ်ားသည္သာ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းကို အရွည္တည္တံ့ေစေသာေၾကာင့္ လူ႕သမိုင္းသည္ ထို`ယဥ္ေသာ ဓေလ့မ်ား´ကိုသာ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို`ယဥ္ေသာ ဓေလ့မ်ား´ကိုသာ လက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
လက္ဆင့္ကမ္းလာသည္ဆိုေသာ္လည္း ေလးေထာင့္တံုးႀကီးကို ေလ့ေထာင့္တံုးႀကီးအတိုင္း လက္ဆင့္ကမ္းလာသည္မဟုတ္။ ကာလၾကာေသာအခါ အ၀ိုင္း၊ ဘဲဥ၊ စတုဂံ .. စသည္ျဖင့္ ပံုသဏၭာန္မ်ဳိးစံုျဖစ္သြားေလသည္။ ဥပမာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအစအျဖစ္ ပုဂံကို ညႊန္းၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ပုဂံေခတ္ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ၂၁ ရာစု ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ မတူႏိုင္။ တနည္းေျပာရလွ်င္ ပုဂံယဥ္ေက်းမႈသည္ တျခားေသာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စရိုက္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မူလဓေလ့စရိုက္မ်ားသည္ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္စြာ ေျပာင္းလဲလာ၍ေသာ္လည္းေကာင္း ဒီေန႔ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယဥ္ေက်းမႈဟူသည္ ဤသို႔သာျဖစ္ရသည္။ အထီးတည္း သီးသန္႔ျဖစ္တည္ေနေသာ ယဥ္ေက်းမႈဟူ၍ မရိွစေကာင္း။ ေရာေႏွာေပါင္းစပ္ျခင္းအားျဖင့္သာ ရွင္သန္တိုးတက္လာစၿမဲျဖစ္သည္။ ေရာေႏွာေပါင္းစပ္သည္ ဆိုေသာ္လည္း ေရာသမေမႊကာ တူေသာယဥ္ေက်းမႈေတြခ်ည္း ျဖစ္သြားသည္မဟုတ္။ ေဒသအလိုက္ ကိုင္ပိုင္၀ိေသသရိွေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားသာ ျဖစ္လာရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ဆိုေသာ္ျငား အညာလည္း အညာအေလ်ာက္၊ အေၾကလည္း အေၾကအေလ်ာက္ တူသည္လည္းရိွ၊ မတူသည္လည္းရိွ၊ သူ႕အရပ္ႏွင့္၊ သူ႕ဇာတ္ႏွင့္။
ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈ ဆိုေသာ္ျငား ျမန္မာလည္း ျမန္မာအေလ်ာက္၊ ထိုင္းလည္း ထိုင္းအေလ်ာက္ တူသည္လည္းရိွ၊ မတူသည္လည္းရိွ၊ သူ႕အရပ္ႏွင့္၊ သူ႕ဇာတ္ႏွင့္။
ခရစ္ယာန္ယဥ္ေက်းမႈ ဆိုေသာ္ျငား ျပင္သစ္လည္း ျပင္သစ္အေလ်ာက္၊ ဂ်ာမန္လည္း ဂ်ာမန္အေလ်ာက္ တူသည္လည္းရိွ၊ မတူသည္လည္းရိွ၊ သူ႕အရပ္ႏွင့္၊ သူ႕ဇာတ္ႏွင့္။
ေလသည္ မ်ဳိးေစ့ေပါင္းစံုကို နယ္နိမိတ္ အပိုင္းအျခားမရိွ သယ္ေဆာင္၍ ေရေျမသဘာ၀ႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ အပင္မ်ဳိးစံုကို ျဖစ္ထြန္းေစသကဲ့သို႔ ကူးလူးဆက္ဆံျခင္းသည္လည္း ယဥ္ေက်းမႈစရိုက္မ်ဳိးစံုကို နယ္နိမိတ္ အပိုင္းအျခားမရိွ သယ္ေဆာင္၍ ရိွရင္းစဲြ ဓေလ့စရိုက္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ကာ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစံုကို ျဖစ္ထြန္းလာေစခဲ့သည္။ ပန္းေပါင္းစံု၊ ရနံ႔ေပါင္းစံု၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ဳိးစံု၊ အလွတရားမ်ဳိးစံု ... ။ ဤသည္ပင္ သဘာ၀တရားျဖစ္၏။ သဘာ၀တရားသည္ တခုတည္းေသာ အရာ Monoculture မ်ဳိးကို ဘယ္ေသာအခါမွ ခြင့္မျပဳခဲ့။ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ (Evolution)သည္ အလွမ်ဳိးစံု (Diversity) ကိုသာ အားေပးေလ၏။
သို႔ေသာ္ ယဥ္ေက်းမႈအားလံုး အေကာင္း အျမတ္ အလွ အေမႊးခ်ည္းပဲေလာဟု ေမးလွ်င္မူ ေခါင္းကို ခပ္သြက္သြက္ခါရမည္သာ။ ယဥ္ေက်းမႈတိုင္းတြင္ ရယ္စရာေကာင္းေသာ အယူသီးမႈမ်ား၊ အဓိပၸာယ္မရိွေသာ အစဲြအလမ္းမ်ား၊ ကိုးလို႔ကန္႔လန္႔ႏိုင္ေသာ ဓေလ့စရိုက္မ်ားဟူသည္ ရိွစၿမဲ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ ထိုယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို လူမ်ားက တည္ေဆာက္ဖန္တီးခဲ့ေသာေၾကာင့္ပင္။ လူမ်ား တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ယဥ္ေက်းမႈျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္ ဘယ္ေသာအခါမွ ၿပီးျပည့္စံုေသာ ယဥ္ေက်းမႈဟူ၍ ရိွမလာႏိုင္၊ ျဖစ္မလာႏိုင္။ မျပည့္စံုေသာ သို႔ေသာ္ လွေသာ က်ေနာ္တို႔၏ ကမၻာႀကီး။
ယခုေတာ့ က်ေနာ္သည္ ဆိုးတဲ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ ေကာင္းတဲ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာယဥ္ေက်းမႈ၊ ညာယဥ္ေက်းမႈ ... စသည္ျဖင့္ ယဥ္ေက်းမႈကို ၀ိေသသတပ္ေျပာသံ ၾကားရလွ်င္ ခပ္ဖြဖြသာ ၿပံဳးမိေတာ့သည္။
ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈကိုသာ ယဥ္ေက်းမႈထင္ၿပီး တပါးေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို မႏွစ္မသက္ အသည္းအသန္ ကာကြယ္ေနေသာ လူမ်ားကို ေတြ႕လွ်င္ ေၾသာ္ တဖက္ကေလေတြ ကိုယ့္ဆီမလာေအာင္ တားခ်င္တဲ့ သူေတြပဲဟု ၿပံဳးရယ္မိေတာ့သည္။
ထို႔ျပင္ ႏွင္းဆီတမ်ဳိးတည္းပြင့္ေသာ ကမၻာ၊ ပိေတာက္တမ်ဳိးတည္း ပြင့္ေသာ ကမၻာ၊ ထင္ရူးရိပ္ တရိပ္သာ ရိွေသာ ကမၻာ၊ တမာရိပ္ တရိပ္သာ ရိွေသာ ကမၻာ ထိုသို႔ေသာ ကမၻာမ်ဳိးမွာျဖင့္ ... က်ေနာ္ေတာ့ မေနႏိုင္။ မေနခ်င္ ။
အေသြးတူ အဆင္တူ တသတ္မတ္တည္းျဖစ္ျခင္း (Uniformity) ကို ဘယ္တုန္းကမွ အလွဟု မထင္ခဲ့ .... ။
မင္းခိုင္
မွတ္ခ်က္။ ။ ေမာ္၏ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးသည္ ဘာယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးမွ မဟုတ္။ လူမူေရးယဥ္ေက်းမႈကို ေတာ္လွန္ခဲ့သည္မဟုတ္၊ ႏိုင္ငံေရးုယဥ္ေက်းမႈကိုလည္း ေတာ္လွန္ေျပာင္းပစ္ခဲ့သည္မဟုတ္။ တင္းက်ပ္လြန္းေနေသာ သူ႔ႏိုင္ငံအတြက္ ခြင္ (ဂြင္) (Space) တခု ဖန္တီးခဲ့ျခင္းသာ။
(မိုးမခ မဂၢဇင္း အတြဲ (၃)၊ အမွတ္ (၇)၊ ဇူလိုင္လ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ တြင္ ပံုႏွိပ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။)
