(မုိးမခ) ေမ ၂၄၊ ၂၀၁၆
● ဘာေပးနိုင္မည္ကို အေျခခံမည္
၂၀၁၆ ေမလ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ၂၁ ရာစုပင္လုံအႀကိဳေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က "အမ်ဳိး သားရင္ၾကားေစ့ေရးႏွင့္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အဓိကအခ်က္မွာ ပါဝင္သူအားလုံးအေနျဖင့္ မိမိတုိ႔ မည္သည္ကိုလို ခ်င္သည္ဟူေသာ ေတာင္းဆိုမႈထက္ မိမိတုိ႔ဘက္က မည္သည္ကိုေပးနိုင္သည္ဟူေသာ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကိုအေျခခံ၍ ေဆြး ေႏြးၾကရန္ျဖစ္ေၾကာင္း"ေျပာဆိုခ့ဲသည္။
အဆိုပါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေဆြးေႏြးပြဲဆိုင္ရာ လမ္းညႊန္ခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အခ်ဳိ႕က တိုင္းရင္းသားေတြမွာ ဘာမ်ား ေပးစရာရွိမည္နည္းဟူ၍ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးဆုံး႐ႈံးမႈ ေပၚသက္သက္အေျခခံ၍ ေျပာဆိုေနၾကသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ တကယ္တမ္းဆိုလ်င္ ဤအခ်က္မွာ ေဆြးေႏြးပြဲဆိုင္ရာလမ္းညႊန္ခ်က္သာျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ မိမိတုိ႔ဘက္က မည္သည္ကို ေပးနိုင္သည္ဟူေသာ ကမ္းလွမ္းခ်က္သည္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားသက္သက္ကိုသာ ဆိုလိုသည္မဟုတ္ေပ။ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါဝင္ၾကမည့္ အစိုးရေရာ ျမန္မာစစ္ဖက္ပါ မိမိတုိ႔ မည္သည္ကိုေပးနိုင္သည္ဆိုသည့္ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို ေဖၚျပရမည္ျဖစ္သည္။ မည္သည့္အခ်က္ကို လက္ခံရမည္ဟူသည့္ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ေနာက္သုိ႔ပုိ႔ရေပေတာ့မည္။
ေဆြးေႏြးပြဲအေျခခံကို ဘက္အားလုံးက လိုက္ေလ်ာေပးနိုင္သည့္အခ်က္မ်ားေပၚ မူတည္၍ အစခ်ီရန္ရည္ရြယ္ပုံရသည္။ တဖက္ကဆိုလွ်င္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားအား လက္နက္စြန္႔ရန္ေတာင္းဆိုေနမႈအပါ တဖက္က တဖက္ကို ေတာင္းဆိုခ်က္ အရင္မလုပ္ဘဲ မိမိတုိ႔ဘက္က ဘာလုပ္ေပးနိုင္သည္ကို အရင္အစခ်ီရန္ဆိုလိုျခင္းလည္းျဖစ္ပုံရသည္။ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ေျပာၾကားခ်က္ကို ဘက္စုံက စဥ္းစားသုံးသပ္ၾကရန္လိုသည္။ လက္ရွိေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ မည္သူက ကိုယ္လိုခ်င္သည္မ်ားကိုဘဲ ေတာင္းေနသည္ကို ျပန္လည္သုံးသပ္ၾကေစခ်င္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း ေဆြးေႏြးၾကရာတြင္ NCA အေျခခံ၍ ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္ျဖစ္ရန္ နိုင္ငံေရးမူေဘာင္မ်ားကိုျပန္လည္သုံးသပ္၍ ျပင္ဆင္သင့္သည္မ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆက္လက္၍ ဆိုခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္ ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဘက္စုံမွေလးေလးနက္နက္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၾကရန္လိုအပ္ေပသည္။
● ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရး
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမ်ားတဆင့္ ဖက္ဒရယ္ဒိီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုဆီသုိ႔သြားရန္ ဆက္လုပ္း သြားရန္လိုသည္ဟု သူမသြားမည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေဖၚျပခ့ဲသည္။ ဆိုလိုသည္မွ အားလုံးလက္ခံထားသည့္ အတိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံတခုက်င္းပရံုမွ်ႏွင့္ ျပႆနာကို ေျဖရွင္း၍မရနိုင္ေပ။ ထိုအျပင္ အႏွစ္ ၆၀ ေက်ာ္ကာလတြင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျပင္းထန္စြာျဖစ္ပြားခ့ဲေသာ ဖက္မ်ားအတြင္း တဖက္ႏွင့္တဖက္ ယုံၾကည္မႈကင္းမဲ့ေနၾကသည္မွာ အ မွန္ပင္ျဖစ္သည္။
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုက္ခိုက္ခ့ဲေသာ တိုက္ပြဲမ်ားအတြင္း ဖက္အသီးသီးတြင္ ထိခိုက္မႈဆုံး႐ႈံးမႈ နာက်ည္းမႈမ်ား မုန္းတီးမႈရွိၾကသည္။ဤသည္တုိ႔ကိုေက်ာ္လႊားရန္လိုသည္။ပ်က္ျပားေနေသာ ယုံၾကည္မႈကို တည္ေဆာက္ရန္လိုသည္။ တဖက္ႏွင့္တဖက္ ယုံၾကည္မႈရွိမွသာ ေဆြးေႏြးပြဲကို ေခ်ာေမြ႕နိုင္ေစလိမ့္မည္။ လြယ္ကူေသာ လူမႈဘဝတြင္းမွ ဥပမာတခုေပးရလွ်င္ ရင္းႏွီးကြၽမ္း ဝင္သူအခ်င္းခ်င္း ေခါင္းပုပ္ပုပ္ ထိပ္ပုပ္ပုပ္ ျပႆနာမရွိ။ အလားတူ ဆဲဆိုေျပာဆိုၾကလည္း ျပႆနာမရွိ။ သုိ႔ထိုအျပဳအမူ အေျပာအဆိုမ်ဳိးကို မရင္းႏွီးသူ နားလည္မႈ မရွိသူႏွင့္ ျပဳ၍မရ။ တေယာက္ႏွင့္တေယာက္ မ်က္ႏွာေၾကာမတည့္သူဆို ပို၍ ျပဳ မရ။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမ်ားအတြင္း တဖက္ႏွင့္တဖက္ တေယာက္ႏွင့္တေယာက္ ယုံၾကည္မႈ ရင္းႏွီးမႈ တည္ေဆာက္ ရန္လိုသည္။ တဖက္၏ ခံစားမႈ စိုးရိမ္မႈကို နားလည္ေအာင္ အျပန္အလွန္ႀကိဳးစားၾကရန္ လိုသည္။ အထူးသျဖင့္ ဤၿငိမ္း ခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တြင္ အဓိကပါဝင္ၾကမည့္ ဇတ္ေဆာင္မ်ား (stake holder ဟုလည္း ဆိုၾကသည္) အတြက္ ထိုအခ်က္သည္ အေရးႀကီးေပသည္။
ျပီးခ့ဲေသာ ၂၀၁၆ ဇႏၷဝါရီလအတြင္း က်င္းပခ့ဲေသာ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံတြင္ ပါဝင္ၾကသည္ အဓိကဇတ္ေဆာင္ အခ်ဳိ႕သည္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေဆြးေႏြးသည္မွအပ ေဆြးေႏြးပြဲအခ်ိန္ျပီးသည္ႏွင့္ မိမိဘာသာ တသီးတျခား ထီးထီးေနၾကသည္။ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးမႈတည္ေဆာက္ျခင္း အျပန္အလွန္နားလည္မႈတည္ေဆာက္နိုင္ရန္ ေဆြးေႏြးပြဲျပင္ပတြင္ ၾကိဳးစားျခင္းမရွိၾကေခ်။ ဤအားနည္းခ်က္ကို အထူးသတိျပဳသင့္သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမ်ား စားပြဲဝိုင္းေဆြးေႏြးပြဲမ်ား သည္ တဖက္ႏွင့္တဖက္ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရန္ အေကာင္းဆုံးကာလျဖစ္သည္ကိုသတိျပဳ ရန္လိုအပ္ေပသည္။
● ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စု
နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ မိမိကဘာေပးနိုင္သည္ဟု အစခ်ီသကဲ့သုိ႔ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးရာတြင္လည္း တျပည္နယ္ခ်င္းျပ ႆနာမ်ားကို ထိပ္မတင္ဘဲ ျမန္မာျပည္တြင္ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီတည္ေဆာက္ပါကမည္သုိ႔ေသာ ပုံစံျဖင့္တည္ေဆာက္မည္ ကို ဦးတည္ေဆြးေႏြးသင့္သည္ဟု သုံးသပ္ရပါသည္။ ျမန္မာျပည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအေနအထား ျပည္နယ္မ်ား အေနအထားမွအစခ်ီ၍ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအတြက္ မည္သည့္ပုံစံ မည္သည့္အခြင့္အေရးရသင့္သည္။ ၎မွတဆင့္ လက္ေတြ႕က်သည့္ ျပည္နယ္ျပည္မျပႆနာ၊ ဥပေဒျပဳေရးျပႆနာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျပႆနာ၊ တရားစီရင္ေရး ျပႆနာ လက္ နက္ကိုင္တပ္ဖြဲျပႆနာမ်ားကို မည္သုိ႔မည္ပုံထားသင့္သည္။ ၎မွတဆင့္ ျပည္နယ္တခုခ်င္း ထူးျခားခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ၎မွတဆင့္ အားလုံးလက္ခံႏိုင္သည့္ သေဘာတူညီခ်က္တခုရယူျပီး ထိုသေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္အညီ ပါဝင္ သူအားလုံး လိုက္နာေဆာင္ရြက္သည့္ နည္းလမ္းသည္ ေကာင္းမြန္ဖြယ္ရွိသည္ဟု ယူဆရပါသည္။
ထိုျဖစ္စဥ္ လြယ္ကူလွမည္မဟုတ္ေသာ္လည္း ေက်ာ္လႊားရမည့္ ျဖစ္စဥ္ဟုဆိုရပါမည္။
● တိုင္းရင္းသားမ်ားယုံၾကည္ေမ်ွာ္လင့္မႈအေျခအေန
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီးတြင္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအေနႏွင့္ တိုင္းရင္းသားျပသနာေျဖရွင္းနိုင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေရြးေကာက္ပြဲတြင္အနိုင္ရသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ NLD အေပၚ လြန္စြာေမွ်ာ္ လင့္ခ်က္ ႀကီးစြာထားရွိခ့ဲသည္။ သုိ႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္တြင္မူ ထိုယုံၾကည္ေမ်ွာ္လင့္မႈ ေလ်ာ့က်ေနသည္ဟုဆိုနိုင္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ပါဝင္အနိုင္ရထားသည့္ အင္အားေကာင္းသည့္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားအေနႏွင့္လည္း ျပည္အစိုးရဖြဲ႕စည္း ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ျဖစ္ေစ၊ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး ပါတီခ်င္းေဆြးေႏြးမႈျဖစ္ေစ၊ NLD ၏ကမ္းလွမ္းမႈေပၚမလာသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ NLD အစိုးရသစ္အေပၚ ယုံၾကည္ေမွ်ာ္လင့္မႈေလ်ာ့လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
အလားတူပင္ ျမန္မာစစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၂၀၁၆ ေမလ ၁၃ ရက္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ သူတုိ႔အေနႏွင့္ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မည္ဟု ေျပာေနစဥ္မွာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ SSPP/SSA ရွမ္းတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ KIO/KIA ကခ်င္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခ့ဲသည့္ျပင္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ား တိုက္ခိုက္ေရးရဟတ္ယာဥ္မ်ား စသည့္ ေလေၾကာင္းပစ္ကူမ်ားအသုံးျပဳတိုက္ခိုက္ခ့ဲသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ထိုသုိ႔တိုက္ခိုက္မႈမ်ားႏွင့္ အစိုးရသစ္က ေရငုံႏႈတ္ပိတ္ေနသည့္အတြက္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ အမ်ားႀကီးစဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေပၚေစသည္ဟု KIO ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ ဦးေဒါင္ခါးကဆိုခ့ဲသက့ဲ့သုိ႔ SSPP/SSA ကလည္း ေၾကျငာခ်က္ထုတ္၍ ၂၁ ရာစု ပင္လုံအား အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစသည့္လုပ္ရပ္ဟူ၍ ကန္႔ကြက္သည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ရခိုင္စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ားကူညီေရးႏွင့္ AA ရခိုင္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ႏွင့္ေဆြးေႏြးေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ANP ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီမွ လႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလည္မွ တင္ျပသည့္အဆိုအားလည္း ျပည္သူလႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ၏ ပယ္ခ်ျခင္းကိုခံခ့ဲရသည္။ ထိုအခ်င္းအ ရာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနႏွင့္စဥ္းစားစရာမ်ားျဖစ္ခ့ဲသည္ေတာ့ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္ကစဥ္းစားသည္မွာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဂၤါစဥ္ ၁ ႏွင့္ ၂ တြင္ရွိေသာ သမတဦးထင္ေက်ာ္ႏွင့္ နိုင္ငံ ေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳ လ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အဂၤါစဥ္ ၈ တြင္ရွိေသာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အား အမိန္႔ေပးႏိုင္ ျခင္း ရွိ/ မရွိအေပၚ အဓိက အေလးေပးစဥ္းစားပုံရသည္ဟု ဆိုရမည္။ သူတုိ႔အဖို႔ သူတုိ႔အတြက္ လက္ေတြ႕က်သည့္ဘက္မွ စဥ္းစားသည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္မွၾကည့္လ်င္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရအာဏာအား ေရြးေကာက္ပြဲတြင္အနိုင္ရသည့္ NLD ပါတီထံသုိ႔ လႊဲေျပာင္းရယူနိုင္ေရးကို ဦးစားေပးခ့ဲသည္။ ေျပာရလွ်င္ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ရင္ၾကားေစ့ေရးက္ို ဦးစားေပးခ့ဲသည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။ သူမအေနႏွင့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္း အျဖစ္မ်ဳိးအားေနာက္တႀကိမ္ အျဖစ္မခံနိုင္ေတာ့။ သုိ႔အတြက္တိုင္းျပည္အေျပာင္းအလဲအတြက္ ေနာက္တၾကိမ္ အထိအခိုက္မခံႏိုင္ဟု ဆိုခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ သူမအေနႏွင့္ ဦးစြာအားျဖင့္ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ရင္ၾကားေစ့ေရးအေျခခံေပၚမွ တိုင္းရင္းသားျပႆနာေျဖရွင္းမည္ဟု ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု ယူဆရ သည္။ သူမ၏ အျမင္ သူမ၏သေဘာထားမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မတူေသာအျမင္ (ဝါ) အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား ရွိနိုင္ေသာ္လည္း သူမေလ်ွာက္သည့္လမ္းကား ဤလမ္းသာျဖစ္သည္ကိုေတာ့ သတိျပဳရန္လိုေပသည္။
ထုိ႔ျပင္လက္ရွိ ၂၁ ရာစုပင္လုံကိုဦးေဆာင္ျပဳလုပ္မည့္ ထိပ္ဆုံးေခါင္းေဆာင္ ၂ ေယာက္မွာ အသစ္မ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း သူတုိ႔ လက္ေအာက္ရွိ ေကာ္မတီဝင္မ်ားသည္ လူေဟာင္းမ်ားျဖစ္ၾကေလရာ တိုင္းရင္းသားတုိ႔အေနႏွင့္ထိုလူေဟာင္းမ်ား၏ သ ေဘာထားေဟာင္းမ်ားကို ၾကံဳေတြ႕ခ့ဲဘူးျပီျဖစ္ရာလမ္းေဟာင္းအတိုင္းဆက္သြားၾကမည္ကို စိုးရိမ္သည္မွာ ဓမၼတာပင္ျဖစ္ သည္။
ေမ်ွာ္လင့္စရာရွိသည္ကား ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ညီလာခံမ်ား အရွိန္ဟုန္ရလာ၍ လမ္းမွန္ေပၚသုိ႔ေရာက္မွသာ အားလုံး၏သံသယ သည္ တေျဖးေျဖးေပ်ာက္ကြယ္မည္ဟုသာ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။ လက္ေတြ႕လုပ္ရပ္မ်ားသည္သာ သံသယမ်ားအား ေခ်ဖ်က္ နိုင္ေပလိမ့္မည္။
● လက္နက္စြန္႔ေရး
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတာင္းဆိုသည္မွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ား လက္နက္စြန္႔ ေရးျဖစ္သည္။ ျမန္မာ စစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက MNDAA/TNLA/AA တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကို္င္အဖြဲ႕ ၃ ဖြဲ႕အား လက္ ငင္း လက္နက္စြန္႔ရန္ေတာင္းဆိုထားသက့ဲသုိ႔ လက္ရွိ NCA လက္မွတ္ထိုးထားေသာအဖြဲ႕မ်ားအားလည္း DDR အရ လက္ နက္စြန္႔ရန္ ေတာင္းဆိုထားသည္။
ျမန္မာစစ္ဖက္က ျပည္တြင္းေသာင္းက်န္းမႈသမိုင္းဟုဆိုသည့္ ျပည္တြင္းစစ္သမိုင္းတြင္ အစိုးရအား လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္သည့္အဖြဲ႕မ်ားအား လက္နက္စြန္႔ခိုင္းသည္မွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ ဖဆပလ အစိုးရေခတ္ကစျပီး လက္နက္ႏွင့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးလဲလွယ္မည္ဟု ဆိုခ့ဲ့ဘူးသည္။ လက္နက္စြန္႔ခ့ဲသူမ်ားလည္း ရွိခ့ဲသည္မွာ အမွန္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ လက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအား လက္နက္စြန္႔ေရးမူသည္ သမိုင္းအရေတာ့ မေအာင္ျမင္ခ့ဲေပ။
ယေန႔တြင္လည္း လက္နက္စြန္႔ေရးေတာင္းဆိုခ်က္သည္ ေအာင္ျမင္ဘြယ္ရာမရွိသည့္ျပင္ လက္ေတြ႕လည္းမက်ေပ။ တိုင္း ရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားအေနႏွင့္ သူတုိ႔အခြင့္အလမ္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေသခ်ာမႈမရွိဘဲ လက္နက္စြန္႔ရန္ျဖစ္နိုင္ဖြယ္မရွိေခ်။ လက္ေတြ႕က်သည္ကိုသာ ခ်ဥ္းကပ္ရန္လိုေပလိမ့္မည္။ လက္ငင္းအေနအထားအရ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအေနႏွင့္ လက္နက္စြန္႔သည္ထက္ မိမိအင္အားသာလြန္ေကာင္းမြန္ေအာင္ႀကိဳးစားေနသည္က လက္ေတြ႕ဘဝျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ စဥ္းစားသင့္သည္မွာ အဆိုပါလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ျပႆနာကို မည္သုိ႔ေခ်ာေမြ႕စြာေျဖရွင္းမည္နည္းဆိုသည္ပင္ျဖစ္ ေပသည္။
ျမန္မာ့တိုင္းရင္းသားအေရးႏွင့္နီးကပ္စြာရွိေသာ တရုတ္သံတမန္တုိ႔ကမူ ခ်က္ျခင္းလက္ငင္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားအား လက္နက္စြန္႔ခိုင္းပါက ျဖစ္နိုင္ဖြယ္မရွိဟုသုံးသပ္ၾကသည္။ သမတေဟာင္းဦးသိန္းစိန္လက္ထက္ ျမန္မာ့ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးကို ေငြေရးေၾကးေရးေထာက္ပ့ံခ့ဲသူ ဥေရာပသမဂၢကမူ တမ်ဳိးစဥ္းစားပုံရသည္။
၂၀၁၆ ေမလအတြင္း လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနေသာ ရွမ္းျပည္အတြင္းသုိ႔ ဥေရာပသမဂၢ သံအမတ္ၾကီးမ်ားႏွင့္ ကိုယ္ စားလွယ္ ၁၁ ဦးသြားေရာက္ေလ့လာခ့ဲရာ ၎သံအမတ္မ်ားထဲမွ မစၥတာရိုလန္ကိုဘီယာက "ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ မၾကာမီ ၎တုိ႔၏လက္နက္မ်ားကိုစြန္႔လႊတ္၍ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရး စားပြဲဝိုင္းသု္ိ႔ လာနိုင္ လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း"ေျပာဆိုခ့ဲပါသည္။
အဆိုပါ ဥေရာပသမဂၢသံအမတ္ၾကီး၏ ေျပာဆိုခ်က္အား ျမန္မာ့အေရး ထဲထဲဝင္ဝင္သိျမင္လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ားအဖို႔ ျဖစ္နိုင္ ဖြယ္မရွိဟု ယူဆၾကသည္။ ကခ်င္ျငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ယက္မွ ေဒၚခြန္ဂ်ာက "ရွက္ဖြယ္ မစၥတာရိုလန္ကိုဘီယာ"ဟု ဆိုခ့ဲသည္။ တိုင္းရင္းသားအေရး အေလးထားသူ သတင္းေထာက္ ျငိမ္းျငိမ္းျပည့္ကလည္း "ဥေရာပ သံတမန္၏ေျပာၾကားခ်က္သည္ EU ႏွင့္သူ၏သံတမန္မ်ားအေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္ျပည္တြင္းေရးအားေကာင္းစြာနားမလည္ျခင္း (သုိ႔မဟုတ္) ျမန္မာျပည္ ျပည္တြင္း ေရးကို အေလးမထားျခင္းကိုေဖၚျပသည့္ သက္ေသခံခ်က္တရပ္ျဖစ္သည္"ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခ့ဲသည္။ ျမန္မာျပည္ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ေငြေၾကးမ်ားစြာကူညီပ့ံပိုးေနေသာ ဥေရာပသမဂၢမွ သံတမန္မ်ားအေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္တိုင္းရင္းသားအေရးကို ေလးေလးနက္နက္ ထဲထဲဝင္ဝင္သေဘာမေပါက္သည္မွာ အံၾသစိတ္ပ်က္ဖြယ္ပင္ျဖစ္သည္။
ဆိုရလွ်င္ လက္ရွိအေနအထားတြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားသုိ႔ သုိ႔မဟုတ္ အခ်ဳိ႕အား လက္နက္စြန္႔ရန္ေတာင္း ဆိုျခင္းသည္ လက္ေတြ႕မက်ဟု သုံးသပ္ရေပသည္။ ျပႆနာအားေကာင္းမြန္စြာ ေျဖရွင္းနိုင္ရန္ အစခ်ီခ်က္မဟုတ္ဟု ဆိုရေပမည္။ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ျပသနာေျဖရွင္းေရးသည္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးသေဘာတူညီခ်က္မ်ား၏ ေနာက္ဆုံးေျဖရွင္း ရမည့္အဆင့္ဟု ယူဆရပါသည္။
● NCA ပါအခ်က္အခ်ဳိ႕ႏွင့္ ျမန္မာစစ္ဖက္၏မူ
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ NCA လက္မွတ္ထိုးရာတြင္ပါဝင္ေသာ အခ်က္အခ်ဳိ႕သည္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာတြင္ အျမဲတေစ အျငင္းပြားဖြယ္ရာလိုျဖစ္သည္။ တခ်က္မွာ နယ္ေျမသတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္သည္။ UWSA ႏွင့္ NDAAက့ဲ့သုိ႔ နယ္ေျမ ႏွင့္ တပ္ ခြဲျခားပိုင္းျခားထားနိုင္သည့္ အဖြဲ႕ ၂ ဖြဲ႕မွလြဲ၍ က်န္အဖြဲ႕မ်ားမွာ အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားမွလြဲ၍ က်န္နယ္ေျမအမ်ားစုမွာ နယ္ေျမပိုင္းျခားသတ္မွတ္ရန္ ခက္ခဲေသာ ေပ်ာက္ၾကားေဒသေခၚ ႏွစ္ဖက္စလုံးမွ ဝင္ေရာက္လႈပ္ရွားေနသည့္ အေနအထား မ်ဳိးျဖစ္ရာ အျမဲလို အျငင္းပြားဖြယ္ရာျဖစ္သည္။
ေနာက္တခ်က္မွာ NCA လက္မွတ္ထိုးထားသည့္အဖြဲ႕မ်ားအေနႏွင့္တပ္အင္အား မတိုးခ်ဲ႕ရန္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ မည္သည့္ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမဆို မိမိအင္အားေတာင့္တင္းရန္ တိုးခ်ဲ႕ရန္ ၾကိဳးစားေနသည္ျဖစ္ရာ ဤအခ်က္သည္လည္း အျမဲ တေစ ျပႆနာျဖစ္ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ဤအခ်က္မ်ားကိုေက်ာ္လႊားရန္ နည္းလမ္းရွာမည္ေလာ သုိ႔တည္းမဟုတ္ နိုင္ငံေရးအရေၾကလည္ေအာင္ေဆြး ေႏြးေျဖရွင္းျပီးမွ ေျဖရွင္းမည္ေလာ စဥ္းစားဖြယ္ျဖစ္သည္။
ေနာက္တခုကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တပ္မေတာ္ကျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ကိုင္စြဲေသာ မူ ၆ ခ်က္ျဖစ္သည္။ ထို ၆ ခ်က္အ နက္ ပထမ ၄ ခ်က္မွာ ျပႆနာမႀကီးေသာ္ ေနာက္ဆုံး ၂ ခ်က္ျဖစ္သည့္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကို လိုက္နာရန္ႏွင့္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကိုလက္ခံရန္ဆိုသည္မွာ NCA လက္မွတ္ထိုးထားသူမ်ားေရာ လက္မွတ္မထိုးထားသူမ်ားပါ လက္ခံ လိုက္နာရန္ ခက္ခဲေသာ အခ်က္ ၂ ခ်က္ျဖစ္ေပရာ ထိုအခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ လက္ေတြ႕က်က်စဥ္းစားရန္လိုအပ္ေပ လိမ့္မည္။ စာရြက္ေပၚတြင္ထည့္ထားျပီး လက္ေတြ႕ လိုက္နာနိုင္ျခင္းမရွိပါက အဓိပၸါယ္ရွိမည္ မဟုတ္ေပ။
● နိဂံုး
ျမန္မာျပည္တိုင္းရင္းသားအေရးကို ေလ့လာသုံးသပ္ၾကသူမ်ားနည္းတူ ၂၁ ရာစုပင္လုံ (ဝါ) ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပႆနာ၏ ေသာ့ ခ်က္ျပႆနာမွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးျဖစ္သည္။ အဆိုပါအေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဆင္နိုင္ပါက ေအာင္ျမင္ရန္ ခက္ခဲေပသည္။
ဆိုရလ်င္ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တြင္ ပါဝင္သည့္ ဖက္အားလုံးသည္ အေကာင္းဆုံးကိုေမွွ်ာ္လင့္၍ အဆိုးဆုံးကို ရင္ဆိုင္နိုင္ရန္ ျပင္ဆင္ထားသည္ဟု သုံးသပ္ရေပသည္။ ျပည္ေထာင္စုၾကီး ကံေကာင္းပါေစဟုသာ ဆုေတာင္းရေပေတာ့သည္။
ၿပီးပါၿပီ
Mg Mg Soe (ေမာင္ေမာင္စုိး)