ဓမၼေဘရီ အရွင္၀ီရိယ - အာဇာနည္ဆိုတာ
(မိုးမခ) ဇူလိုင္ ၂၀၊ ၂၀၁၆
ကဲ.. ဒီေန႔ေျပာခဲ့တဲ့ၾသဝါဒစကားေလးကိုေတာ့ လူငယ္ေတြလည္းသိရေအာင္ စာနဲ႔အျမန္ ေရးေပးပါ"လို႔ ျပည္သူတို႔မိခင္ ဒကာမႀကီးကိုယ္တိုင္က အေလးအနက္ တိုက္တြန္းတဲ့အတြက္ ခု-ေရာက္ မဆိုက္ပဲ ေရးလိုက္ပါၿပီဗ်ာ။
….
“အာဇာနည္ဆိုတာ” ျဖစ္စဥ္ေလးကစၿပီး နိဒါန္းခ်ီပါရေစ..
"ဇူလိုင္(၁၉)အာဇာနည္ေန႔မွာေတာ့ ေရႊေတာင္ကုန္းဆရာေတာ္ႀကီးလည္း မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ဆရာေတာ္ႂကြၿပီး သီလေပး, ေရစက္ခ်, ၾသဝါဒစကားႁမြက္ၾကားေပးပါ"လို႔ ႀကိဳတင္ေလွ်ာက္ထား တဲ့အတြက္ အေမရိကခရီးစဥ္ကို ေနာက္ေရႊ႕ၿပီး ဒီတာဝန္ကို လက္ခံလိုက္ပါတယ္။
ဒီေန႔ (၁၉.၇.၂၀၁၆) မွာေတာ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ (၉.၄၅)မတိုင္မီ (၁၅) မိနစ္ေလာက္ ေစာၿပီးေရာက္သြားပါတယ္။ နာယကႀကီးဦးတင္ဦးနဲ႔ ဒကာမႀကီးတို႔က ေလွခါးတက္မွာ
အသင့္ႀကိဳေနၿပီး ဒကာမႀကီးကပဲ- "ဒါက ဓမၼေဘရီဆရာေတာ္ေလ"လို႔ ေနာက္မွာ ရွိသူမ်ားနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။
ပထမဆံုးေတာ့- ဓမၼဂဂၤါက လက္ေဆာင္ပါးလိုက္တဲ့.. "ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (သို႔မဟုတ္)
ဗုဒၶဘာသာသူရဲေကာင္း"ဆိုတဲ့စာအုပ္ကို "စာေရးတဲ့ဆရာေတာ္က ဒကာမႀကီးလက္ထဲအေရာက္
ေပးလိုက္ပါဆိုလို႔"လို႔ ေျပာၿပီး ေပးလိုက္ေတာ့…"ေက်းဇူးတင္ ဝမ္းေျမာက္ပါတယ္ဘုရား.."ဆိုၿပီး
တကယ္ပဲ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ယူလိုက္ပါတယ္။
အစီအစဥ္စတဲ့အခါ ဥကၠ႒ႀကီးဦးတင္ဦးက.. "ၾသဝါဒေလးလည္း လိုရင္းတိုရွင္းေလးေပါ့ဘုရား"လို႔
အနီးကပ္ေလွ်ာက္ထားတဲ့အတြက္ ေျပာခဲ့ရပါတယ္။ ေရွ႕မွာ ဥကၠ႒ႀကီးရယ္, ဒကာမႀကီးရယ္, ဒုသမၼတနွစ္ဦးရယ္, လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္က ဥကၠ႒ႀကီး ႏွစ္ဦးနဲ႔ ခ်ဳပ္ႀကီးတို႔ရယ္… ဒကာမႀကီးေဒၚခင္လွတင္တို႔, ေဒၚသိန္းျမင့္ၾကည္(တုံတုံ)တို႔ရယ္ ဧည့္ခန္းအျပည့္ပါပဲ။
စေျပာခဲ့တာကေတာ့.. လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ တိုင္းျပည္အတြက္ အသက္စြန္႔သြား ခဲ့ရတဲ့ေန႔ကိုအထိမ္းအမွတ္ျပဳၿပီး "အာဇာနည္ေန႔"လို႔ သတ္မွတ္ထားေတာ့- လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ား က "အာဇာနည္ဆိုတာ တိုင္းျပည္အက်ဳိးေဆာင္ရင္း အသက္ေသသြားသူမ်ားသာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္"လို႔
ထင္မွတ္ေနၾကတယ္။
အသက္စြန္႔တာနဲ႔ အသက္ေသဆံုးတာကို အဓိပၸာယ္ … တယ္မကြဲျပားခ်င္ဘူး၊
"အမ်ားအတြက္ သက္စြန္႔ႀကိဳးပန္းေဆာင္ရြက္တယ္"ဆိုတာ ေသျခင္း, မေသျခင္းနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ အသက္ကိုပဓာနမထားျခင္း(မငဲ့မကြက္ စြန္႔ႏိုင္ျခင္း) နဲ႔သာ ဆိုင္ပါတယ္။ မုခ်အားျဖင့္ေတာ့"အာဇာေနယ်=အာဇာနည္"ဆိုတာ ဘုရားအေလာင္းကိုၾကည့္ၿပီး အမ်ားက သတ္မွတ္ေျပာဆိုရာက စခဲ့တဲ့ စကားပါ။
ဒီပကၤရာဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္တုန္းက - ရမၼဝတီၿမိ႕႔ေတာ္ကို ဘုရားရွင္နဲ႔ ေနာက္ပါ သံဃာ ေတာ္ေလးသိန္းတို႔ ႂကြလာမည့္ လမ္းႀကီးျပဳျပင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ.. ဈာန္ရျဖစ္တဲ့ သုေမဓာ ရေသ့က သူလည္း ကုသိုလ္ပါဝင္ခ်င္တယ္ဆိုလို႔ ဘယ္သူမွ ျပင္ဖို႔မစြမ္းႏိုင္တဲ့ ဗြက္အထူဆံုး ေနရာႀကီးကို တာဝန္ေပးအပ္လိုက္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ျပည္သူေတြက သုေမဓာရေသ့ကို မုန္းလို႔ေဂ်ာက္(ေခ်ာက္)တြန္းလိုက္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္သူမွ မစြမ္းႏိုင္တဲ့ေနရာႀကီးကို- "ဒီရေသ့ကေတာ့ အဘိဉာဥ္တန္ခိုးနဲ႔ စြမ္းႏိုင္ေလာက္တယ္"ဆိုၿပီး အားကိုးစိတ္နဲ႔ ေပးၾကတာပါ။
သုေမဓာရွင္ရေသ့က ျမင့္ျမတ္တဲ့ဘုရားရွင္အတြက္ရည္မွန္းတာျဖစ္လို႔ တန္ခိုးဣဒၶိပါဒ္ကိုမသံုးဘဲ ပကတိစြမ္းအားနဲ႔ပဲေဆာင္ရြက္ေတာ့ အခ်ိန္မီမၿပီးဘူး၊ ခႏၶာကိုယ္တလွ်ားစာေလာက္က်န္ေနတယ္။
ဘုရားရွင္နဲ႔ ေနာက္ပါသံဃာေလးသိန္းတို႔ ႂကြလာခ်ိန္မွာေတာ့ "ငါတာဝန္ယူထားတဲ့အပိုင္း မၿပီးစီးတဲ့အတြက္ေတာ့ ဘုရားရွင္ခရီးစဥ္ လစ္ဟင္းမႈမရွိေစရဘူး"ဆိုၿပီး က်န္ေနတဲ့တလ်ားစာ ေပၚမွာ မိမိရဲ႕ခႏၶာကိုယ္ကိုအလ်ားစဥ္းၿပီး တံတားခင္းေပးလိုက္ထာပါ။
ဒါကိုၾကည့္ၿပီး ေတြ႔ျမင္ရသူအေပါင္းက.."အာဇာေနေယ်ာ= အံ့ၾသေလာက္ေအာင္ ေတြ႔ရျမင္ရ ခဲသူပါတကား.."ဆိုၿပီး ဝိုင္းအသိအမွတ္ျပဳၾကတာ။ "အာဇာေနယ်"ဆိုတာ - ေနရာတိုင္းမွာ ေတြ႔ရဖို႔ အလြန္ခဲရင္းတဲ့ပုဂၢိဳလ္လို႔ အဓိပၸာယ္ ရပါတယ္။ ("န ေသာ သဗၺတၳ ဇာယတိ = အာဇာနည္ဆိုတာ ေနရာေဒသတိုင္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္, ရွိႏိုင္, ေတြ႔ရႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးမဟုတ္"ဆိုတဲ့အတိုင္းေပါ့။)
အာဇာနည္လို႔ အမ်ားက သတ္မွတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ က်င့္သံုးမႈ သံုးမ်ဳိး ရွိပါတယ္၊"တိေႆာ စရိယာေယာ = စရိယသံုးပါး"လို႔ေခၚပါတယ္။
(၁) ေလာကတၳစရိယ=ေလာကအတြက္ ေနာင္လာေနာင္သား မ်ဳိးဆက္မ်ားအထိ ႀကီးပြား ခ်မ္းသာဖို႔ ရည္မွန္းတဲညအက်င့္။ ဒါကေတာ့- ေရရွည္စီမံကိန္းအက်င့္ေပါ့။
(၂) ဉာတတၳစရိယ= 'ဉာတိ'ဆိုတာ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းလို႔သာ ဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး၊ "သိအပ္ျမင္အပ္သူမ်ား"ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ပါပါတယ္။ လက္ရွိေတြ႔ျမင္ေနရတဲ့ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္က ျပည္သူေတြ ႀကီးပြားခ်မ္းသာေရးေပါ့။ ဒါကေတာ့ လတ္တေလာ အေျခအေနအရ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ စီမံကိန္းမ်ိဳးေပါ့။
(၃) ဗုဒၶတၳစရိယ= ဘုရားအေလာင္းတို႔ကေတာ့ သဗၺညဳတဉာဏ္အဆင့္အထိ ေရာက္ေရးေပါ့၊
အားလံုးအတြက္ကေတာ့ "အေတြ႔အႀကံဳမ်ားကို စနစ္တက် သံုးသပ္ဆင္ျခင္ၿပီး ကိုယ့္အသိဉာဏ္ ကိုယ္ျမႇင့္တင္ေနေရးေပါ့။ ဒါကို ကိုယ္က်ဳိးအတြက္က်င့္ျခင္းလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
(အာဇာနည္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္က်ဳိးဆိုတာ အမ်ားအက်ဳိး ပိုမိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ အသိဉာဏ္
ျမင့္မားလာေရးသာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုလိုတာပါ)။
….
အာဇာနည္ (၅) မ်ဳိး
အာဇာနည္လို႔သတ္မွတ္ရာမွာ သူရဲ႕စြန္႔လႊတ္ႏိုင္စြမ္းအရ အဆင့္အတန္း (၅) မ်ဳိးေလာက္ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။
"ပဥၥမဟာ ပရိစၥာေဂ= စြန္႔ျခင္းႀကီးငါးပါး"ဆိုတာနဲ႔ေပါ့။
(၁) ဓနပရိစၥာဂ= တို္ုင္းက်ဳိး,ျပည္က်ဳိး, အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ စည္းစိမ္ဥစၥာ,ရာထူးအာဏာတို႔ကို မငဲ့မကြက္ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္သူ။ ဒါလည္း"စည္းစိမ္ဥစၥာစြန္႔ အာဇာနည္ေလးပါပဲ။
(၂) ပုတၱပရိစၥာဂ= သားသမီး အတြယ္အတာတို႔ကို အလားတူစြန္႔လႊတ္ႏိုင္တဲ့ အာဇာနည္ေပါ့။
(၃) ဘရိယပရိစၥာဂ = ဇနီး,ခင္ပြန္း အတြယ္အတာအထိ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္တဲ့ "ဘရိယပရိစၥာဂ အာဇာနည္"ပဲေပါ့။ (ဒါက အျပင္က စြန္႔ျခင္းႀကီးသံုးပါးပါ၊ တဆင့္ထက္တဆင့္ စြန္႔ႏိုင္ခဲတဲ့အရာေတြကို
စြန္႔လႊတ္တာျဖစ္လို႔"မဟာပရိစၥာဂ"လို႔ေခၚတာပါ၊ အာဇာနည္စာရင္း ဝင္ႏိုင္ပါတယ္၊ သူ႔အဆင့္နဲ႔သူေပါ့)
(၄) အဂၤပရိစၥာဂ= မ်က္ေစ့, နား, ႏွာ, အဂၤါေျခ, လက္တို႔အထိစြန္႔ႏိုင္ေတာ့ "အဂၤပရိစၥာဂ အာဇာနည္"ေပါ့။
(၅) ဇီဝိတပရိစၥာဂ=ကိုယ္နဲ႔အသက္ကိုပင္ မငဲ့မကြက္ ရက္ရင္စက္စက္ စြန္႔ႏိုင္တဲ့အာဇာနည္ေပါ့။
ဒါကေတာ့ အဆင့္အျမင့္ဆံုး အာဇာနည္ပါပဲ။ ေသတာ မေသတာနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး၊ ပဓာနမထားတာပါပဲ။
သုေမဓာရွင္ရေသ့ရဲ႕လုပ္ရပ္ကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္.. တကယ္လို႔သာ ဘုရားရွင္နဲ႔ ေနာက္ပါ ရဟန္းေလးသိန္း နင္းၿပီး ႂကြမယ္ဆိုရင္..ခႏၶာကိုယ္ဟာ စိစိညက္ညက္ကို ေက်သြားႏိုင္ ေလာက္ပါတယ္။ ဒါကို ထည့္တြက္, ငဲ့ကြက္ျခင္းမျပဳဘဲ ယူထားတဲ႔တာဝန္,ေပးထားတဲကတိ ေက်ပြန္ေရးကိုသာ ပဓာနထားၿပီး ေဆာင္ရြက္လို႔ "အာဇာနည္"ေခၚရတာပါ။ အသက္ေတာ့ မေသခဲ့ပါဘူး။
ဒီအာဇာနည္ရဲ႕ဆံုးျဖတ္လုပ္ကိုင္ပံုကိုၾကည့္ၿပီး- ဒီပကၤရာဘုရားရွင္က နင္းႂကြေတာ္မမူပါဘူး။
သူ႔အားအစြမ္းဟာ "ႀကိဳးစားရင္ ဘုရားျဖစ္ႏိုင္သူ စင္စစ္"လို႔ သူ႔အရည္အေသြးမွန္ကို သိျမင္ေတာ္မူပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္..
သင့္မွာ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္ထူးႏွစ္ခုရွိတယ္..
(၁) တကိုယ္ေတာ္ ဒုကၡလြတ္ေျမာက္မႈကို လိုခ်င္သပဆိုရင္.. ဂါထာဝက္ (အကၡရာ ၁၆-လံုး) ေလာက္ ငါဘုရားေဟာၫႊန္ေပးရံုနဲ႔ သင္ဟာ အာသေဝါကုန္ခမ္းတဲ့ ရဟႏၲာအျဖစ္နဲ႔ နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္မယ္။
(၂) ငါဘုရားတို႔ လာရာလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း စြမ္းစြမ္းတမံအားထုတ္မယ္ဆိုရင္..
ငါဘုရားလိုပင္ သတၱဝါအမ်ားကို ဒုကၡနယ္မွ ကယ္တင္ႏိုင္စြမ္းတဲ့ "သဗၺညဳ" ဘုရားတဆူျဖစ္မယ္လို႔ မိန္႔ပါတယ္။
ဒီအခါမွာလည္း- သုေမဓာရွင္ရေသ့က.. "သတၱဝါအမ်ားအက်ဳိးကို အျမင့္ဆုံးအထိ ကယ္တင္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ေယာက္်ားေကာင္းျဖစ္လ်က္ တကိုယ္တည္းနိဗၺာန္သြားလို႔ ဘာအက်ဳိးထူးမွာလဲ"ဆိုၿပီး ဒုတိယလမ္းကို ေရြးခဲ့ပါတယ္။ အသိဉာဏ္အႀကီးစားေတြကေတာင္ လိုလားေတာင့္တေနတဲ့ အတုမရွိခ်မ္းသာႀကီး (နိဗၺာန္) ကိုေတာင္ ျငင္းပယ္ခဲ့တာလည္း တကယ့္ကို"အာဇာနည္"ပါပဲ။
ဒါကေတာ့ တကယ္ရၿပီးမွ စြန္႔တာမဟုတ္ဘဲ ရႏိုင္ခြင့္ကိုသာ ျငင္းပယ္ခဲ့တာျဖစ္လို႔
"စြန္႔ျခင္းႀကီး"စာရင္းေတာ့ အသြင္းမခံရဘူးေပါ့။
ဒီျဖစ္စဥ္အားလံုးကို ျခံဳၾကည့္လိုက္ရင္ ...
*အာဇာနည္"ဆိုတာ အသက္ေသျခင္း, မေသျခင္း၊ အရြယ္ႀကီးျခင္း, မႀကီးျခင္းနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။
အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ (ေလာကီ) ကိုယ္က်ဳိးမဘက္ဘဲ စြန္႔လႊတ္စြန္႔စား ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္သူ မွန္သမွ် ဘယ္သူမဆို, ဘယ္အခ်ိန္, ဘယ္အရြယ္မဆို အာဇာနည္ျဖစ္ႏိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဒါကို ဒီေန႔လူငယ္ေတြ အထူးသိေစခ်င္ပါတယ္။
အားလံုး အာဇာနည္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္ၾကပါေစ... လို႔
အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ..
(၁၉.၇.၁၆-နံက္ ၁၀-နာရီမွာေဟာေျပာခ်က္)
မွတ္ခ်က္။ ။
အာဇာေနယ်ရဲ႕အဓိပၸာယ္မ်ားထဲက
ဒုလႅေဘာ ပုရိသာဇေညာ = အာဇာနည္ဆိုတာ ေတြ႔ႏိုင္ခဲတယ္။
န ေသာ သဗၺတၳ ဇာယတိ = ေနရာတိုင္းမွာ ရွိႏိုင္တာမဟုတ္-ဆိုတဲ႔
ဓမၼပဒဂါထာ အဓိပၸာယ္ကိုယူၿပီး သင့္ေလ်ာ္ရာ သဓကေဆာင္ ေဟာခဲ့တာပါ။
(ဒကာမႀကီးေမးျမန္းခ်က္နဲ႔ ေျဖဆိုေဆြးေႏြးခဲတာမ်ားကို ဆက္ပါဦးမယ္)
