ခင္ေအာင္ (ဓန) - ဦးဝင့္ေက်ာ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း ။ ဘဏ္လုပ္ငန္းႏွင့္ ေဖာက္သည္မ်ားအၾကား အေရးပါေသာ ဂုဏ္သတင္းႏွင့္ စိတ္ခ်ယံုၾကည္မႈ

ခင္ေအာင္ (ဓန) - ဦးဝင့္ေက်ာ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း ။ ဘဏ္လုပ္ငန္းႏွင့္ ေဖာက္သည္မ်ားအၾကား အေရးပါေသာ ဂုဏ္သတင္းႏွင့္ စိတ္ခ်ယံုၾကည္မႈ
 (ေမာ္ဒန္ဂ်ာနယ္၊ ၂၀၀၈၊ ၾသဂုတ္လထုတ္) မွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပသည္
(မိုးမခ) ၾသဂုတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၅

    ဘဏ္လုပ္ငန္းဟာ ေဖာက္သည္မ်ားရဲ႕ ယံုၾကည္မႈရရွိဖုိ႔ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈမရွိရင္ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ေဖာက္သည္ေတြ ယံုၾကည္မႈမရရွိလုိ႔ ပ်က္စီးသြားရတဲ့ဘဏ္ေတြ ကမာၻမွာ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ဘဏ္လုပ္ငန္းနဲ႔ ေဖာက္သည္မ်ားအၾကား ယံုၾကည္မႈရွိျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အၿငိမ္းစား အမႈေဆာင္ဘဏ္ဒါရုိက္တာ ဦးဝင့္ေက်ာ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခ်က္တခ်ိဳ႕ကို ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။        ။ ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြ အေျခအေနတစ္ခုခုေၾကာင့္ လႈပ္လႈပ္ရြရြျဖစ္တုိင္း ေဖာက္သည္ေတြ  ဘက္က ဘဏ္အေပၚ ယံုၾကည္မႈေလ်ာ့နည္းတတ္ပါသလား။

ဦးဝင့္ေက်ာ္။    ။ ဒါက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔သာ ဆုိင္တာပါ။ ျပည္ပႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ မျဖစ္တတ္ပါဘူး။ ဘယ္လုိကြာသလဲဆုိေတာ့ သူတုိ႔ဆီမွာက ဘဏ္တစ္ဘဏ္ကို ေပၚလစီပုိုင္းဆုိင္ရာ ကုိင္တြယ္လုပ္ေနသူေတြ၊ ဘဏ္မန္ေနဂ်ာေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာပုိင္းကို အဓိကထားၾကည့္တက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာၾကေတာ့ ေငြမ်ားမ်ားထည့္တဲ့ ရွယ္ယာရွင္ေတြက ဘဏ္အမႈေဆာင္ဒါရုိက္တာေတြ ျဖစ္တယ္။ ေငြေနာက္ခံရွိသူ ဒါရုိက္ တာေတြနဲ႔ ဘဏ္လုပ္ငန္းပုိင္း ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းမယ့္ Management team ေတြက ေရာေထြေနတတ္တယ္။ ေငြမ်ားမ်ား ထည့္ဝင္ထားတဲ့ ရွယ္ယာရွင္ေတြရဲ႕ ပံုရိပ္က ဘဏ္ေပၚမွာ လာထင္သလုိ ဘဏ္ရဲ႕ပံုရိပ္ကလည္း အစုရွယ္ယာရွင္ေတြအေပၚ ထင္ဟပ္ေနတယ္။ သည္ေတာ့ ပုိက္ဆံရွိတဲ့ ပုိင္ရွင္ေတြက Technician ေတြကို ခုိင္းေတာ့ ပညာရွင္ေတြက သူေဌးခုိင္းတာသာ လုပ္ေနရတယ္။ ဘဏ္ရဲ႕ ဂုဏ္သတင္းနဲ႔ ပုိင္ရွင္ရဲ႕ ဂုဏ္သတင္း တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ေနေတာ့ ဘဏ္ပုိင္ရွင္ရဲ႕ဂုဏ္သတင္းဂယက္က ဘဏ္ကို လာရုိက္ခတ္တာေပါ့။ အဲသည္ေတာ့ သူ႔ဂယက္က ေဖာက္သည္ေတြဆီ ကူးလားတာမ်ိဳးျဖစ္တာေပါ့။ သည္ေတာ့ ပုိင္ရွင္ကို ယံုၾကည္ မႈနည္းေလေလ ဘဏ္ကိုပါ ယံုၾကည္မႈေလ်ာ့နည္းလာတာေပါ့။

ေမာ္ဒန္။    ။ ယံုၾကည္မႈကို ဘယ္လုိတည္ေဆာက္သင့္ပါသလဲ။
ဦးဝင့္ေက်ာ္။    ။ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္တစ္ခုကိုက ေငြေၾကးကို ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတာကိုက ေလာဘအ ေပၚ အေျခတည္ၿပီး လုပ္ေနၾကတာပါ။ ျပည္ပႏုိ္င္ငံေတြမွာက နဂုိကတည္းက ဘဏ္တစ္ခုမွာ ေငြထည့္ဝင္ေတာ့ မယ္ဆုိရင္ ဘယ္လုိဘဏ္မ်ိဳးမွာ ထည့္ဝင္မလဲဆုိတာ အရင္ဦးဆံုး စဥ္းစားဆံုျဖတ္ခ်က္ခ်တယ္။ သည္လုိ စဥ္း စားဆံုးျဖတ္ႏုိ္င္ဖုိ႔လည္း သူတုိ႔ဆီမွာ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ရယူႏုိင္တယ္။ အခ်က္အလက္ေတြ စုေဆာင္း ေပးတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာေတြက ကားေစ်းေတြေကာင္းရင္ ကားေလာကထဲဝင္ လုိက္၊ ေရႊေစ်းေကာင္းရင္ ေရႊ၊ အိမ္းၿခံေျမအက်ိဳးျဖစ္ရင္ အိမ္းၿခံေျမေပါ့။ ကုိယ္ပုိင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မရွိၾကဘူး။ သူ မ်ားလုပ္လုိ႔ လုိက္လုပ္ၾကရတာ commercial knowledge အားနည္းတယ္။ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ဖုိ႔အတြက္ ေဖာက္သည္ေတြဘက္က အဲသည္ knowledge ေတြရွိရမယ္။ သူမ်ားလုပ္တာ လုိက္လုပ္ေတာ့ အေျခအေန တစ္ခုခုေၾကာင့္ သတင္းတစ္ခုခုျဖစ္တာနဲ႔ လႈပ္လႈပ္ရြရြျဖစ္ကုန္ၾကေရာ၊ ဘဏ္ေတြဘက္ကလည္း  transparency ရွိရမယ္။ မိမိဘဏ္ရဲ႕ တစ္ႏွစ္တာလံုးရဲ႕ အပ္ေငြ၊ ေခ်းေငြ၊ ဝင္ေငြေတြကို annual report ေတြ ထုတ္ျပန္ရမယ္။ ဒါေတြကို ေဖာက္သည္ေတြကလည္း အၿမဲထိေတြ႕ေလ့လာေနရမယ္။

ေမာ္ဒန္    ။ ေဖာက္သည္ေတြ ဘဏ္က သူတုိ႔ရဲ႕ေငြေတြကို တစ္ၿပိဳင္တည္း အားလံုးျပန္ထုတ္ၾကရင္ ဘဏ္ ၿပိဳလဲသြားႏုိ္င္ပါသလား။ ဗဟုိဘဏ္ကေရာ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာအထိ backing ေပးႏုိင္ပါသလဲ။
ဦးဝင့္ေက်ာ္။    ။ ၂၀၀၃ ဘဏ္အေရးအခင္းေတြ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာ္္က္ ဗဟုိဘဏ္က စည္းကမ္းသတ္မွတ္ထား တာက အပ္ေငြက ရင္းႏွီးေငြရဲ႕ ခုႏွစ္ဆရွိရမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပဲ။ ဆုိလုိတာက အပ္ေငြ ခုႏွစ္က်ပ္ရွိရင္ ရင္းႏွီး ေငြက တစ္က်ပ္ရွိရမယ္။ အပ္ေငြတုိးလာရင္ ရင္းႏွီးေငြကိုလည္း လုိက္ျဖည့္ေပးရပါမယ္။ အပ္တဲ့သူေတြ လံုၿခဳံ မႈရွိရေအာင္ အစုိးရက စီစဥ္ထားတာပါ။ ဘဏ္ေတြဘက္ကေတာ့ လႈပ္ရွားမႈနယ္ပယ္က်ဥ္းသြားတာေပါ့။

ေမာ္ဒန္။    ။ အားလံုးတစ္ၿပိဳင္တည္းထုတ္ရင္ ခံႏုိင္ပါ့မလား။ ဘဏ္ၿပိဳလဲသြားၿပီး အပ္ေငြေတြ ဆံုးရႈံးသြားမွာ လား။
ဦးဝင့္ေက်ာ္။    ။ အမွန္အတုိင္းဆုိရင္ေတာ့ ဘဏ္ဆုိတာ အပ္ေငြေတြကို ေသတၱာထဲထည့္ၿပီး ေသာ့ခတ္ထား လုိ႔ရတာမွမဟုတ္တာ။ ဥပမာ အပ္ေငြ သန္းတစ္ရာရွိရင္ အနည္းဆံုး သန္းရွစ္ဆယ္ေလာက္ ေငြလည္ပတ္မႈရွိ ေအာင္ ထုတ္ေခ်းထားရတာ။ ခ်က္ခ်င္းႀကီးေတာ့ ဘယ္ေပးႏုိ္င္မလဲ။ လွည့္ပတ္ၿပီး အခ်ိန္အတုိင္းအတာ တစ္ခု အတြင္း အရစ္က်မ်ိဳး ျပန္ထုတ္ေပးရမွာ။ တကယ္တမ္း အားလံုးတၿပိဳင္တည္း ထုတ္ေပးရမယ္ဆုိရင္ ဘယ္ႏုိင္ ငံ၊ ဘယ္ဘဏ္မ်ိဳးမွ ခံႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူး။ အရင္တစ္ခါျဖစ္တုန္းကေတာ့ ဗဟုိဘဏ္က backing ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ အဓိကသိထားရမွာက ေရွ႕မွာ ဘဏ္ေတြၿပိဳလဲခဲ့တုန္းက၊ ဖ်က္သိမ္းခံခဲ့ရတုန္းက ဘဏ္ေတြ အဖ်က္ခံခဲ့ရေပ မယ့္ အပ္ေငြေတြ လံုးဝမဆံုးရႈံးခဲ့ပါဘူး။ ေၾကျငာထားတဲ့အတုိင္း သြားမထုတ္ရဲလုိ႔သာ ေနရမယ္ လံုးဝမထိခုိက္ ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္က ဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္မွာ ပါတာပဲ ဖ်က္သိမ္းခံခဲ့ရတဲ ဘဏ္ႏွစ္ခုရဲ႕ အပ္ေငြေတြကို သည္ ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအထိ ထုတ္လုိ႔ရေသးတယ္ဆုိတာပဲ။ ကုိယ့္ရဲ႕အပ္ေငြေတြက ဖ်က္သိမ္းခံရတဲ့ဘဏ္နဲ႔ ဘာမွ မသတ္ဆုိင္ဘူး။ ဘဏ္ပုိင္ရွင္ေတြရဲ႕ ပံုရိပ္မေကာင္းလုိ႔ တစ္စံုတစ္ခုျဖစ္သြားခဲ့ေပမယ့္ အပ္သူေတြအေနနဲ႔ မိမိ တုိ႔ရဲ႕ေငြေတြ မဆံုးရႈံးပါဘူး။ စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းေရးတာဝန္ခံေတြက အပ္ေငြေတြကို ကုန္ေအာင္ ထုတ္ေပးမွာပါ။ ျမန္မာႏုိ္င္ငံမွာ ဘယ္လုိအေျခအေနမ်ိဳးပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘဏ္ရွိအပ္ေငြေတြ မဆံုးရႈံးဘူးဆုိတာ စြဲစြဲ ၿမဲၿမဲသိထားသင့္ပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။    ။ ဘဏ္တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု သည္လုိေငြေၾကးအၾကပ္အတည္းမ်ိဳး ျဖစ္လာရင္ ကူညီႏုိင္ဖုိ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထား တာမ်ား ရွိပါသလား။
ဦးဝင့္ေက်ာ္။    ။ ခ်ိတ္ထားတာေတာ့ မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခ်ိတ္ထားသင့္ပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ျပႆနာေျဖရွင္း နည္းတစ္ရပ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အခုသည္မွာ ဒါမ်ိဳးျဖစ္ဖုိ႔ မလြယ္ေသးဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆီမွာက ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖုိ႔ထက္ ျပႆနာျဖစ္တဲ့ဘဏ္ ဘယ္ေတာ့ၿပိဳမလဲဆုိတာကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾက တာ။ Coordination and Cooperation က အားနည္းေနေသးတယ္။

ေမာ္ဒန္။    ။ ေဖာက္သည္နဲ႔ ဘဏ္ဆက္ဆံေရးမွာ win-win behaviour က ယံုၾကည္မႈရရွိဖုိ႔အတြက္ အ ေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါသလား။
ဦးဝင့္ေက်ာ္။    ။ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ လုပ္ႏုိ္င္တာက ဘဏ္နဲ႔ အၿမဲဆက္သြယ္ေနတဲ့ ေငြမ်ားမ်ားအပ္တတ္တဲ့ ေဖာက္သည္ေတြကုိ ေခၚယူေတြ႕ဆံုၿပီး မိတ္ဆက္ပြဲမ်ိဳး၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို ေဆြေႏြးေဟာေျပာမႈမ်ိဳး ပညာေပးတာမ်ိဳးေတြ မ်ားမ်ားလုပ္ေပးႏုိင္ရင္ ေရရွည္ေဖာက္သည္ေတြ တုိးပြားလာမွာ ပါ။ relationship marketing ေခၚတာေပါ့၊ ဘဏ္နဲ႔ ေဖာက္သည္ေတြ ပုိမုိနီးစပ္ထိေတြ႕မႈ ရွိလာေတာေပါ့။

ေမာ္ဒန္။    ။ ဘဏ္ေတြအေနနဲ႔ ေဖာက္သည္ေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈရရွိဖုိ႔ ေၾကာျငာသင့္ပါသလာ။
ဦးဝင့္ေက်ာ္။    ။ ေၾကာျငာတာက နာမည္ႀကီးဖုိ႔႔ပဲေလ။ ယံုၾကည္မႈရရွိဖုိ႔အေၾကာင္း သိပ္မရွိဘူး။ ယံုၾကည္မႈဆုိ တာက သူ႔ရဲ႕ ဂုဏ္သတင္းပဲ။ အခု ျမန္မာႏုိ္င္ငံရဲ႕ ဘဏ္ေတြအေနအထားက Simi- government ဘဏ္ေတြ မ်ားတယ္။ အစုိးရတစ္ဝတ္ပါေတာ့ ေဖာက္သည္ေတြက ယံုၾကည္မႈမပ်က္ဘူးေပါ့။
    ပုဂၢလိက ဘဏ္ေတြကိုေတာ့ အေျခအေနအရ နဂုိကတည္းက ရာႏႈန္းျပည့္ေတာ့ မယံုၾကေပမယ့္ လုပ္ ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြအတြက္ၾကေတာ့ ယံုၾကျပန္ေရာ။ ယံုၾကည္မႈခံရဖုိ႔က ကုိယ္က်င့္တရားေကာင္းဖုိ႔ အဓိ ကက်ျပန္ေရာ။ ဒါေၾကာင့္ ဘဏ္ရဲ႕ ဒါရိုက္တာအဖြဲ႕ဝင္ေတြရဲ႕ ကုိယ္က်င့္တရား ဂုဏ္သတင္းကလည္း အဓိက က်မႈပါပဲ။

ေမာ္ဒန္။    ။ အခုလုိ အခ်ိန္ေပးေျဖဆုိေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
                          

ဦးဝင့္ေက်ာ္၏ အထုပၸတိၱအက်ဥ္း
အမည္ - ဦးဝင့္ေက်ာ္
ပညာေရး - ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ၀ါဏိဇၨဘြဲ႕ကို ဘဏ္၊ ဘ႑ာေရး၊ အာမခံပညာေရး အထူးျပဳျဖင့္ ထူးခၽြန္စြာ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၄ တြင္ မွတ္ပံုတင္ေရွ႕ေန စာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္။
ဘဝအေတြ႕အႀကံဳ - ၁၉၆၇ -၆၈ အလုပ္သင္အရာရွိ၊ ဘ႑ာေရးႏွင့္ အခြန္ဝန္ႀကီးဌာန။
၁၉၆၈ - ၇၁ နည္းျပဆရာ၊ ၀ါဏိဇၨေဗဒဌာန၊ စီးပြားေရးတကၠသုိလ္၊ လုပ္သားေကာလိပ္၊ အခ်ိန္ပုိင္း နည္းျပဆ ရာ။
၁၉၇၁ - ၇၇ ျပည္သူ႔ဘဏ္(ယခု ျမန္မာ့ စီးပြားေရးဘဏ္) လ/ထ မန္ေနဂ်ာ။
၁၉၉၂ - ၉၃ ဒါရုိက္တာ အဖြဲ႕ဝင္၊ ဒါရုိက္တာအဖြဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး၊ ပထမပုဂၢလိကဘဏ္။
၁၉၉၇ - ၀၅ ျမန္မာယူနီဗာဆယ္ဘဏ္တြင္ ဥကၠဌ အႀကံေပး၊ အမႈေဆာင္ဒါရုိက္တာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့။
၁၉၉၄ - ယခုထိ KMD တြင္ အခ်ိန္ပုိင္း ကထိကအျဖစ္ စာရင္းပညာ၊ စီမံခန္႔ခြဲေရးပညာမ်ား ပုိ႔ခ်။
၂၀၀၇ AFXB ျမန္မာတြင္ Finance Coordinator အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္
၂၀၁၀ တြင္ ကြယ္လြန္

(မိုးမခမွတ္ခ်က္ - အဆိုပါ အင္တာဗ်ဴေဖာ္ျပစဥ္က ျမန္မာျပည္တြင္ ၂၀၀၈ ေမလ နာဂစ္မုန္တိုင္းအျပီးေနာက္ အေျခခံဥပေဒကို အတင္းအၾကပ္ အတည္ျပဳသည့္ေနာက္ဆက္၊ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာစစ္အစုိးရအေပၚ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ား တိုးျမွင့္ျခင္း၊ ခ်မွတ္ျခင္းတို႔ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္)