ဂါမဏိ - "အရင္ဆံုးလုပ္ရမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ - အေရးတႀကီးလက္မွတ္ထိုးရမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္"
(မိုးမခ) ဇြန္ ၂၂၊ ၂၀၁၆
(ဂါမဏိ၏ ပင္လုံစာစဥ္မ်ား)
၂၀၁၀ ႏိုဝင္ဘာ ၇ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔ကစလိုက္တဲ့ ဒုတိယျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ အပစ္ရပ္ ထားတဲ့တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ တဖြဲ႔ၿပီးတဖြဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ခုခံကာကြယ္ခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၈၉ ခုက စ ခဲ့တဲ့အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုတာေတြေျမာင္းထဲေရာက္သြားၿပီး အရည္အခ်င္းက်ဆင္းေနတဲ့ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ အ႐ူးမီးဝိုင္းျဖစ္ေနတဲ့အခါမွာေတာ့ ဒီမိုအေရျခံဳ ဖားတပိုင္းငါးတပိုင္းအစုိးရဟာ ပံုစံသစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး-အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးကို အိုးနင္းခြက္နင္းနဲ႔ ဖုတ္ပူမီးတိုက္ လုပ္လာပါတယ္။
၂၀၁၀ ႏိုဝင္ဘာမွာ ေသနတ္စေပါက္တယ္ဆိုေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ စီမံခ်က္ေအာက္မွာ ကိုးကန္႔ၿငိမ္းအဖြဲ႔ကို စစ္အင္အားနဲ႔အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြဲခ်ိန္ကတည္းက တိုင္းရင္း သားလက္နက္ကိုင္ အားလံုးအတြက္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးပံုစံေဟာင္းဟာ လက္ေတြ႔အားျဖင့္ ပ်က္ျပယ္ သြားၿပီျဖစ္ပါတယ္။
ဝ နဲ႔ မိုင္းလားလို တခ်ဳိ႕အဖြဲ႔ေတြကလည္း ေသနတ္သံသာမထြက္ေပမဲ့ စစ္စည္း႐ံုးမႈေတြလုပ္၊ အေရး ေပၚစစ္သင္တန္းေတြေပးၿပီး အျမင့္ဆံုးတပ္လွန္႔ထားခဲ့ပါတယ္။ ေခတ္မီလက္နက္ႀကီးေတြ လည္း ထုနဲ႔ထယ္နဲ႔ ျဖည့္တင္းခဲ့ပါတယ္။ ရန္သူတင့္ကားသံုးႏိုင္မယ့္ ကြင္းျပင္ႀကီးေတြကို ဘူဒိုဇာ နဲ႔ထုိးၿပီး တင့္ကားေထာင္ေခ်ာက္ေတြ၊ မိုင္းကြင္းေတြ မိုင္နဲ႔ခ်ီၿပီး အႀကီးအက်ယ္ ခံစစ္ျပင္ခဲ့ၾကပါ တယ္။
အခုအခ်ိန္မွာ ပံုစံသစ္အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုေပမယ့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြကို စီးပြား ေရးနဲ႔ ျမႇဴဆြယ္ဖ်က္ဆီးတာ၊ တဖြဲ႔ခ်င္းထဲမွာေရာ၊ တဖြဲ႔နဲ႔တဖြဲ႔ၾကားမွာေရာ ေသြးခြဲတာေတြကေတာ့ အရင္ ပံုစံေဟာင္းအတုိင္းပါပဲ။
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို အခုလုပ္ေနတာဟာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ "ႏိုင္ငံေရးအရ လႈိင္းစီးေနတာ"ျဖစ္တယ္၊ "ျပည္နယ္ေတြရဲ႕အားကို လိုခ်င္လို႔ျဖစ္တယ္"ဆိုတာ ဦးေအာင္မင္းတို႔ က ဝန္ခံထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလုိတာက တကယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရခ်င္လို႔မဟုတ္ဘဲ အာဏာရၾကံ႕ ဖြတ္ပါတီ မဲႏိုင္ေရးအတြက္ပဲျဖစ္ေနပါတယ္။ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔ ရွိတုန္းကလည္း NLD အာဏာရလာရင္ စစ္တပ္နဲ႔ အပစ္ရပ္တိုင္းရင္းသားေပါင္းၿပီး ျပန္တိုက္မယ္လို႔ အားကိုးတႀကီးနဲ႔ ေျဗာင္ေျပာခဲ့ဖူးပါ တယ္။
အခုဆိုရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုၿပီး ထိုးလိုက္ရတဲ့လက္မွတ္ေတြကလည္း ဂဒီးဂဒီး။ ပဏာမ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္၊ ျပည္နယ္အဆင့္အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္တဲ့။ တခ်ဳိ႕ မ်ား အဆင့္တခုတည္းကို ၃-၄ ခါထိုးရတာလည္း ရွိေသး။ အခုတခါ တျပည္လံုးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ ဆိုတာကုိ ေနျပည္ေတာ္မွာ လာထိုးရအံုးမတဲ့။ တိုက္ပြဲေတြကေတာ့ တၿခိမ္းၿခိမ္းျဖစ္ေနဆဲ။
စစ္အုပ္စုရဲ႕ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းျပေျမပံု ၈ ခ်က္ဆိုတာမွာလည္း (၁၊ ၂၊ ၅၊ ၆၊ ၇၊ ၈) ဆိုတဲ့ ၆ ခ်က္ဟာ အျငင္းပြားစရာ ႀကိဳတင္စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ တိုင္း ရင္းသားေတြကို ခ်ည္ၿပီးတုတ္ၿပီးလုပ္တာျဖစ္လို႔ ဘယ္လိုမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေထာက္အကူ မျဖစ္ႏိုင္။
၁၄ ခ်က္ေတာင္းလည္း တင္ျပေပးမယ္၊ ၂၁ ခ်က္ေတာင္းလည္း တင္ျပေပးမယ္၊ ၃၃ ခ်က္ေတာင္း လည္း တင္ျပမယ္နဲ႔ တခုမွမျငင္း၊ ဒါေပမဲ့ တကယ္ရတာက မျဖစ္စေလာက္။
လက္မွတ္ဘယ္ေလာက္ထုိးထုိး၊ အခ်က္ဘယ္ႏွစ္ခ်က္ တင္တင္၊ ကာခ်ဳပ္အမိန္႔ကို ေက်ာ္လို႔မရဘူး လို႔ ေျပာေနမွေတာ့ အားလံုးဟာ လိမ္ေနတာ ဟန္ျပလုပ္ေနတာ ရွင္းေနပါတယ္။
ဦးေအာင္မင္း၊ ဦးစိုးသိန္း၊ ဦးသိန္းေဇာ္တို႔လုပ္သမွ်ဟာ ဗိုလ္မင္းေအာင္လႈိင္အမိန္႔ကို ေက်ာ္မရ။ ဦး ေအာင္မင္းေတာင္ ကာခ်ဳပ္မ်က္ႏွာ ေမာ့ၾကည့္ေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးေအာင္မင္းေအာက္က ဒုလက္ ေထာက္ ေတာက္တိုမယ္ရအဆင့္ပဲရွိတဲ့ MPC က Technical Team လို႔ဆိုတဲ့အဖြဲ႔ေလးက KIA Technical Team တင္တာေတြကို အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူးေျပာတာလည္း မဆန္းပါဘူး။
စစ္တပ္အဓိကပါတဲ့ ကာလံု ၁၁ ေယာက္မွာ အမ်ားစုႀကီးဟာ တိုင္းရင္းသားေတြ၊ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြကို အခြင့္အေရးေပးဖု႔ိသေဘာထားမရွိသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကာလံုတင္မက မူလလက္ ေဟာင္း ၾကံ႕ဖြတ္ပါတီကလည္း စစ္လက္ဝါးႀကီးအုပ္ ႏိုင္ငံေရး-စီးပြားေရးစနစ္ကိုပဲ ဘိန္းစြဲသလို စြဲ ေနတဲ့အေၾကာင္း ၾကံ႕ဖြတ္ဒုဥကၠ႒ ဦးေဌးဦးက ေျဗာင္ဝန္ခံ/ႀကိမ္း ဝါးထားပါၿပီ။ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒျပင္စရာမလို၊ ျပင္ခ်င္တဲ့လူေတြက႐ူးေနတာလို႔ ေျပာင္ေျပာင္ေျပာတဲ့ဦးေဌးဦးဟာ ဦးသန္းေရႊ ေထာင္ခဲ့တဲ့ အာဏာရအစိုးရပါတီမွာ ဒုဥကၠ႒ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဦးေအာင္မင္းက တ႐ုတ္ဟာ ေက်းဇူး ရွင္ေတြ ျဖစ္တယ္၊ တ႐ုတ္ကိုေၾကာက္ရတယ္လို႔ေျဗာင္ေျပာခဲ့သလို ဦးေဌးဦးကလည္း NLD ဟာ အေနာက္အုပ္စုကို လိုလားတဲ့ပါတီ၊ အေနာက္အုပ္စုၾသဇာခံအဖြဲ႔လို႔ေျဗာင္အပုပ္ခ်ၿပီး တ႐ုတ္ကြန္ ျမဴနစ္ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ အိုက္ပင္း ကို ၂၀၁၂ ေမလတုန္းက အရွက္မရွိ ဘလိုင္းႀကီး ဖားခဲ့ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရးဆိုတဲ့ တန္းတူနယ္ပယ္ႀကီး ၃ ခု အၾကား အျပန္အလွန္ထိန္းညႇိမႈ check-and-balance ထည့္သြင္းခ်မွတ္ထားတာရွိေပမဲ့ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ဗမာျပည္မွာေတာ့ ဘယ္ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမွာမွမရွိတဲ့ စစ္အာဏာ ဆိုတဲ့နယ္ပယ္ တခုထပ္တိုးၿပီး နယ္ပယ္ ၃ ခုအေပၚကေန တဖက္သတ္ ခ်ဳပ္ထိန္းမႈ check-without-balance လုပ္ထားပါတယ္။ နယ္ပယ္ ၄ ခုထဲမွာ စစ္အာဏာနယ္ပယ္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရား စီရင္ေရး နယ္ပယ္ေတြထက္ ပိုျမင့္တဲ့ေနရာ ရထားပါတယ္။
ဒီကေန႔ အပစ္ရပ္တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔ေတြကို ကိုင္တြယ္ဆက္ဆံဖို႔ တပ္မေတာ္မူ ၆ ခ်က္ဆိုတာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒမွာလည္း မပါ၊ ၁၉၅၉ တပ္မေတာ္အက္ဥပေဒမွာလည္း မရွိ၊ ကကနေကာင္စီ အမိန္႔ၫႊန္ ၾကားခ်က္ေတြမွာလည္း မေတြ႔ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ဒီ မူ ၆ ခ်က္ဆိုတာ ၁၉၈၉ တုန္း က စစ္တပ္နဲ႔ေထာက္လွမ္းေရးေတြ တဖက္သတ္ထုတ္ခဲ့တဲ့ "တဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားလိုက္နာရန္ စည္းကမ္းခ်က္ ၁၀ ခ်က္"၊ ဗုိလ္ခင္ၫြန္႔တို႔ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ေတြ ေဂ်ာင္းသြားၿပီးေတာ့ ၂၀၀၄ မွာ အသစ္ထပ္ထုတ္ခဲ့တဲ့ "ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရယူစဥ္ သေဘာထားတူညီခ်က္ ၁၄ ခ်က္ "တို႔နဲ႔ အႏွစ္သာရ အတူတူပဲျဖစ္တာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ စစ္အာဏာတည္တန္႔ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ စိတ္႐ူး ေပါက္သလို ေရးဆြဲထုတ္ ျပန္ထားတဲ့ ဗိုလ္က်စိုးမိုးေရးဝါဒသာ ျဖစ္ပါတယ္။
'တပ္မေတာ္မူ'၆ ခ်က္ (၂၀၁၃)
- လူသစ္စုေဆာင္းျခင္း၊ အင္အားတိုးခ်ဲ႕ျခင္း မျပဳရ။
- အခြန္ေကာက္ျခင္း မျပဳရ။
- ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ စခန္းအသစ္တည္ျခင္း၊ သြားလာျခင္း မျပဳရ။
- အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳရ။
- လူသတ္ျခင္း မျပဳရ။
- အစိုးရျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ကို ထိပါးျခင္း မျပဳရ။
'သေဘာထားတူညီခ်က္'၁၄ ခ်က္ (၂၀၀၄)
- အင္အားမတိုးခ်ဲ႕ရ၊ လူသစ္မစုရ။
- စစ္သင္တန္း မေပးရ၊ စစ္ေလ့က်င့္မႈ မလုပ္ရ။
- လူ၊ လက္နက္၊ ဖြဲ႔စည္းပံုစာရင္း အေသးစိတ္ေပးရမည္။
- ဆက္ေၾကး၊ ဘိန္းခြန္ မေကာက္ရ။
- ေနထိုင္စားေသာက္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ကူညီပံ့ပိုးမည္။
- အစိုးရကြပ္ကဲမႈနဲ႔ သြားလာရမည္။
- သတ္မွတ္နယ္ေျမအျပင္သို႔သြားလွ်င္ တပ္ကိုသတင္းပို႔၍ လက္နက္မဲ့ သြားလာရမည္။
- နယ္ေျမျဖန္႔က်ဲ၍ ကန္႔သတ္ျခင္းမျပဳဘဲ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္လိုသည့္ေနရာမ်ားအား သတ္မွတ္ေပးရ မည္။
- အစိုးရ၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲေရးႏွင့္ တရားစီရင္ေရးအပိုင္းမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ ျခင္းမျပဳရ။
- လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ စြန္႔လႊတ္ရမည္။
- ႏိုင္ငံေတာ္ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္ ေဒသျပည္သူလူထု အက်ဳိးစီးပြား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရ မည္။
- ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားနဲ႔ ကင္းရွင္းစြာေနရမည္။
- အစိုးရကိုဆန္႔က်င္တဲ့အဖြဲ႔မ်ားနဲ႔ မဆက္သြယ္ရ။
- ႏိုင္ငံေတာ္၏မူးယစ္ေဆး တုိက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေထာက္ကူရမည္။
'တဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားလိုက္နာရန္'၁၀ ခ်က္ (၁၉၈၉)
- အင္အားတိုးခ်ဲ႕ျခင္း မျပဳရ။
- ဆက္ေၾကး၊ အခြန္အေကာက္မ်ား မေကာက္ခံရ။
- ျပည္သူလူထုထံမွ ရိကၡာသီးႏွံ ပစၥည္းမ်ား မေကာက္ခံရ။
- သတ္မွတ္နယ္ေျမအတြင္း၌သာ တပ္ဖြဲ႔မ်ားေနထိုင္ရမည္။
- ၿမိဳ႕မ်ားသို႔သြားလာရာတြင္ လက္နက္၊ ဆက္သြယ္ေရးစက္ မယူရ။
- ၿမိဳ႕မ်ားသို႔သြားလာရာတြင္ ေထာက္လွမ္းေရးကို ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားရမည္။
- ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳရ။
- ၿမိဳ႕ေပၚႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ႔မ်ားနဲ႔ မဆက္သြယ္ရ။
- မတရားသင္းအဖြဲ႔မ်ားနဲ႔ မဆက္သြယ္ရ။
- ေထာက္လွမ္းေရးခြင့္ျပဳခ်က္မယူဘဲ တျခားၿငိမ္းအဖြဲ႔မ်ားနဲ႔ မဆက္သြယ္ရ။
ဘယ္ေခတ္ဘယ္အခါနဲ႔မွမတူေအာင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေတြ အႀကီးအက်ယ္လုပ္ေနတယ္၊ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြအတြက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေတြ ဒင္းၾကမ္း လုပ္ေပးေနတယ္ဆိုတဲ့ နဝတ-နအဖ-ၾကံ႕ဖြတ္အစိုးရေတြဟာ အပစ္ရပ္တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုယ့္ ဘာသာကိုယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္တဲ့အခါ လိုက္လံပိတ္ပင္တာ၊ သူတို႔ခြင့္ျပဳခ်က္ယူခိုင္းတာေတြကိုလည္း ဘယ္လိုမွ သူတို႔ဝင္လို႔မရတဲ့ ပန္ဆန္း၊ မိုင္းလား၊ လိုင္ဇာတို႔ကလြဲရင္ ေနရာတကာမွာ ေတြ႔ရပါ တယ္။
အဲသလိုပဲ Code of Conduct ဘယ္ေလာက္ေရးေရး၊ ဦးသိန္းစိန္-ဦးေရႊမန္း-ဦးေအာင္မင္း ဘယ္ ေလာက္သေဘာတူတူ၊ ကာခ်ဳပ္လက္မခံရင္ ဘာမွျဖစ္မလာပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ထိပ္ ဆံုးက ဦးသန္းေရႊကိုယ္ပြား ကာလံုတင္မက တျပည္လံုးအပစ္ရပ္လက္မွတ္ထိုးပြဲလုပ္မယ့္ ဇာတ္စင္ ပိုင္ရွင္ ဦးေရႊမန္းေတာင္ လက္မခံပါဘူး။
အခုဆိုရင္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြဟာ ဦးေအာင္မင္း-ဦးသိန္းစိန္ကခြင့္ျပဳမွ ေဒၚစု၊ ဦးေရႊမန္း၊ ဦးေဌးဦး တုိ႔နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဗိုလ္မင္းေအာင္လႈိင္ဆိုရင္ေတာ့ ဦးသိန္းစိန္ကခြင့္ျပဳေတာင္ ေတြ႔ခြင့္ရခ်င္မွရ မယ့္အျဖစ္မ်ဳိးပါ။ ဒါေပမဲ့ UWSA နဲ႔ က်ေတာ့ ကာခ်ဳပ္ေရာ၊ ေအာင္မင္း-သိန္းေဇာ္တို႔ေရာ၊ ေရႊမန္း တို႔ေရာ မတင္းရဲဘဲ ေလွ်ာ့ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္မဟုတ္ဘဲ ဗိုလ္မင္းေအာင္လႈိင္က ေဆြးေႏြးပြဲ ကို တိုက္႐ိုက္ဖံုးဆက္ၿပီး လိုက္ေလ်ာခ်က္ေတြ ေပးခဲ့ရပါတယ္။ ဘယ္သူနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္မရွိ၊ ဘယ္သူနဲ႔ပဲ ေတြ႔ခြင့္ရွိေတြလည္း မလုပ္ရဲပါဘူး။ ျဖစ္စဥ္က ေတာင္ပိုင္းက UWSA စခန္းေတြကို ျမန္မာတပ္က ပိတ္ဆို႔တာ၊ အႏိုင္က်င့္တာလုပ္ၾကည့္တဲ့အခါ ဝ တပ္က ျမန္မာတပ္ေတြကို ျပန္ဝိုင္းၿပီး ပိတ္ဆို႔ပစ္ လိုက္လို႔ ဗိုလ္မင္း ေအာင္လႈိင္တို႔ ေလွ်ာ့သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
တျပည္လံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုတာ ထံုးစံအားျဖင့္ တျပည္လံုးနဲ႔ ဒိုင္ခံတိုက္ေနတဲ့၊ အားပိုႀကီး တဲ့ အစိုးရစစ္တပ္ဘက္က စေၾကညာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္နယ္ေျမေသးေသးေလးထဲမွာ ခုခံကာ ကြယ္ေနရတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြ လက္မွတ္ထိုးထိုး မထိုးထုိး ေၾကညာရပ္စဲေပးရမွာ ျဖစ္တယ္။ အခု ေတာ့ ဒီအဖြဲ႔ေလးေတြဘက္က လက္မွတ္စထိုးမွ အပစ္အခတ္ရပ္မယ္ဆိုၿပီး ေျပာင္းျပန္ေတြ လုပ္ ေနပါတယ္။ သူပုန္တဖြဲ႔တည္းရွိၿပီး အဲဒီတဖြဲ႔တည္းကပဲ တႏိုင္ငံလံုးအႏွံ႔မွာ တိုက္ေနတာဆိုရင္ေတာ့ အဲသလိုေတာင္းဆိုတာ ဟုတ္တုတ္တုတ္ ရွိပါေသးတယ္။ အခုေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြလိုခ်င္တာ က တျပည္လံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေၾကညာေပးဖို႔၊ စစ္ၾကံ႕ဖြတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ လိုခ်င္တာက တျပည္လံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ကို တိုင္းရင္းသားေတြလာလက္မွတ္ထိုးဖို႔ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ ဘယ္ေလာက္ထိ လြဲေနတယ္ဆိုတာ လူတိုင္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါတင္မက ဘယ္ျပင္ညာယွိေျမႇာက္ေပးလိုက္သလဲမသိ၊ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ကုလသမဂၢစာခ်ဳပ္လို လို၊ ILO ကြန္ဗင္းရွင္းလိုလိုနဲ႔ NCA တျပည္လံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ေတာ္ႀကီးကို တဖြဲ႔ၿပီး တဖြဲ႔ အခ်ိန္မေရြးလာထိုးဖို႔ ဖြင့္ထားေပးမယ္တဲ့။ ႏိုင္ငံစံုစာခ်ဳပ္ေတြလို ႏိုင္ငံဘယ္ႏွစ္ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္ ရင္ မထုိးတဲ့အဖြဲ႔ေတြအတြက္ပါ အတည္ျဖစ္သြားမယ္ဆိုပဲ။ ကိုယ့္အေျခအေနကိုယ္ ဘာမ်ား ေအာက္ေမ့ေနလဲ မသိပါဘူး။ လူရယ္စရာျဖစ္တာလည္း မေျပာနဲ႔။
တကယ္ေတာ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြအားလံုး လက္မွတ္ထိုးလည္း၊ ဗိုလ္မင္း ေအာင္လႈိင္တို႔ စစ္တပ္ကမထိုးရင္ ဘာမွထူးျခားလာမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဗမာစစ္တပ္ကို ကိုယ္စားျပဳ တဲ့ ဗိုလ္မင္းေအာင္လႈိင္က လက္မွတ္မထိုးရင္ ဦးေအာင္မင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေရႊမန္းတို႔ ထိုးလည္း ဘာမွထူးျခားမႈမရွိပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ စစ္အာဏာဟာ ဦးသိန္းစိန္-ဦးေရႊ မန္း- ဦးေဌးဦးတို႔ေအာက္မွာ ရွိမေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္-ဦးေအာင္မင္းတို႔ၾကားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ၿပီး တျပည္လံုးပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တဖြဲ႔ခ်င္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးဖို႔က ဘာမွအေရးမပါဘဲ ဦးသိန္းစိန္-ဦးေအာင္မင္းတို႔နဲ႔ ဗိုလ္မင္းေအာင္လႈိင္တို႔ၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ၿပီး ၿငိမ္း ခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ုပ္ အရင္ခ်ဳပ္ဖို႔၊ အရင္ လက္မွတ္ထိုးဖို႔က လံုးဝ(လံုးဝ) အေရး တႀကီးလိုအပ္ေနပါတယ္။ အဲသလိုစာခ်ဳပ္မ်ဳိး ေကာင္းေကာင္းေလးတခုခ်ဳပ္ၿပီးမွပဲ တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမေရာက္ တပ္မေတာ္သားေတြရဲ႕ စုတ္ျပတ္ႏံုခ်ာမေရမရာဘဝ အဆံုးသတ္ႏိုင္ၿပီး တိုင္းရင္း သားလက္နက္ကိုင္ေတြ၊ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္တဲ့လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ စာခ်ဳပ္ေတြ ေအာင္ေအာင္ ျမင္ျမင္ဆက္လုပ္လို႔ရႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဂါမဏိ