ဂါမဏိ ● ပင္လံုသစၥာ
(မုိးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၆
၁၉၄၇…
ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လံုးပမ္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အေပၚ ယံုၾကည္မႈတခုတည္းနဲ႔ သံသယေတြကိုေက်ာ္လႊားၿပီး ဗမာျပည္မနဲ႔ လက္တြဲခဲ့ၾကတယ္။ ရွမ္းျပည္မွာဆိုရင္ လက္ဝဲအေတြး အေခၚရွိတဲ့ တိုးတက္တဲ့လူငယ္ေတြဟာ ဗမာအေပၚသံသယႀကီးမႈျပေနတဲ့ ရွမ္းပေဒသရာဇ္ေတြကို ဆန္႔က်င္ အတိုက္အခံ လုပ္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတည္ေဆာက္မယ့္ ျပည္ေထာင္စုကို ေထာက္ခံခဲ့ၾကတယ္။ ၁၉၄၆ ခု ဇန္နဝါရီလမွာက်င္းပတဲ့ ဖဆပလ ပထမညီလာခံကတည္းက လွ်ဳိ႕ဝွက္လာေရာက္ၿပီး ပူးေပါင္းေရးကို ေထာက္ခံခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၄၇ ပင္လံုညီလာခံနဲ႔ ညီလာခံမတိုင္ခင္ကာလေတြမွာ ဦးတင္ဧ၊ ဦးထြန္းျမင့္ႀကီး-လင္းေခး၊ ဦးထြန္းျမင့္ေလး-ေတာင္ႀကီး၊ ခြန္ထီး၊ ခြန္ေစာ၊ ဦးေရႊအံုး၊ ဦးအုန္းေဖ၊ ဦးျမမင္း၊ ဦးထြန္းေဖ၊ ဦးေက်ာ္စိန္၊ ဦးစံေဖ၊ ဦးဘဇံတို႔ဟာ အင္မတန္တက္တက္ႂကြႂကြနဲ႔ ပူးေပါင္းေရးအတြက္ ရပ္တည္ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတယ္။ ေအာင္ဆန္း -အက္တလီစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္တဲ့အခ်ိန္ ရွမ္းေစာ္ဘြားေတြက ကန္႔ ကြက္တဲ့ေၾကးနန္းပို႔တာကို လူထုနည္းနဲ႔ ရွမ္းျပည္ရဲ႕ ပထမဆံုးႏိုင္ငံေရးအံတုမႈလုပ္၊ ပေဒသရာဇ္ေတြကိုေခ်ဖ်က္တဲ့ တန္ျပန္ ေၾကးနန္းပို႔ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုေထာက္ခံခဲ့တာ သူတို႔ဘဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ပင္လံုသစၥာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ခြဲထြက္ခြင့္ကတိေပးခဲ့ေပမဲ့ ခ်င္းေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ျပည္နယ္ေတာင္မယူခဲ့ဘဲ ခ်င္းဝိေသသ တိုင္းအဆင့္ကိုဘဲ ယူခဲ့ၾကတယ္။ ဝမ္းသူေမာင္၊ မန္းတံုးႏံုး၊ လႊာမႈန္း၊ ေသာင္ဇာခုပ္၊ ကီးယိုမာန္ (ကြယ္မန္း)၊ ပြန္ဇမန္၊ ေထာင္က်င္ထန္၊ စိန္လ်န္၊ မန္းလိင္း၊ ထန္ဇာခိုင္၊ ေထာင္ဟန္း၊ ထန္ကိုခိုင္၊ လ်န္ကိုမန္း၊ အြန္ကိုမန္း၊ လက္ဆြားတို႔ဟာ ဗမာျပည္မနဲ႔ပူးေပါင္းေရးအတြက္ အခိုင္အမာရပ္တည္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ၁၉၄၉ ခု ျပည္တြင္း စစ္အျပင္းထန္ဆံုး ကာလမွာ ခ်င္းတပ္မႉးတပ္သားေတြဟာ အစိုးရဘက္က ရြပ္ရြပ္ခၽြံခၽြံတိုက္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ ခ်င္းေခါင္း ေဆာင္ ကပၸတိန္မန္း တံုးႏံုးဟာ ဖဆပလအစိုးရအေပၚ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ လက္နက္ေရာင္းခ်မႈ ပိတ္ဆို႔ထားလို႔ အိႏၵိယကိုသြားၿပီး အစိုးရတပ္ေတြ အတြက္ လက္နက္ခဲယမ္းေတြ မရရေအာင္ လွ်ဳိ႕ဝွက္ဝယ္ေပးခဲ့တယ္။ သေဘၤာေပၚမွာ ဗုဒၶဂါယာက ေဗာဓိေညာင္ပင္ကိုင္း ပြားေတြနဲ႔ ဗုဒၶဓာတ္ေတာ္ေတြ အေပၚယံတင္ယူလာၿပီး သေဘၤာဝမ္းထဲမွာ လက္နက္အျပည့္ သယ္လာေပးခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ပင္လံုသစၥာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။
၁၉၄၇ ခု ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁ ရက္ေန႔က ကြတ္ခိုင္ နမ့္ဖတ္ကာအစည္းအေဝးမွာ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ ကြတ္ခိုင္ ဒူးဝါးခြန္ ဖုန္း၊ ဒူးဝါးေဇာ္လြန္း၊ ဒူးဝါးေဇာ္ရစ္၊ ဆမားဒူးဝါးဆင္ဝါးေနာင္၊ ထင္ငါကြန္ဂ်ာ၊ ေဇာ္ေနာင္၊ ကရင္ေနာ္၊ ဒိန္ရတန္၊ ခ်ရန္ဇြန္၊ ေတာင္ဦး၊ ေဇာ္လ၊ ပံရန္းလ၊ လဘန္ဂေရာင္း (ပဒစ္လေတာင္) တို႔က ကခ်င္နဲ႔ဗမာ တၿပိဳင္တည္း လြတ္လပ္ေရးယူဖို႔နဲ႔ လြတ္ လပ္တဲ့ႏိုင္ငံအျဖစ္ ဗမာျပည္မႏွင့္တန္းတူျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။ ဒါလဲ ပင္လံုသစၥာ ျဖစ္တယ္။
ကရင္နီျပည္မွာ ေဒသခံလူမ်ဳိးစုအာဏာပိုင္ေတြျဖစ္တဲ့ သိုင္ဘဟန္၊ ေအျမေလး၊ ဦးစိန္၊ လြီးဇီ၊ မန္ႏ်ဴယယ္၊ စံေက်ာ္၊ အိုင္ ေမာင္ဦးနဲ႔ ေစာ္ဘြားေတြျဖစ္တဲ့ ေစာလဝီ၊ ေစာငယ္ဒူး၊ ေစာဝဏၰ၊ ဘိုဗ်ံ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ကက္သလစ္ဘာသာ ဝင္လဲဗီး တပ္တို႔က ျပည္မနဲ႔ေပါင္းဖို႔သေဘာတူၾကတယ္၊ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ ကရင္နီမပါခဲ့ေပမဲ့ ပင္လံုနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းကို ယံုၾကည္ခဲ့ၾကတယ္။ ျပည္မနဲ႔ေပါင္းလို႔ တိုင္းရင္းသားတန္းတူအခြင့္အေရး ရမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ခံယူၿပီး သီးျခား ရပ္တည္ေရး ဘက္မွာေတာ့ ၾကယ္ဖိုးႀကီးေစာ္ဘြား ေစာေရႊ၊ ဘီတူရယ္၊ ေပါလု၊ ေစာအူးရယ္နဲ႔ ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္ေတြမ်ားတယ္။ ၁၉၄၈ ၾသဂုတ္လထဲမွာ ဘီတူရယ္ကို ဘိုဗ်ံရဲ႕လဲဗီးတပ္ေတြကဖမ္းၿပီးေနာက္ မၾကာခင္မွာ သတ္လိုက္လို႔ ကရင္နီေတာ္ လွန္ေရး ေပါက္ကြဲခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ ပူးေပါင္းေရးသမား ဦးစိန္က ကရင္နီျပည္နယ္ကို ကယား ျပည္နယ္လို႔ နာမယ္ေျပာင္းဖို႔အဆိုတင္ခဲ့တာ ေအာင္ျမင္သြားတယ္။ ကရင္နီဟာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာမပါခဲ့ေပမဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေပၚယံုၾကည္မႈနဲ႔ ပင္လံုသစၥာတည္ခဲ့တယ္။
အဲသလုိ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္ကေစာင့္သိခဲ့တဲ့ ပင္လံုသစၥာဆိုတာကေတာ့….
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္မထိုးခင္ ၁၉၄၇ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၆ ရက္ေန႔နဲ႔ ၇ ရက္ေန႔ေတြမွာ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း ကိုယ္စား လွယ္ေတြ ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္တဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြက-
- ဗမာတို႔ႏွင့္အဆင့္အတန္းတူ၊ အခြင့္အေရးတူ၊ ရပိုင္ခြင့္တူ၊ ဒီမိုကေရစီက်က် ခံစားခြင့္ ရွိရမည္။
- ကာကြယ္ေရး၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၊ မီးရထား၊ အေကာက္ေတာ္ အစရွိေသာ အားလံုးႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ကိစၥမ်ားအတြက္ အားလံုး စုေပါင္းတာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ၾကရမည္။
- ခဲြထြက္လိုက ခြဲထြက္ခြင့္ ရွိေစမည္။
ပထမႏွစ္ခ်က္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အာမခံခဲ့ၿပီး တတိယအခ်က္ကိုေတာ့ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ ဆံုးျဖတ္ ေပး မယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။
၁၂ ရက္ေန႔ခ်ဳပ္တဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ရဲ႕ အဓိကအခ်က္ေတြကေတာ့-
- ဗမာျပည္မနဲ႔ ရွမ္း ကခ်င္ ခ်င္း နယ္ေျမေလးခုပူးေပါင္းၿပီး လြတ္လပ္ေရးယူမည္၊
- ျပည္မအစိုးရအဖြဲ႔ကိုတိုးခ်ဲ႕ၿပီး ျပည္မသာမက နယ္စပ္ေဒသကိုပါ ေတာင္တန္းသားကိုယ္စားလွယ္ (အတိုင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္) ကတဆင့္ အာဏာသက္ေရာက္ေစမည္၊
- နယ္စပ္ေဒသမ်ားအတြက္ နယ္တြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ဘ႑ာေရးအပါအဝင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရာခိုင္ႏႈန္း အျပည့္ ရွိေစရမည္၊
- နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရး ခံစားပိုင္ခြင့္ရွိေစရမည္။
၁၉၃၅ အေျခခံဥပေဒအရ ရခိုင္ မြန္နဲ႔ ကရင္ေဒသေတြဟာ ရွမ္း ကခ်င္ ခ်င္းေဒသေတြလို သီးျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစီရင္စု ေတြမ ဟုတ္ဘဲ ဗမာျပည္မအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ေျမမွာပါေနလို႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ ျပည္မအစိုးရကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကဘဲ လက္မွတ္ထိုးတာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္မအစိုးရဝန္ႀကီးတပါးျဖစ္တဲ့ ရခိုင္အမ်ဳိးသား ဦးေအာင္ဇံေဝက ၁၉၄၇ ေမလ ဖဆပလ ပဏာမညီလာခံမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥတင္ျပခဲ့ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က မူအရလက္ခံၿပီး ျပည္နယ္သစ္ခြင့္ျပဳေရး ပုဒ္မ ၁၉၉ ထည့္ေပးခဲ့တယ္။
ကရင္နီ (ယခု ကယားျပည္နယ္) ကေတာ့ ကင္းဝန္မင္းႀကီးနဲ႔ အဂၤလိပ္စာခ်ဳပ္အရ ဥပေဒေၾကာင္းအားျဖင့္ လြတ္လပ္ တဲ့နယ္ အျဖစ္သတ္မွတ္ထားလို႔ မလြတ္လပ္ေသးတဲ့ ဗမာျပည္မ ရွမ္းျပည္ေထာင္စု ခ်င္းေတာင္တန္း ကခ်င္ေတာင္တန္း ဆိုတဲ့နယ္ ေျမေလးခု လြတ္လပ္ေရးအတြက္ေဆြးေႏြးတဲ့ ပင္လံုညီလာခံမွာ ပါစရာမလိုခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမခ်ႏိုင္တဲ့ ဝ နယ္ နဲ႔ နာဂနယ္ေတြကိုလဲ ပင္လံုညီလာခံမွာ ဘယ္သူမွ ကိုယ္စားမျပဳႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ရဲ႕ရလဒ္တခုအျဖစ္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မတီ ေခၚ ရီးစ္ဝီလီယမ္ေကာ္မရွင္က ဧၿပီလ ကုန္မွာ အစီရင္ခံစာတင္သြင္းတဲ့အခါ လြတ္လပ္စြာပူးေပါင္းခြင့္နဲ႔ လြတ္လပ္စြာခြဲထြက္ခြင့္ရွိဖို႔ အဓိကတင္ျပခဲ့ၿပီး ကခ်င္ ခ်င္း ကရင္ျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းေရးအေသးစိတ္သေဘာထားေတြ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တယ္။ ကရင္နီနယ္ကေတာ့ ဗမာ ျပည္လြတ္လပ္ ေရးရၿပီးမွ ႏွစ္ဖက္ညႇိႏႈိင္းဖို႔ သေဘာထားေပးခဲ့တယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမခ်ႏိုင္တဲ့ နာဂနယ္ကို ျပည္မအစိုးရက၊ ဝ နယ္ကို ရွမ္း ျပည္အစိုးရက ယာယီအုပ္ခ်ဳပ္ထားဖို႔ ေကာ္မရွင္ကအၾကံျပဳခဲ့တယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မေသခင္က်င္းပခဲ့တဲ့ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ကဲ့သို႔ သေဘာသက္ေရာက္တဲ့ ဖဆပလ ပဏာမျပင္ဆင္မႈညီ လာခံမွာ ခြဲထြက္ခြင့္ကိုအတည္ျပဳေပးခဲ့တယ္။ ခြဲထြက္ခြင့္ရွိတဲ့ ‘ျပည္ေထာင္စုျပည္နယ္’ နဲ႔ ‘ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ရျပည္ နယ္’၊ ခြဲထြက္ခြင့္မရွိတဲ့ ‘လူမ်ဳိးစုျပည္နယ္’ နဲ႔ ‘တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုအခြင့္အေရး’ ေတြသတ္မွတ္ၿပီး ျပည္နယ္သစ္ မ်ားအတြက္ ေရာ၊ ျပည္နယ္အဆင့္ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ေရးအတြက္ပါ လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့တယ္။
ဒါေတြနဲ႔တဆက္တစပ္တည္း ႏႈတ္ကတိေတြလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အခိုင္အမာေပးခဲ့တယ္-
“ကခ်င္အမ်ဳိးသားလူနည္းစုအေပၚ ဗမာအမ်ုိးသားအမ်ားစု အႏိုင္မက်င့္ဖို႔ လံုးဝတာဝန္ယူမည္” (၂၈-၁၁-၁၉၄၆)
“ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ပါဝင္ပါက ကရင္နီျပည္သည္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အျပည့္အဝ ရွိေစရ မည္၊ ကရင္နီျပည္တြင္းေရးကို ဗမာက လံုးဝဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မည္မဟုတ္၊ ကရင္နီျပည္အေရးကို ကရင္နီ ျပည္သူျပည္သား မ်ားကသာ တိုက္႐ိုက္ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အျပည့္အဝရွိေစရမည္” (၂၃-၁၂-၁၉၄၆)
“ေတာင္တန္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္လည္း ဗမာကြၽန္အျဖစ္ မျဖစ္ေစရ” (၁၀-၂-၁၉၄၇)
“ေတာင္တန္းေဒသတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား စိုးရိမ္စရာအလ်ဥ္းမရွိပါႏွင့္။… [ပင္လံုစာခ်ဳပ္] (Not only the letter of agreement) ဒီစာသေဘာကို က်ေနာ္တို႔သေဘာတူညီလာခဲ့တာတင္မကဘဲ က်ေနာ္တို႔မွ (The spirit of agreement) သေဘာတူညီလာခဲ့တာကို၊ ၿပီးေတာ့ဒီအတိုင္းဘဲ ဒီတိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ လုပ္မွာပါဘဲဆိုတာ ေတာင္တန္းကိုယ္စား လွယ္မ်ားကို တိတိလင္းလင္းနားလည္ေစခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေပးထားေသာကတိ၊ နားလည္ ၿပီးသားသေဘာတူညီခ်က္ မ်ားကို နယ္ခ့်ဲသမားလို ေဖာက္ဖ်က္ျခင္းမလုပ္ပါဘူး။ ဒီလိုေပးထားေသာကတိ၊ နားလည္ ၿပီးသားသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္မွာလား သံသယရွိတဲ့လူေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ Sense of honour, sense of self-respect, sense of pride ကို ေစာ္ကားတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ယူဆပါတယ္။… လက္တလံုးျခားလိမ္တဲ့နည္းနဲ႔လဲ က်ေနာ္တို႔မလုပ္ပါဘူးဆိုတာ အတိအလင္း နားလည္ေစခ်င္ပါတယ္” (၁၆-၆-၁၉၄၇)
သခင္ျမ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔အတူ လုပ္ၾကံခံရတဲ့ ဖဆပလထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္) ကလည္း ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊ သိုက္ ကို တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ကတိေပးခဲ့တယ္-
“ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း ေတာင္ေပၚတိုင္းရင္းသားမ်ားဟာ လူမ်ိဳးငယ္ဆိုၿပီး ဖိႏွိပ္ေစာ္ကားလုပ္တာ မျဖစ္ေစရပါဘူး” (၁၃-၆-၁၉၄၇)
ဒါေပမဲ့…
ဗိုလ္ခ်ဳပ္လုပ္ၾကံခံရၿပီးေနာက္လုပ္တဲ့ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ ပဏာမျပင္ဆင္မႈညီလာခံ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေတြကို ဆင္ေျခဆင္လက္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ျဖဳတ္ပစ္ ပယ္ပစ္ၿပီး မလိမ့္တပတ္လုပ္လိုက္ၾကတယ္။ ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပူးေပါင္းေရးဘက္ ရပ္တည္ခဲ့ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ပင္လံုကိုသစၥာရွိရွိနဲ႔ ဆက္လက္ရပ္တည္ ခဲ့ၾကတယ္။ ဗမာျပည္မ ေခါင္းေဆာင္ေတြလဲ သူတို႔လို ပင္လံုသစၥာတည္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထား စိတ္ကူးယဥ္ေနခဲ့တယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ၁၉၄၈ ခု လြတ္လပ္ေရး ဒီဘက္ပိုင္း ဆယ္စုႏွစ္တခု ျဖတ္သန္းၿပီးေနာက္မွာ ပကတိလက္ေတြ႔ဘဝရဲ႕ ႐ိုက္ပုတ္မႈ ေၾကာင့္ စိတ္ကူးယဥ္အိပ္မက္ကႏိုးထလာခဲ့ၾကတယ္။ ဦးထြန္းျမင့္စကားအတိုင္းေျပာရရင္ ျပည္နယ္မ်ား ေမ်ာက္ေလာင္းျဖစ္ သြားခဲ့တာကို သေဘာေပါက္လာၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ၁၉၄၇-၄၈-၄၉ ကာလတံုးက ပင္လံုကိုသစၥာရွိခဲ့သူေတြဟာ ၁၉၆၀-၆၁-၆၂ ခုႏွစ္ေတြမွာ ပင္လံုသစၥာကို မူလအတိုင္းထပ္တည္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကတယ္။
ပင္လံုညီလာခံမွာ ကိုယ္တိုင္မပါခဲ့ေပမဲ့ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ ဖဆပလအစုိးရထဲမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရဝမ္မ်ဳိး ႏြယ္စုဝင္ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ ဇန္ထားဆင္ဟာ KIA မေပၚခင္ ၁၉၅၈ ခုကတည္းက “ဒီမိုကေရစီေျပာင္းျပန္” ဆိုတဲ့စာအုပ္ ထုတ္ၿပီး စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ေျပာခဲ့၊ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့တယ္။ (ရဝမ္လူမ်ဳိးစုေတြဟာ ျပည္မနဲ႔ ပူးေပါင္းေရးကို အျမဲလိုလားတယ္၊ KIA နဲ႔ ဖက္ဒရယ္ဝါဒကို အျမဲဆန္႔က်င္တယ္လို႔ စစ္အာဏာရွင္ဘက္သားေတြက ထိုးခြဲေနခဲ့တာျဖစ္တယ္။)
၁၉၄၇ ပင္လံုညီလာခံတံုးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုေထာက္ခံၿပီး ျပည္မနဲ႔ပူးေပါင္းေရး ရပ္တည္ခဲ့ၾကတဲ့အထဲက ဦးတင္ဧ၊ ဦးထြန္းေဖ၊ ခြန္ထီး၊ ဦးထြန္းျမင့္ေလး၊ ဦးၾကာပု၊ ဦးျမမင္း၊ ဦးေက်ာ္စိန္ တို႔ဟာ မူလပင္လံုကိုသစၥာရွိတဲ့ အေနနဲ႔ ၁၉၆၁ ေတာင္ႀကီး ဖက္ဒရယ္မူေရးဆြဲခ်မွတ္ရာမွာ ေရွ႕တန္းကပါဝင္ခဲ့ၾကတယ္။ ပေဒသရာဇ္ေစာ္ဘြားေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဆန္႔ က်င္ၿပီး ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ အင္မတန္တက္ႂကြခဲ့တဲ့ ဦးထြန္းျမင့္ဟာ ၁၉၅၂ ခုကတည္းက ကူမင္တန္အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ျပည္မအစိုးရက ရွမ္းျပည္စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးခ်တာကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကန္႔ကြက္ခဲ့တာျဖစ္တယ္၊ ႏိုင္ငံေရးစြက္ဖက္မႈႀကီးလို႔ စြပ္စြဲ ႐ႈတ္ခ်ခဲ့တယ္။
၁၉၆၁ ခု ဇြန္လ ေတာင္ႀကီးညီလာခံရဲ႕ ဖက္ဒရယ္မူစာတမ္းဟာ ဦးတင္ဧ (ရွမ္းျပည္) လက္ရာလို႔ ေျပာရင္ရႏိုင္တယ္။ ဦးတင္ ဧ ရန္ကုန္မွာ ျမန္မာစာဘာသာျပန္စာတည္းမွဴးလုပ္ေနခ်ိန္ဆိုေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ စာအုပ္စာတမ္းအခ်က္ အလက္ ေကာင္းေကာင္းရွာေဖြေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ဦးထြန္းျမင့္လက္ထဲထည့္ေပးခဲ့လို႔ ဦးထြန္းျမင့္က သတင္းစာမွာ “ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွ တန္းတူေသာရွမ္းျပည္” အခန္းဆက္ေဆာင္းပါးရွည္ႀကီး တင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဦးထြန္းျမင့္က ဖက္ဒရယ္ မင္းသားဆိုရင္ ဦးတင္ ဧက ဒါ႐ိုက္တာ/ဇာတ္ညႊန္းလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ဦးတင္ဧဟာ ေတာင္ႀကီးညီလာခံတက္ဖို႔ နာမည္စာရင္းပါၿပီး ခံုေနရာေတာင္ ကပ္ျပီးသားျဖစ္ေပမဲ့ ဌာနဆိုင္ရာဝန္ထမ္းျဖစ္ေနေတာ့ အစိုးရဆီခြင့္တင္တာ ညစ္ထားခံရၿပီး ခြင့္မရလို႔ မတက္လိုက္ရ တာျဖစ္တယ္။
၁၉၄၇ ခု ပင္လံုညီလာခံတံုးက ဗမာျပည္မနဲ႔ပူးေပါင္းေရး ဆံုးျဖတ္ခဲ့သူေတြျဖစ္တဲ့ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ ဒူးဝါးခြန္ဖုန္း၊ ဒူးဝါး ေဇာ္ရစ္နဲ႔ ဒူးဝါးေဇာ္လြန္းတို႔ဟာ ၁၉၆၁ ခုမွာ မူလပင္လံုကို သစၥာရွိရွိ ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ၿပီး ဖက္ဒရယ္မူကို ေထာက္ခံခဲ့တယ္။ ၁၉၄၉ ခုတံုးက ပင္လံုသစၥာေၾကာင့္ ရန္ကုန္အစိုးရကိုကယ္တင္ခဲ့တဲ့ ကပၸတိန္မန္းတံုးႏံုးဟာလဲ ေတာင္ႀကီးညီလာခံမွာ ဖက္ဒရယ္မူကို ခိုင္ခိုင္မာမာေထာက္ခံခဲ့သလုိ၊ ကရင္နီျပည္နဲ႔ျပည္မ ပူးေပါင္းေရးကိုု အမာခံရပ္တည္ခဲ့လို႔ ကရင္နီျပည္သား အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္သတ္တဲ့ျဖတ္တဲ့အဆင့္ထိေရာက္ေစခဲ့တဲ့ ေစာဝဏၰ၊ ေစာငယ္ဒူး၊ ေစာလဝီ၊ ဦးစိန္တို႔ဟာလဲ ဖက္ဒရယ္မူကို ျပတ္ျပတ္သားသားေထာက္ခံလာၾကတယ္။
ဒါ့အျပင္ ပင္လံုမွာမပါခဲ့တဲ့ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားထဲက ဗံုေပါက္သာေက်ာ္၊ ဦးသာထြန္းနဲ႔ ေမာင္ဦးေက်ာ္၊ ကရင္တိုင္းရင္း သားထဲက ေဒါက္တာေစာလွထြန္း၊ ေစာဘရင္နဲ႔ ေစာသင္းစိန္၊ မြန္တိုင္းရင္းသားထဲက မြန္ဖိုးခ်ဳိ၊ ႏိုင္ေငြသိန္းနဲ႔ ႏိုင္ဘေစာ၊ အင္းသားတိုင္းရင္းသားထဲက ဦးစိုးေမာင္၊ ဦးလြန္း၊ ဦးခ်စ္ဦး၊ ပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသားထဲက ဦးလွေဖ၊ ဦးျဖဴနဲ႔ ဦးေက်ာ္စိန္တို႔ဟာလဲ ဖက္ဒရယ္မူ (ေခၚ) ေတာင္ႀကီးမူကို လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲေထာက္ခံခဲ့ၾကတယ္။ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ ဗံုေပါက္သာေက်ာ္၊ မြန္ေခါင္း ေဆာင္ ႏိုင္ေငြသိန္း၊ ပအိုဝ္းေခါင္းေဆာင္ ဦးလွေဖတု႔ိဟာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ေနရာက ၁၉၅၈ ခုမွာ လက္နက္ နဲ႔ ဒီမိုကေရစီလဲေရးအစီအစဥ္ေအာက္ လက္နက္ခ်ခဲ့သူေတြျဖစ္ေပမဲ့ ဖက္ဒရယ္မူကို တက္တက္ႂကြႂကြေထာက္ခံ ပါဝင္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ ေဒါက္တာေစာလွထြန္းနဲ႔ မြန္ဖိုးခ်ုိတို႔ကေတာ့ ကရင္နဲ႔မြန္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြကို စက တည္းကဆန္႔က်င္ခဲ့ၿပီး ျပည္မနဲ႔ပူးေပါင္းေရးကို ရပ္တည္ခဲ့သူေတြျဖစ္ေပမဲ့ ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးရတာလဲ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာလာ၊ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကလဲ ကင္းမဲ့ေနဆဲျဖစ္ေတာ့ ဖက္ဒရယ္မူကို ေတာင္းဆိုတဲ့ထဲပါလာတယ္။
၁၉၆၁-၆၂ မွာ ဖက္ဒရယ္မူကိုဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္တဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္တဆုပ္စာကေတာ့ KNU လက္နက္ခ် ေအစိုးျမင့္၊ ကခ်င္ ဆမားဒူးဝါးဆင္ဝါးေနာင္၊ ခ်င္း ဇာရဲလ်န္နဲ႔ ရွမ္း ဦးထြန္းေအး (နမ့္ခမ္း) ေလာက္ဘဲရိွခဲ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လဲ ေနာက္ပိုင္း မွာ စစ္အုပ္စုရဲ႕သူေကာင္းျပဳမႈကို ခံခဲ့ၾကရတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ပင္လံုသစၥာကို ေဖာက္ဖ်က္ ခဲ့ၾကတဲ့သမိုင္းဝင္သြားတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အမာခံရဲေဘာ္ရဲဘက္ျဖစ္ခဲ့သူ အင္းသားတိုင္းရင္းသားလဲျဖစ္တဲ့ ဦးတင္ဧ (ရွမ္းျပည္) က “ယခု အခါ တြင္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္လုပ္ေနသူမ်ားသည္ ယခင္ တကသေခါင္းေဆာင္ဘဝကသေဘာထားမ်ဳိး၊ တို႔ဗမာ အစည္းအ႐ံုး ေခါင္းေဆာင္ဘဝက သေဘာထားမ်ဳိးမွေသြဖီသြားၾကျပီ။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္စဥ္က ျပည္နယ္မ်ားအေပၚ ထားရိွေသာကတိမ်ား၊ စိတ္ဓာတ္မ်ားကိုေဖာက္ဖ်က္သြားၾကျပီဟု ယူဆေနၾကေလသည္။ ရွမ္းျပည္သည္ ျပည္နယ္ တနယ္ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ဆံုး႐ံႈးေနျပီ။ ဤအေျခအေနအတိုင္းသာ ဆက္သြားပါက မည္သည့္အခါမွ် လူေမႊးလူေတာင္ေပါက္ကာ ဖံြ႕ ၿဖိဳးတိုးတက္နိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆေနၾကေတာ့ေခ်ျပီ။ ထိုေၾကာင့္ ရွမ္းျပည္ရိွ အစိတ္အပိုင္းအသီးသီးတြင္ မေက်နပ္ မႈမ်ား၊ ဝမ္းနည္းစိတ္ပ်က္မႈမ်ား ေပၚေပါက္လ်က္ရိွေပသည္။ အခ်ဳိ႕မခံမရပ္နိုင္ ေတာ့ေသာအစိတ္အပိုင္းကမူ လက္နက္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္ယူမွရေတာ့မည္ဟုပင္ သေဘာေပါက္ကာ ေတာ္လွန္တိုက္ ခိုက္စျပဳလ်က္ရိွေပျပီ” လို႔ ၁၉၆၁ ခု ဇန္နဝါရီလမွာ ပင္လံုသစၥာနဲ႔ သံုးသပ္ရတဲ့အထိ ျဖစ္သြားပါတယ္။
ဒါေတြကုိၾကည့္ရင္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို တက္တက္ႂကြႂကြပါဝင္လက္မွတ္ထိုးခဲ့သူေတြ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ရင္ထဲ အသည္း ထဲက ေထာက္ခံခဲ့သူေတြဟာ ဘာ့ေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္မူ (ေခၚ) ရွမ္းမူ (ေခၚ) ေတာင္ႀကီးမူဖက္ဒရယ္စနစ္ကို တက္တက္ ႂကြႂကြေထာက္ခံ ေတာင္းဆိုသူေတြ ျဖစ္လာသလဲ၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္ရပ္ခံသူေတြဟာ လူမ်ဳိးေရးအျမင္က်ဥ္း ေျမာင္းသူေတြလား၊ ထိုက္သင့္တဲ့တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးလိုလားသူေတြလား၊ ဘယ္သူေတြက ပင္လံုကို အမွန္တကယ္သစၥာရွိၿပီး ဘယ္သူ ေတြက ပင္လံုကို သစၥာေဖာက္သလဲ၊ စဥ္းစားသာၾကည့္ၾကပါေတာ့။
ဂါမဏိ