ေမာင္ေမာင္စိုုး - ရခိုင္ျပည္နယ္မွ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲမ်ား ( ပထမပိုင္း )

ရခိုင္ပေဒသရာဇ္နိုင္ငံေတာ္
ေဝသာလီ ေျမာက္ဦး ေခၚ ျမိဳ့ေဟာင္းရွိ ျမိဳ့ရိုးမ်ား နန္းေတာ္ရာ မ်ားက တခ်ိန္က ရခိုင္တိ့ု ကိုယ္ထီးကိုယ့္နန္းကိုယ့္ျကငွန္းႏွင့္ ေနခ့ဲျကေသာ သမိုင္းပုံရိပ္မ်ားျဖစ္သည္။ရခိုင္ဘုရင့္နိုင္ငံေတာ္ သည္ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာပေဒသရာဇ္နိုင္ငံေတာ္၏တိုက္ခိုက္ သိမ္းပိုက္ျခင္းကိုခံခ့ဲရသည္။ ျမန္မာ ဘုရင္ ဘိုးေတာ္ဘုရားသည္ ရခိုင္ဘုရင့္နိုင္ငံေတာ္အားသိမ္းပိုက္ျပီး သူ၏ပိုင္နက္အတြင္း ထည့္သြင္း ခ့ဲသည္။ ရခိုင္တိ့ု၏ မဟာမုနိဆင္းထုေတာ္အား မႏၲေလးသိ့ု ခဲရာခဲဆစ္သယ္ေဆာင္၍ သူ၏ ေအာင္ပြဲ အထိမ္း အမွတ္ျဖစ္ေစခ့ဲသည္။

ရခိုင္တိ့ုအတြက္ေတာ့ ဘိုးေတာ္ဘုရားအား ရွံဳးနိမ့္ခ့ဲသည့္ ရခိုင္ဘုရင္ မဟာသမတရာဇာသည္သူတိ့ု၏ေနာက္ဆုံးမင္းဆက္ ျဖစ္ခ့ဲသည္။ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္သည္ ရခိုင္တိ့ုအတြက္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဆုံးရွံဳးေသာေန့ျဖစ္ခ့ဲသည္။ ယခင္အခါက ယင္းေန့ကို တိုးတိုးတိတ္တိတ္က်င္းပခ့ဲျကေသာ္လည္း ယခု ုပြင့္လင္း လာေသာအခါ ခန္းခန္းနားနား က်င္းပလာျကသည္။ ျပီးခ့ဲေသာ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္တြင္ ရခိုင္တိ့ု အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာဆုံးရွံဳးသည့္ ၂၃၁ ႏွစ္ေျမာက္အျဖစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ တခုလုံးတြင္ က်င္းပခ့ဲျကသည္ကိုေတြ့ရသည္။

ျမန္မာဘုရင္၏အုပ္ခ်ဳပ္မွဳေအာက္တြင္ အႏွစ္.၄၀ ျကာခ့ဲျပီး ေနာက္ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္ ပထမ အဂၤလိပ္ ျမန္မာ စစ္ပြဲအျပီး အဂၤလိပ္ ္တိ့ု၏ သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မွဳဆက္လက္ခံခ့ဲရသည္။ ထိ့ုေနာက္ ေနာက္ထပ္ ၁၂၄ ႏွစ္အျကာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္၏ အစိတ္အပိုင္း အေနႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရခ့ဲသည္။

ရခိုင္ဘုရင့္နိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ခ့ဲသည့္အတြက္ ျမန္မာ့ဘုရင္ ဘိုးေတာ္ဘုရားႏွင့္ ျမန္မာပေဒ သရာဇ္နိုင္ငံေတာ္အတြက္ နယ္ပယ္ခ်ဲ့ထြင္နိုင္ခ့ဲ ့ဲသည့္ေအာင္ပြဲျဖစ္ခ့ဲသည္။ သုိ့ေသာ္ ရခိုင္ ျပည္သူ မ်ားအတြက္ေတာ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ဆုံးရွံဳးမွဳျဖစ္သည္္။ ႏွစ္ေပါင္း ၃၅၅ ႏွစ္ျကာ ရခိုင္ဘုရင္တို့ ထီးနန္းစိုက္ရာ ေျမာက္ဦးျမိဳ့၏နန္းေတာ္ရာသည္ ရခိုင္တိ့ု၏အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာအရ စိတ္ထိခိုက္ဘြယ္ျဖစ္သည္။ လူမ်ိဳးတိုင္း၏ အမ်ိဳးသားစိတ္ႏွင့္အမ်ိဳးသားလကၡဏာကို နင္းေျခေဖ်ာက္ဖ်က္၍ မရႏိုင္ေပ။ မည္မ်ွပင္ခါးစီးခံလာရသည္ျဖစ္ေစ ရုန္းထေလ့ရွိသည္ သာျဖစ္သည္။

ေႏွာင္းလူမ်ားအေနႏွင့္ သမိုင္း၏ေကာင္းေမြဆိုးေမြကို မိမိဆႏၵႏွင့္ကင္းစြာ လက္ခံရေပေတာ့သည္။ ေရွာင္လႊဲ၍မရေပ။ ထိ့ုေျကာင့္လည္း Irony of history is pain. သမိုင္း၏ သေရာ္ခ်က္သည္ နာက်င္လွသည္ဟု ဆိုျကျခင္းျဖစ္သည္။

လြတ္လပ္ေရးအျပီး ရခိုင္ျပည္နယ္မွစစ္ပြဲမ်ား
ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႏွင့္အတူ ေမြးရာပါအျဖစ္ပါလာေသာ ျပည္တြင္းစစ္သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌လည္းေတာက္ေလာင္ခ့ဲသည္။ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ေရာက္ခ့ဲ့ေသာ ရခိုင္မ်ားအတြင္းပညာတတ္ မ်ား အဂၤလိပ္အစိုးရပဋိညာဥ္ခံဝန္ထမ္းမ်ားေပၚလာသကဲ့သုိ့ နိုင္ငံေရးသမားမ်ား အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္ျမင့္မားသူမ်ား တိုးတက္ေသာနိုင္ငံ ေရး အျမင္ရွိသူမ်ားလည္းေပၚလာခ့ဲသည္။

အေစာပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္သည့္ပါတီမွာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ အလံနီ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွျဖစ္သည္။ ဗကပရခိုင္ျပည္နယ္ပါတ ီေကာ္မတီ ီအား ရဲေဘာ္ေက်ာ္ျမမွ ဦးေဆာင္ခ့ဲ့ျပီး အလံနီကြန္ျမဴနစ္ပါတီ
ရခိုင္ျပည္နယ္အား ရဲနီေက်ာ္ဇံရႊီးမွ ဦးေဆာင္သည္။ ၁၉၆၀ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အလံနီပါတီ ရခိုင္ျပည္နယ္အားရခိုင္ျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီအျဖစ္ေျပာင္းလဲဖြဲ့စည္းခ့ဲသည္ကိုေတြ့ရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အေစာပိုင္းလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားတြင္ ရဲေဘာ္ ေက်ာ္ျမဦးေဆာင္သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဗကပ မွ အလံနီထက္ ပိုအားေကာင္းခ့ဲသည္ဟုဆိုျကသည္။ ထိုစဥ္ကထဲကရခိုင္ျပည္နယ္ တြင္းရွိလက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မွဳမ်ားသည္ ေတာေတာင္ထူထပ္၍  လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း အမ္း မင္းျပား ေျမာက္ဦး ေက်ာက္ေတာ္ ေတာင္ျပိဳ ေဒသမ်ားတြင္ လွဳပ္ရွားခ့ဲျကသည္။လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲမ်ားသည္ လူထုအား အေျခခံသည္ဆိုျကေသာ္လည္း တကယ္တမ္း မိမိထက္အင္အား ျကီးသူႏွင့္ ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္ရေသာအခါ ေတာေတာင္ထူထပ္၍ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲေသာေနရာမ်ားသည္ ပုန္ကန္သူမ်ား အတြက္ အေကာင္းဆံုးပုန္းခိုရာေနရာမ်ားျဖစ္သည္။ ထိ့ုေျကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းခ်င္းျပည္နယ္ အိႏၵိယနယ္စပ္တိ့ုသည္ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္သူတိ့ုအေျခခ်ရာျဖစ္ခ့ဲသည္။

ထိုသုိ့မူလ ရခိုင္ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္မ်ားအျပင္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေရးကိုအေျခခံသည့္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ့မ်ား ထပ္မံေပၚလာခ့ဲသည္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ AIA ရခိုင္လြတ္လပ္ေရး တပ္မ ေတာ္ကို KIA အကူအညီျဖင့္ ဖြဲ့စည္းခ့ဲသည္။ဦးေဆာင္သူ ူမ်ားမွာ ေက်ာင္းဆရာ တစ္ဦး ျဖစ္သူ ဦးစံေက်ာ္ထြန္းႏွင့္ ဦးထြန္းေရြႊေမာင္တိ့ု ျဖစ္ျကသည္။းဦးထြန္းေရႊေမာင္မွာ ယခင္ ဗကပ ရခိုင္ျပည္နယ္ေကာ္မတီဝင္ျဖစ္သည္ဟုဆိုပါသည္။

ထိ့ုျပင္ ၁၉၇၀ ခန့္တြင္ ခိုင္မိုးလင္းဦးစီး၍ ALP ရခိုင္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီကို ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္၌ KNU ၏ အကူအညီႏွင့္ဖြဲ့စည္းခ့ဲျကသည္။ ထို AIA ႏွင့္ ALP ၂ ဖြဲ့လုံး အင္အား ၃၀၀ ခန့္စီ အသီးသီးစုစည္းျပီး ၁၉၇၃/၇၅ ဝန္းက်င္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္မွတဆင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းသုိ့ ထိုးေဖါက္ဝင္ ေရာက္ရန္ ျကိဳးစားခ့ဲျကသည္။ သုိ့ေသာ္ ျမန္မာစစ္ဖက္၏ ျဖတ္ေတာက္တိုက္ခိုက္မွဳေျကာင့္ AIA ေခါင္းေဆာင္ ဦးစံေက်ာ္ ထြန္းသည္၎ ALP ေခါင္းေဆာင္ ခိုင္မိုးလင္းသည္၎ က်ဆုံး ျကသည့္အျပင္ ၎တိ့ု၏ အင္အားမ်ားစြာ ဆုံးရွံဳးခ့ဲျကသည္ဟု ဆိုပါသည္။ သုိ့ေသာ္ က်န္ရွိသည့္ အင္အားဆယ္ဂဏန္းျဖင့္ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ စိမ့္ဝင္ေနရာယူနိုင္ခ့ဲသည္ဟုဆိုပါသည္။

ဤသုိ့ျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ ္အဖြဲ့ ၄ ဖြဲ့သည္ ၁၉၈၀ ခန့္အထိ အေျခစိုက္လွဳပ္ရွားခ့ဲျက သည္ဟုဆိုပါသည္။

၁၉၇၅ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗကပအင္အားမ်ားသည္ ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ့ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အင္အားေကာင္းခ့ဲေသာ္လည္း ပဲခူးရိုးမ ျမစ္ဝက်ြန္းေပၚတိ့ုတြင္ အေျခခံေဒသမ်ားဆုံးရွံဳးခ့ဲသည္။ အလားတူပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ အေနာက္ေျမာက္ တိုင္းတိ့ုတြင္ အင္အားမ်ားေလ်ာ့က်လာခ့ဲ့သည္။ထိုစဥ္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အဓိကျသဇာရွိေသာ ရဲေဘာ္ေက်ာ္ျမလည္း အေရွ့ေျမာက္ပိုင္း သုိ့ေရာက္ ရွိသြားျပီး အင္အားက်ဆင္းလာသည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္ ျပင္းထန္ေသာထိုးစစ္က္ိုေရွာင္ရွားရန္္ ဗကပ အေနာက္ ေျမာက္တိုင္းမွ ဗိုလ္သက္ထြန္းဦးစီးအင္အားမ်ားသည္ ၁၉၇၉ ခန့္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အမ္း မင္းျပား ေျမာက္ဦးနယ္တြင္းသုိ့ ဝင္ေရာက္ ္တိမ္းေရွာင္လာခ့ဲျကသည္။

ျမန္မာစစ္ဖက္မွလည္း ဗိုလ္သက္ထြန္းအဖြဲ့ေနာက္သုိ့ လိုက္လံ ထိုးစစ္ဆင္ရင္း ျဖတ္ေလးျဖတ္ျပဳလုပ္ခ့ဲရာ မူလရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ဗကပ ရခိုင္ျပည္နယ္ ရခိုင္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ACP ႏွင့္ ALP AIA ေလးဖြဲ့သည္ ထိုးစစ္ကို ေရွာင္ရွားရင္း အိႏၵိ ယနယ္စပ္သုိ့ ဆုတ္ခြါေပးခ့ဲရသည္ဟုဆိုသည္။ ၁၉၈၀ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ့္ႏွင့္အတူ ဗကပ ဗုိလ္သက္ထြန္းဦးစီး အဖြဲ့မ်ား ဥပေဒအတြင္းျပန္ လည္ဝင္ေရာက္သြားခ့ဲသည္။ထိ့ုအတူ ACP မွ ရဲနီ ေက်ာ္ဇံရႊီး ဥပေဒတြင္းဝင္ေရာက္သြားခ့ဲျပီး ဦးေမာင္ဟန္က ဆက္လက္ ဦးစီးခ့ဲသည္ဟုဆိုပါ သည္။ထိုသုိ့ျဖင့္ ၁၉၈၀ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရခိုင္ျပည္ နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္လွဳပ္ ရွားမွဳမ်ား ေလ်ာ့က်သြားခ့ဲသည္ဟုဆိုရေပမည္။ သုိ့ေသာ္ ၁၉၈၆ တြင္ ACP မွ မင္းျပားျမိဳ့အား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္မွဳ တျကိမ္ျပဳလုပ ္နိုင္ခ့ဲေသာ္ လည္း အက်အဆုံး အဆုံးရွံဳးမ်ားခ့ဲသည္ဟုဆို ပါသည္။

၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္းလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား
၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပုံအျပီးတြင္ ရခိုင္ေက်ာင္းသားမ်ား သည္လည္း အစုိးရအားပုန္ကန္တိုက္ပြဲ ဝင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အိႏၵိယနယ္စပ္သုိ့ ေရာက္ရွိသြားျကသည္။ ေက်ာင္းသားတိ့ု၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ေျကာင့္ အကြဲကြဲအျပားျပားျဖစ္ေနေသာ ရခိုင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့မ်ား ေပါင္းစည္းရန္ျကိဳးစားခ့ဲျကသည္ဟု ဆိုသည္။

ဤသုိ့ျဖင့္ NUFA ေခၚ National United Front of Arakan ကိုဖြဲ့စည္းခ့ဲျကသည္ဟုဆိုသည္။ ထိုတပ္ေပါင္းစုတြင္ AIA/ALP/ACP အဖြဲ့ ၃ ဖြဲ့ပါဝင္ခ့ဲသည္။ သုိ့ေသာ္ အေတြးအျမင္အယူအဆ မတူျကနိုင္၍ ထိုတပ္ေပါင္းစုသည္ ေရရွည္မရပ္တည္နိုင္ ခ့ဲဟုဆိုျကပါသည္။

ဗကပ ရခိုင္ျပည္နယ္ကေတာ့ ထိုတပ္ေပါင္းစုတြင္မပါဝင္ နိုင္ခ့ဲေပ။ ၁၉၈၉ တြင္ အေရွ့ေျမာက္ဗကပ ဗဟ္ို ျပိဳကြဲျပီး ေနာက္ပိုင္း ဗကပ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ေစာထြန္းဦးဦးစီးအဖြဲ့သည္ ၁၉၉၀ ခန့္၌ နဝတႏွင့္ဆက္သြယ္၍ လက္နက္စြန့္ကာ ဥပေဒတြင္း ဝင္ေရာက္သြားျကသည္။ အလားတူပင္ လက္ဝဲဝါဒ ေမွးမိွန္အားေပ်ာ့လာျခင္းႏွင့္အတူ ACP လည္း တျဖည္းျဖည္း အဆုံးသတ္သြားသည္ဟုဆိုရေပမည္။

NUFA အေနႏွင့္ ဆက္လက္မေပါင္းစည္းသည့္ေနာက္တြင္ ALP ႏွင့္ AIA တိ့ုသည္သီးျခားရပ္ တည္ခ့ဲျကသည္။ ALP မွာ ေစာစီးစြာကပင္ KNU အကူညီျဖင့္ ဖြဲ့စည္းခ့ဲသည္ျဖစ္ရာ ၁၉၈၀ ေနာက္ပိုင္း KNU ဦးစီးဖြဲ့စည္းခ့ဲသည့္ မဒတ တြင္ အဖြဲ့ဝင္ အေနႏွင့္ ပါဝင္ခ့ဲ၍ လက္ရွိ UNFC တြင္လည္းဆက္လက္ပါဝင္ကာ NCA လက္မွတ္ထိုးသည့္အဖြဲ့ ၈ ဖြဲ့တြင္ ပါဝင္ခ့ဲသည္။ လက္ရွိ ALP ဥကၠဌ ဦးခိုင္ရဲခိုင္ ဦးစီးအဖြဲ့သည္ အိႏၵိယနယ္စပ္တြင္ အေျချပဳ ေနျပီး ထိုင္းနယ္စပ္တြင္ ဦးခိုင္စုိးနိုင္ေအာင္ႏွင့္အဖြဲ့ အေျချပဳ ေနသည္ဟုဆိုပါသည္။အိႏၵိယနယ္စပ္တြင္ လက္နက္ကိုင္တပ္ အင္အားအခ်ိဳ့ရွိသည္ဟုဆိုပါသည္။

AIA ကမူ တပ္အေနႏွင့္ ေျပာပေလာက္ေအာင္ မရွိေတာ့ဘဲ နိုင္ငံေရးပါတီအေနျဖင့္ ANC ကိုဖြဲ့စည္းထားျပီး ထိုင္းနယ္စပ္တြင္ အေျချပဳေနသည္ ္ဟုဆိုသည္။ လက္ရွ္ိ ANC ေခါင္းေဆာင္မွာ ေဒါက္တာခင္ေမာင္ျဖစ္ျပီး UNFC တြင္ပါဝင္သည္။ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ့မရွိသျဖင့္ NCA လက္မွတ္ထိုးရန္မလိုဟု လက္ရွိအစိုးရက ေျပာဆိုထားျပီး နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တက္ခြင့္ျပဳမည္ဟု ျပန္ျကားထားျခင္းခံရသည့္အဖြဲ့ျဖစ္ေပသည္။

သုိ့ျဖစ္ရာ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္အတူမေရွးမေနွာင္းေပၚလာေသာ ဗကပ ရခိုင္ျပည္နယ္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့သည္၎ မူလအလံနီမွ ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ACP အျဖစ္ရပ္တည္ခ့ဲေသာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့သည္၎ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ့မ်ားအျဖစ္ မရပ္တည္နိုင္ေတာ့။ ၁၉၇၀ ပတ္ဝန္းက်င္က အသီးသီးေပၚလာေသာ ALPသည္၎ AIA/ANC သည္၎ အင္အားေလ်ာ့က်လ်က္ရွိသည္ျပင္ တဖြဲ့မွာ NCA လက္မွတ္ေရး ထိုးျပီးျဖစ္သကဲ့သုိ့ တဖြဲ့မွာ လက္နက္ကိုင္အင္အားမရွိသျဖင့္ NCA လက္မွတ္ထိုးရန္မလိုဟု မွတ္ခ်က္ျပဳထားျခင္းခံရသည္။

သုိ့ေသာ္ ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း တြင္ ျပင္းထန္ေသာ အက်အဆုံးမ်ားေသာ တိုကိပြဲမ်ား ဆယ္ရက္ ခန့္ျပန္လည္ျဖစ္ပြါးလာသည္ကို ျကားသိရေပသည္။ ယင္းသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့အသစ္တခု ေပၚေပါက္လာျခင္း ကိုျပသေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။ ၎ အဖြဲ့အား AA ရကၡိဳင္တပ္မေတာ္ဟု ေခၚဆိုျကပါသည္။

AA ရကၡိဳင္တပ္မေတာ္
ပုံမွန္အားျဖင့္ ျမန္မာစာတြင္ ရခိုင္ဟုေရးသားေလ့ရွိေသာ္ လည္း AA Arakan Army ကေတာ့ ရကၡိဳင္ဟူေသာ စာအေရး အသားကို အသုံးျပဳ သည္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာကို ထင္ရွားေစလိုသည့္သေဘာဟူ၍ သုံးသပ္ရသည္။ထုိသုိ့ပင္ ရွမ္းကလည္း သ်ွမ္းဟူ၍၎ ပေလာင္ကလည္းတအန္းဟူ၍၎ သုံးစြဲတတ္ျကသည္။

တကယ္တမ္းအားျဖင့္ AA ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာ့အေရးစိတ္ဝင္ စားသူမ်ား တိုင္းရင္းသားအေရးစိတ္ဝင္စားသူမ်ားအေနႏွင့္ မစိမ္းလွေပ။ လြန္ခ့ဲႏွစ္ပိုင္းမ်ားကစျပီး သတိျပဳမိေသာ အဖြဲ့အစည္းျ ျဖစ္သည္ဟုဆိုရမည္။ လြန္ခ့ဲေသာ တႏွစ္ေက်ာ္က ျမန္မာစစ္ဖက္ ၏လက္နက္ျကီးပစ္ခတ္မွဳေျကာင့္ကြယ္လြန္သြားခ့ဲ့သည့္ KIA ဗိုလ္သင္တန္းမွ ဗုိလ္ေလာင္းမ်ားထဲတြင္ AA မွ ဗိုလ္ေလာင္း ၈ ဦးပါဝင္သည္ကို သတိထားမိျကသည္။ ထိ့ုျပင္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း ကိုးကန့္စစ္ပြဲအတြင္း MNDAA အား PSLF/TNLA ႏွင့္အတူ AA မွ ဝင္ေရာက္ကူညီတိုက္ခိုက္ေပးခ့ဲ၍ အမ်ားသတိျပဳ မိခ့ဲျကသည္။ ထိ့ုျပင္ ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန့ ၂၃၁ ျကိမ္
ေျမာက္ ရခိုင္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာက်ဆုံးသည့္ အထိမ္းအမွတ္ ရခိုင္ျပည္နယ္တဝွမ္္းက်င္းပေနခ်ိန္တြင္ အစိုးရႏွင့္ ျပင္းထန္ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားဆင္ႏႊဲခ့ဲသည့္အတြက္ AA သည္ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္၎ သတင္းစာ မ်က္ႏွာမ်ားတြင္၎ အမ်ားသတိျပဳစရာျဖစ္ခ့ဲသည္ ဟုဆိုရေပမည္။

AA ၏အစ

၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္လူထုလွဳပ္ရွားမွဳအျပီးတြင္ ေပၚေပါက္လာ သည္ဟုဆိုရေပမည္။ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားသည္ နိုင္ငံေရးတက္ျကြ လွဳပ္ရွားသူမ်ား အဖြဲ့အစည္းသစ္မ်ားေမြးထုတ္ေပးသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ထိ့ုျပင္ မူလရွိျပီး ALP/ANC ရခိုင္ အဖြဲ့ ၂ ခုလွဳပ္ရွားနိုင္္စြမ္း က်ဆင္းလာျပီးသည့္ေနာက္ ရခိုင္လူငယ္ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားက ထူေထာင္ေသာအဖြဲ့ဟုဆိုရေပမည္။ AA ကိုစတင္ထူေထာင္ေသာ သူမ်ားမွာ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္တမ္း လူငယ္မ်ားျဖစ္သည္ကိုေတြ့ရ သည္။

AA ကို ကခ်င္ျပည္နယ္ KIA ဌာနခ်ဳပ္ရွိရာ လိုင္ဇာတြင္ ၂၀၀၉ ဧျပီလ ၁၀ ရက္ေန့၌ စတင္ဖြဲ့စည္းခ့ဲ သည္ဟုဆိုသည္။ အလားတူ AA စစ္သင္တန္းအပတ္စဥ္ ၁ အား သင္တန္းသား ၂၆ ဦးႏွင့္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခ့ဲသည္ဟုဆိုသည္။ AA ၏ စစ္သင္တန္းမ်ားကို အပတ္စဥ္ ၃၀ ထိ ဖြင့္လွစ္ျပီးခ့ဲျပီဟုဆိုသည္။ AA အေနႏွင့္ ၎ တိ့ု၏ သီးျခားစစ္သင္တန္းမ်ား အျပင္ KIA မွ ဖြင့္လွစ္ေသာ ဗိုလ္သင္တန္းမ်ားတြင္လည္းတက္ေရာက္သည္ကိုေတြ့ရသည္။

လက္ရွိ AA ၏ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မွာ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္အဆင့္သတ္မွတ္ ထားေသာ ဦးထြန္းျမတ္နိုင္ျဖစ္သည္။ ၎သည္ယခင္က Tour guide အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခ့ဲ့ဖူးေသာ စစ္ေတြဇာတိ ပညာတတ္ တစ္ဦးျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ ဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ္တာဝန္ယူသူမွာ ဗိုလ္မွဴးျကီး အဆင့္သတ္မွတ္ထားသူ ေဒါက္တာညိုထြန္းေအာင္ ္ျဖစ္သည္။ ၎မွာေက်ာက္ျဖဴဇာတိ မေကြးေဆးတကၠသုိလ္ဆင္း
ဆရာဝန္တစ္ဦးျဖစ္သည္ဟုဆိုပါသည္။ထိုႏွစ္ဦးစလုံးမွာ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္တမ္း လူငယ္မ်ား ျဖစ္ျကသည္ဟုဆိုပါသည္။

AA ၏ ဌာနခ်ဳပ္ကို KIA နယ္ေျမအတြင္း KIA ၏ အကူအညီျ ျဖင့္အေျခစုိက္ဖြင့္လွစ္ထားေသာ္လည္း KIA ၏စြက္ဖက္မွဳမရွိ ဟုဆိုသည္။AA ၏ ဖြဲ့စည္းပုံ အုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အမိန့္ေပးစနစ္ တပ္တည္ တပ္လွဳပ္တိ့ုမွာ သီးျခားျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ လက္နက္ကိုင္လွဳပ္ရွားမွဳအတြက္ KIA ထံမွ အကူအညီယူျခင္းမ်ွ ်ွသာ ျဖစ္သည္ဟူ၍ ဂ်ပန္သုိ့ ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္ စစ္သင္တန္း သြားတက္ျခင္းကို ဥပမာျပ၍ ဆိုေလ့ရွိသည္။ သုိ့ေသာ္ အခ်ိဳ့ကမူ AA သည္ KIA ၏ ျသဇာခံဟု စြပ္စြဲျပစ္တင္ေလ့ရွိျကသည္။

AA ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ AA ေပၚေပါက္လာျခင္းမွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ သမိုင္းေတာင္းဆိုခ်က္ အေျခအေန၏ေတာင္းဆို ခ်က္ လက္ရွိရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ခ်က္ စေသာ အေျကာင္း အခ်က္မ်ားေျကာင့္ျဖစ္သည္ဟုဆို၏။ AA ၏ရည္ရြယ္ ္ခ်က္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ခြင့္ မ်ားႏွင့္အတူ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ကံျကမၼာကို ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားလက္ႏွင့္ ထုဆစ္ခြင့္ရလိုျခင္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွသယံဇာတကို ရခိုင္ လူမ်ိဳးမ်ား လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရလိုျခင္း စသည့္အေျကာင္းအခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ ု

ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္